بررسی امکان اتیان سوگند شخص حقوقی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/01/16
برگزار شده توسط: استان خوزستان/ شهر مسجد سلیمان

موضوع

بررسی امکان اتیان سوگند شخص حقوقی

پرسش

چنانچه در دعوی، قسم متوجه شخص حقوقی خصوصی یا شخص حقوقی عمومی باشد، آیا امکان اتیان سوگند وجود دارد؟
در صورت مثبت بودن پاسخ، اتیان سوگند متوجه چه شخصی خواهد بود؟

نظر هیئت عالی

با توجه به ماهیت و فلسفه وجودی اتیان سوگند، این امر صرفاً از سوی اشخاص حقیقی قابل اجراست و در خصوص اشخاص حقوقی، تنها در مواردی که عمل منتسب به نماینده قانونی شخص حقوقی باشد و نماینده مزبور نیز در سمت خود باقی باشد، امکان اتیان سوگند وجود دارد. نتیجتاً نظریه اکثریت مورد تایید است.

نظر اکثریت

فلسفه و ماهیت سوگند که با وجدان و ایمان و اعتقاد ارتباط دارد اختصاص به اشخاص حقیقی دارد و حالف (قسم خورنده) ماهیتش در شخص طبیعی ثابت است در حالیکه این حالت در شخص حقوقی در هر لحظه قابل تغیر و تحول است. طبق مواد 1327، 1330 و 1329 قانون مدنی و ماده 331 قانون آیین دادرسی کیفری وکیل حق اتیان سوگند نداشته و اداره حقوقی نیز به شرح نظریه شماره 7/6521 مورخ 86/09/28 بر همین اساس نظر داده‌اند که تقاضای قسم قابل توکیل است و قسم قائم به ذات بوده و از آنجاییکه مدیرعامل نماینده شرکت بوده و مسئولیت وی در برابر شرکا مسئولیت وکیل است اتیان سوگند شخص حقوقی مورد پذیرش نمی‌باشد. همچنین در فقه و قانون شرایطی برای حالف از جمله بلوغ و عقل و... پیش‌بینی شده که این شرایط و خصوصیات در شخص حقوقی وجود نخواهد داشت. لذا اتیان سوگند متوجه شخص حقوقی نبوده و شامل اشخاص حقیقی می‌باشد.

نظر اقلیت

اعمال حقوقی شخص حقوقی توسط اشخاص حقیقی انجام می‌پذیرد و شخصیت حقوقی یک امر اعتباری است و با اقدامات و اعمال شخاص حقیقی اعتبار پیدا می‌کند. با توجه به مراتب اعلامی، اتیان سوگند از ناحیه شخص حقوقی بلامانع است و این سوگند توسط مدیر و شخص حقوقی که بر طبق قانون و اساسنامه مشخص شده است صورت می‌گیرد.