صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/05/11
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رودبار
موضوع
احداث بنای مجدد توسط مستأجر بدون اجازه موجر پس از تخریب در زلزله
پرسش
پس از خراب شدن عین مستأجره در زلزله، مستأجر بدون اجازه و اذن موجر بنا را از نو ساخت، آیا دعوای الزام موجر به ساخت عین مستأجره مسموع می‌باشد؟ آیا می‌توان موجر را ملزم به احداث بنا کرد؟
نظر هیئت عالی
به موجب ماده 496 قانون مدنی، عقد اجاره به واسطه تلف شدن عین مستأجره از تاریخ تلف باطل می‌شود. به هر تقدیر چون خراب شدن عین مستأجره در اثر زلزله و حادثه قهری، طبیعی بوده و موجر سبب تخریب نشده است؛ لذا قرارداد اجاره موضوعاً منتفی است. اقدام مستأجر به ساخت بدون مجوز بنا برای وی حق خاصی ایجاد نمی‌کند و حق رجوع به موجر یا امکان الزام وی به احداث بنا وجود ندارد.
ضمن این‌که در صورتی که بنا احداث شده باشد، چنین دعوایی سالبه به انتفاء موضوع نیز می‌باشد. با این ترتیب موضوع نیازمند توافق با موجر می‌باشد.
نظر اکثریت
در خصوص قسمت اول، دعوا مسموع نبوده و در خصوص قسمت دوم، نظریات مختلفی وجود دارد. بعضی به الزام موجر به احداث بنا و عین مستأجره و بعضی دیگر برخلاف این نظر، اعتقادی به الزام موجر به احداث بنا و عین مستأجره ندارند.
نظر اقلیت
چون عین مستأجره در اثر حوادث قهری از بین رفته؛ لذا نمی‌توان موجر را ملزم به احداث عین مستأجره کرد.