هیئت وزیران در جلسه 1401/11/12 به پیشنهاد شماره 264172 مورخ 1400/12/21 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد تبصره (4) ماده واحده قانون مجازات اشتغال به حرفه کاریابی و مشاوره شغلی بدون داشتن پروانه کار - مصوب 1380 - آییننامه اجرایی قانون مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده 1- در این آییننامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بکار می‌روند:
1- وزارت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
2- دفتر: واحد سازمانی متولی هدایت نیروی کار و کاریابیهای وزارت.
3- اداره کل استان: اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مربوط.
4- دفاترکاریابی: دفاتر مشاوره شغلی و کاریابی غیردولتی داخلی و یا خارجی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با اخذ مجوز (پروانه کار) وزارت (به صورت فیزیکی یا الکترونیکی) ایجاد و نسبت به ارایه خدمات کاریابی اقدام می نمایند.
5 - کانون: متشکل از انجمنهای صنفی دفاتر کاریابیهای غیردولتی سراسر کشور که مطابق ضوابط موضوع ماده (131) قانون کار - مصوب 1369- با اصلاحات و الحاقات بعدی، تشکیل و به ثبت رسیده است.
6 - انجمن استانی: انجمن صنفی کارفرمایی که مطابق ضوابط موضوع ماده (131) قانون کار - مصوب 1369- با اصلاحات و الحاقات بعدی، تشکیل شده یا میشود.
7- انجمن خارجی: انجمن صنفی کارفرمایی کاریابیهای خارجی کشور که مطابق ضوابط موضوع ماده (131) قانون کار - مصوب 1369- با اصلاحات و الحاقات بعدی، تشکیل شده است.
8 - هیئت مرکزی: هیئت موضوع ماده (2) این آییننامه.
9- هیئت استانی: هیئت موضوع ماده (4) این آییننامه.
10- خدمات کاریابی: خدمات موضوع ماده (11) این آییننامه.
ماده 2- هیئت مرکزی متشکل از افراد زیر است که به منظور انجام وظایف مندرج در ماده (3) این آییننامه در وزارت تشکیل میشود:
1- مدیرکل دفتر (رئیس).
2- نماینده مجمععالی نمایندگان کارگران.
3- مدیرکل روابط بینالملل وزارت (ویژه کاریابیهای خارجی).
4- مدیرکل ذیربط سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور.
5 - نماینده ذیربط دستگاه اجرایی حسب مورد (در سطح مدیرکل).
6 - یک نفر نماینده از کانون و انجمن خارجی به انتخاب و معرفی کانون و انجمن مربوط حسب مورد.
تبصره 1- احکام اعضای هیئت مرکزی توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر میگردد.
تبصره 2- جلسات هیئت مرکزی با حضور اکثریت اعضا رسمیت مییابد.
تبصره 3- رئیس هیئت مرکزی میتواند با توجه به موضوع جلسه، حداکثر دو نفر از اشخاص صاحبنظر را بدون حق رأی به جلسه دعوت نماید.
ماده 3- وظایف هیئت مرکزی به شرح زیر است:
1- سیاستگذاری و برنامهریزی جهت توسعه خدمات کاریابی.
2- تصویب دستورالعمل‌های موضوع این آییننامه از جمله ضوابط و شرایط مربوط به مکان، امکانات، تجهیزات و کارکنان مورد نیاز دفاتر کاریابی.
3- بررسی و تصمیمگیری نهایی درخواست متقاضیان تجدید نظر در آرای صادره هیئت‌های استانی.
4- بررسی و پیشنهاد نرخ فعالیت دفاتر کاریابی به وزارت جهت طی مراحل تصویب توسط هیئت وزیران.
5 - ساماندهی و نظارت بر روند اعزام نیروی کار به خارج از کشور.
6 - تعیین ضوابط و شرایط پرداخت تعرفه خدمات کاریابیها.
ماده 4- هیئت استانی متشکل از افراد زیر میباشد:
1- مدیرکل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان (رئیس).
2- مدیرکل آموزش فنی و حرفهای استان.
3- رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان.
4- یک نفر نماینده از انجمن استانی یا انجمن خارجی حسب مورد.
5 - رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان.
6 - نماینده فرماندهی انتظامی استان.
7- نماینده دادستان مرکز استان.
تبصره 1- در خصوص رسیدگی به حوزه کاریابیهای داخلی، نماینده انجمن استانی و در ارتباط با کاریابیهای خارجی در صورت نبود انجمن استانی خارجی، نماینده انجمن خارجی در جلسه حاضر میشود.
تبصره 2- احکام اعضا توسط مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان و حکم رئیس هیئت توسط معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت صادر میگردد.
تبصره 3- رئیس هیئت استانی میتواند با توجه به موضوع جلسه، حداکثر دو نفر از اشخاص صاحب نظر را بدون حق رأی به جلسه دعوت نماید.
تبصره 4- جلسات هیئت استانی با حضور اکثریت اعضا رسمیت مییابد.
ماده 5 - وظایف هیئت استانی به شرح زیراست:
1- بررسی و تأیید صلاحیت فردی و حرفهای متقاضیان ایجاد دفاتر کاریابی خارجی.
2- رسیدگی به موارد تخلف دفاتر کاریابی داخلی و خارجی.
3- تصمیمگیری در خصوص تعلیق، تمدید و ابطال مجوز فعالیت دفاترکاریابی داخلی و خارجی.
4- رسیدگی به شکایات کارجویان و یا کارفرمایان از دفاترکاریابی داخلی و خارجی.
تبصره 1- کلیه تصمیمات هیئت استانی در چهارچوب قوانین مربوط و مفاد این آییننامه و دستورالعمل‌های مصوب هیئت مرکزی اتخاذ میگردد.
تبصره 2- متقاضیان اخذ مجوز و مدیران دفاترکاریابی که نسبت به رأی هیئت استانی اعتراض دارند می‌توانند اعتراض کتبی خود را حداکثر تا (20) روز از زمان ابلاغ رأی به مرجع تجدیدنظر (هیئت مرکزی) تحویل دهند.
تبصره 3- در صورتی که تخلف دفاتر کاریابی، با یکی از جرایم مندرج در سایر قوانین انطباق داشته باشد، هیئت استانی مکلف است مراتب را به مراجع قضایی صالح منعکس نماید. انعکاس به مراجع قضایی مانع از اقدامات موضوع این ماده نخواهد بود.
ماده 6 - وظایف اداره کل استان به شرح زیر است:
1- پایش و ارزیابی فعالیت دفاترکاریابی و صحت‌سنجی کمی و کیفی آن با همکاری انجمن استانی.
2- انجام بازرسی‌های مستمر از دفاتر کاریابی به منظور نظارت بر حسن اجرای آییننامه و دستورالعمل‌های ابلاغی.
3- شناسایی کاریابیهای غیرمجاز و معرفی آنان به فرماندهی انتظامی (اداره اماکن عمومی/پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات(فتا)) جهت جلوگیری از ادامه فعالیت آنان با همکاری انجمن استانی.
4- تعیین تکلیف کارجویان ثبت‌نام‌شده در دفاترکاریابی که مجوز آنان لغو گردیده است از طریق انجمن استانی.
5 - رتبه‌بندی دفاتر کاریابی بر اساس دستورالعمل مصوب هیئت مرکزی با همکاری کانون و انجمن استانی.
6 - اخذ شکایات کارجویان و یا کارفرمایان از دفاتر کاریابی داخلی و خارجی جهت طرح در هیئت استانی با اخذ نظرات مشورتی انجمن استانی.
ماده 7- هر شخص حقیقی یا حقوقی که بخواهد در زمینه خدمات کاریابی(فیزیکی یا الکترونیکی) فعالیت نماید، موظف است از اداره کل استان محل استقرار، مجوز کاریابی دریافت نماید.
تبصره 1- صدور مجوز کاریابی دریایی و نحوه فعالیت آن بر اساس دستورالعمل مصوب هیئت مرکزی میباشد.
تبصره 2- انجام هرگونه فراخوان سراسری درکلیه سطوح کشور (استان، شهرستان و...) با هدف معرفی متقاضیان کار و جذب آنان در واحدهای پذیرنده نیرو در ازای اخذ وجه از جویندگان کار ممنوع میباشد.
تبصره 3- دفاتر کاریابی مجاز به انجام فعالیتهای پیمانکاری در قالب شرکتهای خدماتی پشتیبانی نیروی انسانی نمیباشند.
تبصره 4- انتقال مجوز کاریابی به غیر در صورت داشتن شرایط مندرج در ماده (8) این آییننامه بلامانع است و مجوز کاریابی بدون تغییرنام کاریابی به شخص معرفیشده از سوی مدیرکاریابی انتقال مییابد. مجوز جدید توسط اداره کل استان صادر میگردد.
ماده 8 - شرایط متقاضیان برای ارائه خدمات کاریابی به شرح زیر میباشد:
1- داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
2- تدین به دین اسلام یا یکی از اقلیتهای دینی شناختهشده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
3- داشتن حداقل سن (25) سال تمام.
4- دارا بودن مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی.
5 - دارا بودن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دائم (ویژه آقایان).
6 - نداشتن سابقه کیفری موثر (با تأیید مراجع ذیصلاح).
7- داشتن گواهی معتبر از موسسات و مراکز آموزشی دارای مجوز مبنی بر آشنایی با زبان خارجی کشور هدف و یا بکارگیری فرد دارای گواهی یادشده در دفتر کاریابی (ویژه کاریابیهای خارجی).
8 - عدم اشتغال به کار در دستگاههای اجرایی دولتی.
9- تأیید صلاحیت فردی از مراجع ذیصلاح.
10- داشتن نماد اعتماد الکترونیکی (ویژه کاریابیهای مجازی).
11- سپردن ضمانت بانکی بر اساس مبلغ تعیینشده توسط هیئت مرکزی به اداره کل استان برای حسن انجام کار (ویژه کاریابیهای خارجی).
ماده 9- اشخاص حقوقی متقاضی فعالیت، در چارچوب این آیین نامه پس از اخذ مجوز کاریابی باید موضوع فعالیت را در اساسنامه خود ثبت نمایند.
تبصره 1- درج فعالیتهای مرتبط با خدمات کاریابی در اساسنامه شرکتها به معنای داشتن مجوز برای انجام فعالیت نخواهد بود و اینگونه شرکتها مکلف به ارائه درخواست و اخذ مجوز دفاتر کاریابی میباشند.
تبصره 2- اشخاص حقوقی موظفند در صورت تغییر مدیر فنی، فرد واجد شرایط دیگری را معرفی نمایند تا مجوز به نام وی صادر شود، در غیر این صورت تا تعیین مدیر فنی جدید دفتر کاریابی مجاز به فعالیت نخواهد بود.
ماده 10- مدت اعتبار مجوز دفاتر کاریابی از زمان صدور برای بار اول دو سال میباشد و پس از آن به صورت پنج‌ساله با دارا بودن شرایط موضوع این آییننامه و داشتن عملکرد با تأیید هیئت استانی تمدید میگردد.
ماده 11- خدمات دفاتر کاریابی به شرح زیر است:
الف - بخش کاریابی داخلی:
1- ثبت نام از کارجویان.
2- انجام فرآیند جستجوی شغل، شناسایی و أخذ فرصت‌های شغلی.
3- انجام فرآیند تطبیق شغلی (انطباق شایستگیها و مهارتهای کارجویان با ویژگی‌های فرصت شغلی و یا بالعکس).
4- معرفی کارجویان به واحدهای پذیرنده نیروی‌کار جهت به‌کارگیری.
5 - معرفی کارجویان به مراکز آموزشی (مهارتی) جهت کسب و یا ارتقای مهارتهای مورد‌نیاز بازار کار.
6 - خدمات مشاوره‌ای شامل سنجش شایستگیها و سازگاری شغلی به منظور کشف استعدادها و ظرفیتهای نیروی کار جدید.
7- تهیه و انتشار آگهی شغلی در سکو (پلتفرم)های مختلف رسانه‌ای و جوامع هدف.
8 - تنظیم کارنامه‌های حرفهای و تخصصی.
9- انجام مصاحبه های تخصصی شغلی برای کارفرمایان.
ب - بخش کاریابی خارجی:
1- ارائه خدمات مشاوره اخذ روادید (ویزای) کار به متقاضیان کار در کشور نیروپذیر.
2- شناسایی فرصت‌های شغلی کشورهای پذیرنده نیرو و اخذ پیشنهاد شغلی از کارفرمای خارجی.
3- انجام فرآیند ارزیابی کارجویان و تطبیق شغلی (انطباق شایستگیها و مهارتهای متقاضیان اعزام با ویژگی‌های فرصت شغلی کشور نیرو پذیر).
4- اخذ روادید (ویزای) کار برای متقاضیان اعزام به کشور نیروپذیر و معرفی به کارفرمای خارجی جهت به‌کارگیری.
5 - معرفی مشاغل آزادکاری (فریلنسری) خارج از کشور به کارجویان.
ماده 12- سازمانها، دستگاهها و نهادهای بخش دولتی یا عمومی غیردولتی صرفاً از طریق دفاتر کاریابی خارجی می‌توانند به اعزام نیروی کار به خارج از کشور مبادرت نمایند.
ماده 13- دفاتر کاریابی ملزم به رعایت موارد زیر میباشند:
1- ثبت به موقع و برخط اطلاعات عملکردی در سامانه مورد تأیید وزارت و ارایه اطلاعات و آمار عملکرد درخواستی به اداره‌کل و یا دفتر.
2- محافظت از اطلاعات هویتی و شخصی کارجویان و کارفرمایان.
تبصره - ریزدادههای اطلاعات هویتی و شخصی کارجویان و کارفرمایان که توسط دفاتر کاریابی در اختیار ادارات کل استان قرار داده میشود، محرمانه میباشند و ادارات مذکور حق افشای اطلاعات مذکور به هیچ شخص حقیقی و حقوقی را ندارند. در صورت عدم رعایت این تبصره، متخلف به مراجع ذی صلاح قانونی از جمله هیئت تخلفات اداری معرفی میشود.
3- همکاری با بازرسان (دفتر/ اداره کل) و نماینده انجمن استانی.
4- ایجاد دفتر، نمایندگی/شعبه در داخل و یا خارج بر اساس دستور العمل مصوب هیئت مرکزی.
تبصره 1- دفاتر کاریابی موظفند هرگونه جا به جایی مکان دفتر و شعبه/نمایندگی را به اطلاع اداره کل استان برسانند.
تبصره 2- کاریابیهای خارجی مجاز به انجام فعالیت در خصوص اخذ ویزای تحصیلی، سرمایه‌گذاری، تجاری، کارهای نوپا (استارتاپ) وگردشگری نمیباشند.
تبصره 3- کاریابیهای خارجی مکلفند رونوشتی از روادید (ویزای) کار اخذ شده و مستندات لازم برای کارجوی اعزامی را به اداره کل استان ارسال نمایند.
تبصره 4- کاریابیهای خارجی برای انعقاد قرارداد با کارجوی اعزامی مکلفند موارد ابلاغی از سوی هیئت مرکزی را در مفاد قرارداد لحاظ نمایند.
تبصره 5 - تجمیع خدمات کاریابی با سایر فعالیتهای غیرمرتبط با موضوع ماده (11) این آییننامه ممنوع است.
ماده 14- رسانه‌های جمعی از جمله جراید و تارنما(سایت)ها موظفند گزارش آمار و اطلاعات مربوط به انتشار تقاضای کار کارجویان و آگهی‌شغلی مربوط به کارفرمایان را به صورت فصلی براساس قالب تعیینشده به وزارت اعلام نمایند.
ماده 15- عدم رعایت مفاد این آییننامه و دستورالعمل‌های مندرج در آن و ارتکاب موارد زیر توسط دفاتر کاریابی تخلف محسوب گردیده و حسب مورد به یکی از مجازاتهای انضباطی، تعلیق و ابطال مجوز توسط هیئت استانی محکوم خواهند شد:
1- افشا و انتشار هرگونه اطلاعات مربوط به کارجویان و یا کارفرمایان به جز موارد مصرح در این آییننامه.
2- انتشار و تبلیغ هر گونه آگهی اغوا کننده با هدف سوء استفاده از جویندگان کار.
3- عدم ثبت به موقع اطلاعات و آمار یا ارایه اطلاعات و آمار نادرست در سامانه مورد تأیید وزارت.
4- عدم رعایت تعرفههای ابلاغی برای خدمات ارائه شده و اخذ هرگونه وجه غیر از تعرفههای ابلاغی و عدم رعایت ضوابط و شرایط مربوط.
5 - اشتغال به فعالیت دیگری در محل دفتر کاریابی به غیر از موارد اشاره شده در مفاد این آییننامه.
6 - عدم همکاری دفتر کاریابی با بازرسان دفتر و اداره کل استان در راستای انجام وظایف قانونی مربوط.
7- جعل اسناد و مدارک و یا استفاده از سند مجعول.
8 - واگذاری مدیریت دفتر کاریابی به غیر.
9- معامله مالی بین مالک کشتی و دریانورد توسط کاریابی (ویژه کاریابی دریایی)
10- عدم استفاده از چهارچوب تعیین شده توسط هیئت مرکزی در مفاد قرارداد با کارجویان (ویژه کاریابی خارجی).
11- اخذ هر گونه روادید غیر از روادید کار (ویژه کاریابی خارجی).
12- ارتکاب هرگونه عمل منافی عفت و خلاف شئونات شغلی و اخلاقی.
تبصره 1- دستورالعمل هماهنگی و وحدت رویه هیئت‌های استانی در خصوص نحوه رسیدگی به تخلفات و تطبیق مجازاتهای موضوع این ماده به تصویب هیئت مرکزی میرسد.
تبصره 2- اداره کل استان موظف است پس از قطعیت رأی ابطال مجوز کاریابی متخلف، مراتب را به طور مشروح به کلیه استانها اعلام نماید تا در سایر استانها از قبول درخواست مجدد آن به مدت پنج سال خودداری شود.
ماده 16- دفاترکاریابی‌هایی که مجوز آنان لغو گردیده است، مکلفند نسبت به پرداخت وجوه و استرداد کلیه مدارک کارجویان به آنها و استرداد اصل مجوز کاریابی به اداره کل استان ظرف ده روز اقدام نمایند.
ماده 17- مدیران دفاتر کاریابی دارای مجوز حداکثر تا شش ماه پس از ابلاغ این آییننامه، موظفند شرایط خود را با مفاد آن تطبیق دهند، در غیر این صورت از فعالیت آنها ممانعت به عمل خواهد آمد.
ماده 18- به منظور هماهنگی سیاستها و برنامهریزی، هدایت و نظارت بر روند اعزام نیروی کار به خارج از کشور و تعیین کشورهای نیروپذیر، کارگروهی متشکل از نمایندگان تام‌الاختیار وزارتخانه‌های امور خارجه و کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان تأمین اجتماعی، انجمن صنفی دفاتر مشاوره شغلی و کاریابیهای خارجی به ریاست معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تشکیل میگردد.
ماده 19- نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، نیازهای بازار کار و طرح های اشتغالزا را در کشورهای نیروپذیر اعلامی از سوی وزارت را هر سال به وزارت اعلام می‌نمایند.
ماده 20- آییننامه اجرایی قانون مجازات اشتغال به حرفه کاریابی و مشاوره شغلی بدون داشتن پروانه کار موضوع تصویبنامه ش-ماره 232689/ت40351ک م-ورخ 1387/12/11 و اصلاحات بعدی آن لغو میشود.
معاون اول رئیس جمهور - محمد مخبر