صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1391/11/03
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بابل
موضوع
سوگند شخص حقوقی دردعوای بر میت علاوه بر اقامه بینه
پرسش
در دعوی بر میت علاوه بر اقامه بینه سوگند خواهان نیز لازم است (به استناد ماده 278 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی) چنان‌چه خواهان شخص حقوقی باشد آیا سوگند لازم است؟ اگر جواب مثبت باشد چه کسی باید سوگند یاد نماید؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (1) مدنی نظر به این‌که به موجب ماده 1330 قانون مدنی، تقاضای قسم قابل توکیل است و وکیل در دعوا می‌تواند طرف را قسم دهد، لیکن قسم یاد کردن، قابل توکیل نیست و وکیل نمی‌تواند به جای موکل قسم یاد کند و به همین اعتبار در تبصره 2 ماده 35 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، سوگند و... قابل توکیل نمی‌باشد و از آنجایی که سمت دارندگان حق امضا و امضاکنندگان اسناد تعهدآور، در شخصیت حقوقی به عنوان نماینده قانونی آن شخص حقوقی می‌باشد و مفاد ماده 125 قانون تجارت موید این معناست، بنابراین نظریه اکثریت صائب تشخیص و تأیید می‌گردد.
نظر اکثریت
سوگند امری شخصی است اعلام اراده‌ای است که به موجب آن شخص خدا را شاهد صدافت خود در اظهارات و التزامات بیان شده می‌گیرد وهمچنین سوگند از اموری است که به شخصیت و اعتقاد و ایمان شخصی بستگی دارد و به همین جهت ولی یا قیم محجور نمی‌تواند به نمایندگی او سوگند یاد کند و قسم متوجه او نمی‌شود.و همچنین بر اساس تبصره 2 ماده 35 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی سوگند قابل توکیل (نماینده قراردادی) نمی‌باشد. وکیل در دعوی می‌تواند طرف را قسم دهد لکن قسم یاد کردن قابل توکیل نیست وکیل نمی‌تواند به جای موکل قسم یاد کند و همچنین بر اساس ماده قانون مدنی 1335 مصوب 1314 در شق اول آن بیان شده دعاوی که یک طرف آن اشخاص حقوقی مثل ادارات دولت وشرکت‌ها هستند قسم مورد ندارد.
نظر اقلیت
این‌که اشخاص حقوقی یا حقیقی فرقی ندارد با توجه به این ماده قانونی در سوال ذکر شده یک اصل را باید در نظر گرفت اشخاص حقوقی همان حقوقی را دارد که شخصی حقیقی دارد مگر این‌که قانونگذار آن را ممنوع کرده باشد. سوگند که در ماده 278 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی عنوان شده سوگند قاطع دعوا نیست و آنچه مثبت حق است بینه است و اما قانونگذار در این ماده گفته علاوه بر بینه شخص حقوقی باید سوگند یاد کند به لحاظ این‌که خود میت وجود ندارد و احتمال این‌که حق وی تضییع شده باشد وجود دارد.
اما بحث سوگند در قانون مدنی برخلاف قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مختص بینه است به عبارت دیگر سوگند در قانون مدنی اختیاری می‌باشد ولی سوگند در آیین دادرسی مدنی اجباری هست.