تاریخ نظریه: 1399/02/31
شماره نظریه: 7/99/227
شماره پرونده: 99-127-227ح
استعلام:
خواهان دعوایی را با عنوان اثبات مالکیت نسبت به چهل اصله درخت گردو مطرح نموده است.
اولا: آیا دعوای مطروحه از دعاوی منقول است یا غیر منقول
ثانیا: در صورت غیر منقول بودن دعوا نحوه تقویم و محاسبه هزینه دادرسی چگونه است زیرا بر اساس دفترچه ارزش معاملاتی املاک شهرستان صرفا ارزش منطقه‌ای عرصه یا اعیان توسط اداره مالیاتی اعلام می‌شود که منظور از اعیانی نیز بنای احداثی می‌باشد که شامل چهار بند تجاری و مسکونی و صنعتی و کارگاهی و ساختمان‌های احداثی در اراضی زراعی است لذا با عنایت به اینکه در مورد ارزش منطقه‌ای اشجار هیچ‌گونه مقرره‌ای وجود نداشته و فاقد قیمت منطقه‌ای است لذا نحوه محاسبه آن به چه صورت خواهد بود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا، با توجه به ماده 16 قانون مدنی دعوای مالکیت نسبت به اشجار از دعاوی راجع به اموال غیرمنقول محسوب می‌شود. ثانیا، مطابق ماده 61 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 تعیین بهای خواسته در اختیار خواهان است مگر این که به موجب قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد که استثنائا در بند 12 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب سال 1373 در دعاوی راجع به اموال غیرمنقول مقرر داشته: «در دعاوی مالی غیرمنقول و خلع ید از اعیان غیرمنقول از نقطه نظر صلاحیت ارزش خواسته همان است که خواهان در دادخواست خود تعیین مینماید، لکن از نظر هزینه دادرسی باید مطابق ارزش معاملاتی املاک در هر منطقه تقویم و بر اساس آن هزینه دادرسی پرداخت شود.» بنا به مراتب فوق در فرض سوال که راجع به اشجار قیمت منطقه‌ای وجود ندارد، لذا وفق اصل مذکور در صدر پاسخ، تقویم به عمل آمده از سوی خواهان ملاک پرداخت هزینه دادرسی است.