هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
شماره پرونده: ه- ع؍ 9703252 شماره دادنامه: 9809970906012051 تاریخ: 12/12/98
شاکی: آقای علی اصغر فرج پور مرندی
طرف شکایت: سازمان تامین اجتماعی
موضوع شکایت و خواسته: 1- ابطال تبصره 1 بند 2 از قسمت امتیازات و سهمیه های قانونی دفترچه راهنمای آزمون استخدامی سازمان تامین اجتماعی در سال 1396 2- ابطال تبصره 1 بند 3 شرایط اختصاصی ورود به خدمت از دفترچه ضابطه استخدامی سال 1396 سازمان تامین اجتماعی
سازمان تامین اجتماعی در سال 1396 در خصوص استخدام و بکارگیری نیرو، به وضع مقرراتی اقدام می کند که شاکی به قسمت هایی از دفترچه ضابطه استخدامی آن سازمان و دفترچه راهنمای آزمون که منبعث از آن است اعتراض دارد.
متن مقررات مورد اعتراض به شرح زیر است: 1) تبصره 1 بند 2 از قسمت شرایط اختصاصی استخدام: مدت خدمت سربازی، کلیه سوابق طی شده در قالب طرح لایحه نیروی انسانی (اعم از اجباری، اختیاری و تمدید قرارداد در قالب طرح مذکور)، انجام خدمات قانونی، مدت اشتغال متقاضیان استخدام در واحدهای تابعه سازمان، شرکت های ماموریتی و تکلیفی (سهامی خاص و صد در صد متعلق به سازمان)، کارگزاری های رسمی سازمان و نیروهای شاغل در رسته بهداشتی و درمانی بیمارستان های میلاد، البرز و سایر مراکز درمانی متعلق به سازمان که به صورت موسسه و یا هیات مدیره فعالیت می نمایند، با ارائه گواهی پرداخت حق بیمه و اشتغال دال بر تائید مراتب مذکور و سنوات ارفاقی مندرج در قانون اصلاح حداکثر سن داوطلبان در مورد ایثارگران به حداکثر سن مندرج در شرایط فوق مشروط به آن که از حداکثر 35 سال و برای رشته های دکترا 40 سال تمام تجاوز ننماید، اضافه می‌گردد. 2) تبصره 1 از بند 3 شرایط اختصاصی ورود به خدمت: «مدت خدمت سربازی، کلیه سوابق طی شده در قالب طرح لایحه نیروی انسانی (اعم از اجباری، اختیاری و تمدید قرارداد در قالب طرح مذکور)، انجام خدمات قانونی، مدت اشتغال متقاضیان استخدام در واحدهای تابعه سازمان، شرکت های ماموریتی و تکلیفی (سهامی خاص و صد در صد متعلق به سازمان)، کارگزاری های رسمی سازمان و نیروهای شاغل در رسته بهداشتی و درمانی بیمارستان های میلاد، البرز و سایر مراکز درمانی متعلق به سازمان که به صورت موسسه و یا هیات مدیره فعالیت می نمایند، با ارائه گواهی پرداخت حق بیمه و اشتغال دال بر تائید مراتب مذکور و سنوات ارفاقی مندرج در قانون اصلاح حداکثر سن داوطلبان در مورد ایثارگران به حداکثر سن مندرج در شرایط فوق مشروط به آن که از حداکثر 35 سال و برای رشته های دکترا 40 سال تمام تجاوز ننماید، اضافه می‌گردد. »
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:1- با توجه به بند 9 اصل 3 قانون اساسی مبنی بر رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه درتمام زمینه های مادی و معنوی و بر اساس اصل 28 قانون اساسی که مقرر داشته است: دولت موظف است با رعایت... شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید و همچنین طبق ماده 41 قانون مدیریت خدمات کشوری، ورود به خدمت، بر اساس مجوزهای صادره، تشکیلات مصوب و رعایت مراتب شایستگی و برابری فرصت ها انجام می‌شود. مقررات مورد شکایت برای بعضی اشخاص و متقاضیان استخدام، اولویت قائل شده و حتی باعث محرومیت برخی داوطلبان واجد شرایط گردیده و نیز امتیازاتی را برای داوطلبانی که سابقه همکاری با آن سازمان داشته اند، در نظر گرفته است.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر امور حقوقی و دعاوی سازمان تامین اجتماعی در بخشی از لایحه دفاعی به طور خلاصه دراین خصوص اعلام داشته:1- سازمان تامین اجتماعی به موجب قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیر دولتی مصوب 73، سازمان عمومی غیر دولتی است و کارمندان، مطابق ماده 117 قانون مدیریت خدمات کشوری تابع مقررات عمومی دولت نیستند و دارای اساسنامه و آیین‌نامه استخدامی خاص خود می‌باشند.2- بنا به ماده 14 آیین استخدامی جدید سازمان مصوب 28؍12؍86، ورود به خدمت افراد در سازمان، از طریق آزمون کتبی و مصاحبه یا گزینش و بر اساس اصل شایستگی صورت می‌گیرد. ضوابط و برگزاری آزمون و گزینش به تصویب هیات مدیره می‌رسد.3- مطابق رای وحدت رویه شماره 474 مورخ 17؍5؍96 هیات تخصصی و ماده 117 قانون مدیریت خدمات کشوری، سازمان از شمول این قانون مستثنی شده و آیین‌نامه استخدامی سازمان در خصوص موضوع، حاکمیت دارد.4- در جواب تقاضای ابطال تبصره 1 بند 2 شرایط اختصاصی استخدام، چنین نوشته اند که موارد مندرج در تبصره یادشده، بر اساس قانون اصلاح حداکثر سن داوطلبان استخدامی تنظیم شده و منطبق با آن است.5- تعیین ضابطه از سوی مراجع صلاحیتدار، موجب مقایسه افراد با یکدیگر می‌شود و در صورت عدم تعیین ضابطه، همه باید یکسان دیده شوند که این امر منطقی نیست. با تصویب ضابطه مثل سن، مدرک تحصیلی، امتیازات بومی، تجربه و سوابق، موجب تفاوت بین اشخاص می‌شود که انتخاب آنها بر اساس شایستگی صورت می‌گیرد.
پرونده در جلسه مورخ 9؍10؍1398 هیات تخصصی استخدامی مطرح گردید و پس از رسیدگی به موضوع، اعضاء هیات به اتفاق آراء مفاد مقرره مورد شکایت را قابل ابطال ندانستند، بنابراین به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به شرح زیر مبادرت به صدور رای می‌شود.
رای هیات تخصصی
از آنجایی که اولاً به موجب بند 4 و تبصره ماده 28 قانون تامین اجتماعی سال 1354 یکی از منابع درآمد سازمان تامین اجتماعی «کمک دولت» می‌باشد و ثانیاً به موجب ماده واحده قانون اصلاح حداکثر سن داوطلبان استخدام مصوب سال 1371 موسساتی که به نحوی از بودجه و کمک دولت استفاده می کنند می‌بایست شرط حداکثر سن ورود به خدمت و استخدام را با لحاظ شرایطی رعایت نمایند و به موجب بند« ه- » ماده واحده قانون مذکور مدت خدمت تمام وقت داوطلبانی که به صورت غیررسمی در دستگاه اجرایی اشتغال داشته اند به حداکثر سن ایشان افزوده می‌شود بنابراین مقرره مورد شکایت با توجه به اینکه سازمان تامین اجتماعی از کمک دولتی استفاده می کند و لذا مشمول قانون اصلاح حداکثر سن ورود به خدمت بوده و با عنایت به اینکه آگهی مورد شکایت، میزان خدمت غیررسمی که تمام وقت بودن، درون آن مستتر است را از شرایط اختصاصی محسوب کرده است، بنابراین با توجه به مراتب فوق مقرره های مورد شکایت مغایر قانون نمی‌باشد و حکم به رد شکایت صادر می‌شود. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
رضا فضل زرندی- رئیس هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری