تاریخ نظریه: 1402/04/03
شماره نظریه: 7/1402/22
شماره پرونده: 1402-186-22ک
استعلام:
مردی مرتکب قتل عمدی دو مرد مسلمان میشود و حکم به دو بار قصاص صادر شده و قطعی میشود. در مرحله اجرای احکام اولیای دم بالغ و عاقل یکی از مقتولین تقاضای قصاص می‌کنند و در اولیای دم مقتول دیگر یک نفر بالغ می‌باشد و مابقی صغیر می‌باشند (زیر 4 سال و پسر) و فرد بالغ تقاضای قصاص می‌کند. سوالاتی که مطرح میشود این است که:
1- آیا با درخواست اولیای دم که همگی بالغ و عاقل هستند و صدور استیذان، می‌‌‌‌‌‌‌‌توان بدون اینکه منتظر موضع اولیای دم مقتول دیگر بود، حکم قصاص را اجرا کرد یا اینکه بایستی سهم اولیای دم مقتول دیگر را که صغیر هستند پرداخت نمایند؟
2- چنانچه ولی دم بالغ مقتول دیگر (که اولیای دم صغیر نیز دارند) تقاضای دیه نماید، آیا اجرای قصاص از ناحیه اولیای دم بالغ و عاقل مقتول دیگر مستلزم پرداخت سهم خواهان دیه به وی می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
برابر ماده 383 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392: «اگر یک نفر، دو یا چند نفر را عمداً به قتل برساند، اولیای دم هر یک از مقتولان می‌توانند به تنهایی و بدون گرفتن رضایت اولیای مقتولان دیگر و بدون پرداخت سهمی از دیه به آنان اقدام به قصاص کنند»؛ بنابر‌این در فرض سوال، اجرای حکم قصاص به درخواست اولیای دم یکی از مقتولان که همگی کبیر و عاقل هستند منوط به اعلام نظر اولیای دم مقتول دیگر نیست.