تاریخ نظریه: 1399/12/12
شماره نظریه: 7/99/1857
شماره پرونده: 99-68-1857 ح
استعلام:
با توجه به تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و رأی وحدت رویه شماره 777 مورخ 1398/2/31 هیأت عمومی دیوان عالی کشور و ماده 880 قانون مدنی بیان فرمایید چنانچه زنی در نتیجه حادثه رانندگی فوت کند و شوهرش به عنوان راننده مسبب حادثه معرفی شود، با توجه به قواعد فقهی مبنی بر عدم ارث بردن قاتل غیر عمد از دیه و با توجه به این‌که شرعاً دیه زن نصف دیه مرد است و مطابق ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و رأی وحدت رویه یادشده دیه زن فوت شده در اثر تصادف به اندازه دیه مرد است که نصف مابقی دیه از محل صندوق تأمین خسارت‌های بدنی پرداخت می‌شود، آیا زوج مقصر در قتل غیر عمد از نصف دیه‌ای که توسط صندوق یادشده پرداخت می‌شود، می‌تواند ارث ببرد و بابت آن مقدار دیه آیا به زوج مذکور چیزی به عنوان اولیاء دم می‌رسد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مبلغ مابه‌التفاوت پرداختی موضوع تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و ماده 10 قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395، ماهیتاً با دیه متفاوت است و اصولاً آثار و احکام دیه را ندارد؛ اما از آن‌جا که پرداخت مبلغ مزبور به واسطه جنایت بر مجنیعلیه است و با توجه به این‌که مسبب حادثه نمی‌تواند از فعل زیان‌بار خود منتفع شود، قاتل (اعم از عمدی یا غیر عمدی) نمی‌تواند از آن برخوردار شود.