مطالبه اجرت المثل تصرف در ملک مشاعی زوجین

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/01/31
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: اذن و موافقت زوجه در انتفاع از سهم وی در منزل مشترک ظهور بر عدم تبرع داشته و بر اساس این اصل و به جهت اینکه زوج از سهم مشاعی زوجه استیفاء منفعت کرده؛ مادامیکه مجانی بودن اذن به اثبات نرسد، زوجه مستحق اجرت المثل ایام تصرف خواهد بود.

در تاریخ 92/9/24 آقای م.ه. به وکالت از طرف خانم م. خ.الف. به طرفیت آقای الف. خ. دادخواستی به خواسته صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف نسبت به سه دانگ مشاع از ششدانگ یکواحد آپارتمان مسکونی به پلاک ثبتی.... اصلی و فرعی.... بخش... ثبتی از تاریخ 1391/04/10 لغایت اجرای حکم فعلا مقوم بمبلغ پنجاه و یک میلیون ریال با جلب نظر کارشناس با احتساب کلیه خسارات قانونی بدوا صدور اجرای فوری قرار تامین خواسته به استناد فتوکپی مصدق نکاحنامه و سند مالکیت تقدیم و توضیح داده که به موجب سند رسمی تقدیمی خواهان از تاریخ 1391/03/17 به نحو اشاعه و تساوی مالک سه دانگ از ششدانگ آپارتمانی به مساحت 139 متر مربع به پلاک ثبتی فوق الذکر بوده و خوانده همسر شرعی و قانونی ایشان می‌باشد و به حکم شرع و قانون پرداخت نفقه زوجه بروی فرض تکلیف است که در مانحن فیه مشارالیه مدت یاد شده و تا هم اکنون از سهم مشاع موکله به عنوان زوج استیفاء نموده است و طبق قانون مدنی هر گاه کسی بر حسب اذن صریح یا ضمنی از مال غیر استیفاء منفعت کند صاحب مال مستحق اجرت المثل خواهد بود و با توجه به اینکه اذن در انتفاع مجانی نبوده است لذا به استناد ماده 337 قانون مدنی و مواد 198 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی رسیدگی و صدور حکم به شرح خواسته مورد استدعاست. دادخواست مطروحه در شعبه سیزدهم دادگاه عمومی حقوقی اصفهان ثبت و مورد رسیدگی قرار میگیرد در جلسه اول دادرسی به تاریخ 1393/04/02 خواهان و وکیل وی حضور یافتند ولی خوانده حاضر نشده النهایه طی لایحه ثبت شده به شماره 1122 - 1393/04/02 مدافعات خود را بیان داشته و در لایحه تقدیمی اظهار نموده که خواهان از زمان انتقال سه دانگ پلاک مورد بحث به ایشان در آن سکونت داشته و فارغ از این موضوع که وظیفه زوج تهیه مسکن می‌باشد ایشان از سهم خود انتفاع میبرده است و به علاوه خواهان ادعای اجرت المثل خود ار زمانی می توانست ادعا کند که منزل کلا در اختیار اینجانب بوده زیرا ایشان از تاریخ 1393/01/28 منزل مور نظر را ترک نموده که پرونده با موضوع الزام به تمکین به کلاسه --- در شعبه --- دادگاه عمومی حقوقی اصفهان مطرح رسیدگی است و در پرونده کلاسه --- شعبه --- دادگاه عمومی اصفهان اعلام نموده ام این قسم مالکیت بابت قسمتی از مهریه اش بوده که بنا به دلائل و شواهد موجود به ایشان منتقل نموده ام و در مورد پلاک ثبتی به شماره... بخش...ثبت اصفهان این پلاک خالی از سکنه بوده که بارها قصد فروش آن را داشته ام که متاسفانه خواهان به دلائل نامعلومی از همراهی استنکاف نموده و نیز مقدار سهم مالکانه ایشان به عنوان مهریه در سند نکاحیه وی می‌باشد و عدم موافقت خواهان به کسب تکلیف در بابت فروش دلیلی بر موضوع خواسته مطروحه نمی‌باشد زیرا اجرت المثل زمانی تحقق می یابد که طرف مقابل از آن انتفاع برده باشد وکیل خواهان متعاقب تقدیم دادخواست طی لایحه ثبت شده به شماره 314 - 1392/10/07 در مقام افزایش خواسته علاوه بر خواسته مندرج در دادخواست تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف نسبت به سه دانگ مشاع از ششدانگ یک بابخانه به پلاک ثبتی شماره دو فرعی از.... اصلی بخش... اصفهان به مساحت 128/5 مترمربع از تاریخ 1380/05/01 لغایت 1391/04/09 فعلا مقوم بمبلغ پنجاه و یک میلیون ریال با جلب نظر کارشناس رسمی نموده است. وکیل خواهان در جلسه دادرسی در مقام پاسخ به لایحه دفاعیه خوانده اظهار داشت بحث نفقه مطرح نبوده و بحث اجرت المثل ایام تصرف نسبت به سه دانگ آپارتمانهای موصوف در دادخواست مورد خواسته می‌باشد. از تاریخ 1380/05/01 مالکیت موکله نسبت به سه دانگ آپارتمانها که تا تاریخ 1391/04/09 در آپارتمان به پلاک ثبتی..... زندگی مشترک می نمودند و از تاریخ 1391/04/10 با نقل اسباب به منزل جدید که بازهم سه دانگ آن بر اساس سند مالکیت ابرازی متعلق به موکله می‌باشد و تا کنون در آن زندگی مشترک مینمودند (پلاک ثبتی.....- اصلی از فرعی... بخش... اصفهان) و با توجه به اینکه تهیه مسکن زوج و زوجه هر دو به عهده خوانده می بوده و اذن در انتفاع توسط موکله طبق قانون مدنی مجانی نبوده است و ایشان بر اساس قانون مستحق اجرت المثل می‌باشد و حسب اقرار صریح خوانده منزل موصوف تا تاریخ 1393/01/28 در اختیار هر دو نفر (زوج و زوجه و فرزندانشان بوده و ادعای ایشان در رابطه با ترک منزل صحت ندارد و ادعای خوانده نسبت به مالکیت موکل بر مبنای مهریه رافع اجرت المثل آپارتمان موصوف نمی‌باشد و در مورد پلاک.... مالکیت موکل از تاریخ 1380/05/01 محرز می‌باشد و از این تاریخ لغایت 1391/04/09 در آن زندگی مشترک می نمودند و از آن تاریخ به بعد به منزل جدید اسباب کشی نمودند و در حال حاضر خالی از سکنه می‌باشد که اجرت المثل متعلق به خواهان را منتفی نمیسازد ضمن اینکه خوانده هم اکنون از سهم مشاعی خواهان به عنوان انبار استفاده مینماید و علیرغم ادعای کذب خوانده، خواهان از اداره ثبت اصفهان تقاضای افراز و نهایتا فروش ملک مذکور را نموده که خوانده با تعویض قفل درب اجازه ورود به کارشناسان اداره ثبت را بملک خود ایشان نداده است و انتفاع خوانده طی مدت ذکر شده کاملا محرز می‌باشد لذا صدور حکم به شرح خواسته مورد استدعاست. سرانجام دادگاه با اعلام ختم رسیدگی به موجب دادنامه شماره --- - 93 مورخ 1393/04/03 پس از ذکر مقدمه ای از چگونگی اقامه دعوی و مدافعات خوانده با استدلال اینکه خواهان و خوانده بایکدیگر رابطه زوجیت داشته اند و هر دو در ملک متنازع فیه با یکدیگر زندگی مشترک داشته اند و مطابق ماده 1106 قانون مدنی نفقه زن به عهده شوهر است و در مانحن فیه طرفین توافق نموده‌اند که در ملک متنازع فیه سکونت نمایند و با توجه به ماده 1114 قانون مدنی نیز خواهان با خوانده توافق بر سکونت در ملک متنازع فیه نموده است و اذن در انتفاع مجانی بوده است و خواهان و وکیل وی دلیلی که مثبت ادعای ایشان باشد به دادگاه ارائه ننموده‌اند لذا دعوی خواهان را غیر وارد تشخیص و حکم بر بیحقی خواهان صادر نموده است دادنامه صادره در تاریخ 1393/06/18 بوکیل خواهان ابلاغ شد و نامبرده در تاریخ 1393/07/27 پس از انقضای مهلت تجدیدنظر و در مهلت فرجامی با تقدیم دادخواست و لایحه فرجامی نسبت به آن فرجام خواهی نموده که پس از تبادل لوایح و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است.لوایح طرفین به هنگام شور قرائت میگردد.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای حسن عباسیان عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

فرجام خواهی خانم م. خ.الف. با وکالت آقای م.ه. نسبت به دادنامه شماره --- - 93 مورخ 1393/05/22 شعبه سیزدهم دادگاه عمومی حقوقی اصفهان که به موجب آن دعوی فرجام خواه به خواسته مطالبه اجرت المثل پلاک های مورد دعوی محکوم به بیحقی اعلام گردیده بالحاظ بند یک شق الف ماده 367 قانون آیین دادرسی مدنی مالا وارد بوده و دادنامه فرجام خواسته در خور نقض است زیرا حسب مدلول تصاویر اسناد مالکیت پیوست پرونده مالکیت فرجام خواه در سه دانگ مشاع از ششدانگ پلاک های ثبتی شماره.... فرعی از......اصلی و دو فرعی از.... اصلی واقع در بخش... ثبت اصفهان ثابت ومدلل بوده و ظاهرا سه دانگ مشاع دیگر پلاک های مذکور در مالکیت فرجام خوانده مستقر می‌باشد و این امر بین طرفین با توجه به مدافعات آنان مفروغ عنه می‌باشد از آنجایی که متداعیین حسب قباله نکاحیه پیوست پرونده با هم زن و شوهر بوده و رابطه زوجیت دائم بین آنان بر قرار می‌باشد و مطابق ماده 1106 قانون مدنی نفقه زوجه فرجام خواه کلا به عهده زوج فرجامخوانده می‌باشد و طبق ماده 1107 همان قانون مسکن هم بخشی از نفقه زوجه فرجام خواه محسوب میگردد و حسب ماده 1114 قانون مدنی زوجه فرجام خواه مکلف بوده در منزلی که شوهرش تعیین می کند سکنی نماید لذا صرف سکونت و زندگی مشترک متداعیین به عنوان زن و شوهر درپلاک های مورد بحث در مدت مورد ادعا نمی تواند دلیل بر اذن فرجام خواه در انتفاع مجانی از سهم مشاعی زوجه در پلاک های مبحوث عنه بوده باشد و چون تهیه مسکن در ایام زوجیت به عنوان بخشی از نفقه فرجام خواه به شرح مراتب اشعاری به عهده فرجام خوانده بوده و نامبرده در راستای ایفاء این تکلیف شرعی و قانونی خود از سهم مشاعی فرجام خواه در پلاک های فوق الذکر استیفاء منفعت نموده و بملاک ماده 265 قانون مدنی اذن و موافقت فرجام خواه در انتفاع از سهم ایشان در این پلاک ها ظهور بر عدم تبرع داشته و بر اساس این اصل و بصراحت ماده 337 قانون مدنی فرجام خواه به جهت اینکه فرجامخوانده از سهم مشاعی ایشان در پلاک های متنازع فیه استیفاء منفعت نموده مادامیکه اذن در مجانی بودن انتفاع باثبات نرسیده باشد مستحق اجرت المثل ایام تصرف خواهد بود و علی القاعده هم اثبات در مجانی بودن انتفاع به عهده منتفع بوده و از ناحیه فرجام خوانده هم به عنوان منتفع هیچ دلیلی که صحت و درستی مراتب ادعائی وی را بر مجانی بودن اذن فرجام خواه در انتفاع از سهم مشاعی ایشان در پلاک های مورد بحث ثابت و مدلل دارد اقامه و ابراز نشده است بنابراین استنباط و تشخیص دادگاه بر عدم استحقاق فرجامخواه در دعوی مطروحه با مدارک و مستندات پیوست پرونده و موازین قانونی مغایرت داشته و از این رو دادنامه فرجام خواسته به لحاظ عدم انطباق با مقررات قانونی قابلیت ابرام را نداشته مستندا به بند 2 ماده 371 و بند ح ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن نقض دادنامه مرقوم رسیدگی مجدد به شعبه هم عرض دادگاه محترم صادر کننده رای منقوض ارجاع میگردد. شعبه --- دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار و عضو معاون

حسن عباسیان - سیروس کیقبادی - جعفر پوربدخشان