صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/10/19
برگزار شده توسط: استان خراسان شمالی/ شهر فاروج
موضوع
میزان تقصیر در تصادف عابر و وسیله نقلیه وفق نظر کارشناس یا بالمناصفه
پرسش
در تصادفات رانندگی در خصوص برخورد دو وسیله نقلیه به موجب ماده 528 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 همین که حادثه قابلیت انتساب به دو وسیله را داشته باشد، هر دو وسیله نقلیه به طور مساوی مقصر هستند. حال سوال این است چنانچه تصادف فیما بین وسیله نقلیه و عابر پیاده باشد آیا میتوان از این ماده استفاده کرد و رای به تساوی تقصیر داد یا باید بر اساس درصد تقصیر اعلامی از سوی کارشناس تصادفات اقدام کرد؟
نظر هیئت عالی
احراز وجود مسئولیت کیفری برای اشخاص در حوادث رانندگی و تعیین میزان توزیع مسئولیت در پرداخت دیه و سایر خسارات، حسب مورد منوط به تحقق شرایط مذکور در قوانین مربوطه است و لذا پاسخگویی به پرسش نیازمند رسیدگی و بررسی موردی و احراز چگونگی موضوع و نحوه رفتار اشخاص دخیل در قضیه و اخذ نظریات کارشناسی و وجود شرایط قانونی و از جمله تعیین فرض حادثه (جمع مباشرین یا اسباب یا جمع سبب و مباشر) است و امکان اظهار نظر کلی وجود ندارد؛ بنابراین در فروض پرسش مسئولیت کیفری مرتکبین نیز با توجه به موازین قانونی نظیر مواد 145- 141 - 140 - 453 - 526 و 533 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) قابلیت بررسی را دارد. مع الوصف با در نظر گرفتن مطالب فوق الذکر نظریه اقلیت قضات محترم دادگستری شهرستان فاروج استان خراسان شمالی در حدود فوق الذکر (و با حذف شماره ماده 336) مورد تأیید است.
نظر اکثریت
با توجه به مواد 526 الی 528 قانون مجازات اسلامی در تجمیع اسباب عرضی، کلیه اسباب به میزان تقصیر خویش مسئولیت جزایی دارند. اصل بر این است که هرکس بر مبنای کاری که کرده است مقصر است یعنی مسئولیت جزایی به میزان تقصیر. در فرض تصادم دو وسیله نقلیه طبق صراحت قانونی به طور اشتراکی کلیه وسایل نقلیه دخیل در حادثه مسئولیت دارند و در فرض تصادف عابر با وسیله نقلیه، هریک بر مبنای میزان تقصیر دخیل در حادثه مسئول هستند.
نظر اقلیت
با استفاده از اصول مطروحه در قانون مثل مواد 335 قانون مدنی و 336 قانون مجازات اسلامی، اصل بر این است که شخصی مسئول است که تقصیر متوجه او باشد، بنابراین اگر راننده کلیه احتیاطات لازم را به عمل آورده باشد، ضامن نیست و مسئول پرداخت دیه یا خسارت نخواهد بود؛ چرا که فعل ارتکابی اصلا منتسب به وی نیست. یعنی یا 0 یا 100. یا تقصیری نکرده که مسئول نیست یا تقصیر کرده که کاملا مسئول است و جایی برای اعمال ماده 528 یا درصد گذاری تقصیر وجود ندارد.
توجه به ماده 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389: در راههایی که برای عبور عابران پیاده علایم، تجهیزات و مسیرهای ویژه اختصاص داده شده است؛ عابران مکلفند هنگام عبور از عرض یا طول سواره رو با توجه به علایم رانندگی منصوبه در محل از نقاط خط کشی شده، گذرگاههای غیرهمسطح و مسیرهای ویژه استفاده نمایند.هرگاه عابران به تکلیف مذکور عمل ننمایند؛ در صورت تصادم با وسیله نقلیه، راننده مشروط به اینکه کلیه مقررات را رعایت نموده باشد و قادر به کنترل وسیله نقلیه و جلوگیری از تصادف یا ایجاد خسارت مادی و بدنی نباشد، مسئولیتی نخواهد داشت. عدم مسئولیت راننده مانع استفاده مصدوم یا وارث متوفی از مزایای بیمه نخواهد شد و شرکت بیمه با ارائه قرار منع تعقیب یا حکم برائت راننده ملزم به اجرای تعهدات موضوع بیمه نامه به مصدوم یا وارث متوفی خواهد بود.