درخواست طلاق توسط زوجه به دلیل عسروحرج

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/02/30
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: سوء رفتار زوج در صورتی که ناشی از سوء رفتار زوجه باشد، موجب تحقق عسر و حرج و مجوز درخواست طلاق از سوی زوجه نیست.

خانم ن. خ.ن. فرزند س. در تاریخ 1393/05/21 دادخواستی به طرفیت شوهرش ف. ص.س. فرزند الف.ح. به خواسته طلاق به دلیل عسر و حرج تقدیم دادگاه خانواده تهران (ونک) می‌نماید که به شعبه --- ارجاع می‌شود اولین جلسه رسیدگی در تاریخ 1393/06/25 با حضور خواهان انجام می‌شود. خواهان اعلام می کند خواسته من به شرح دادخواست است شوهرم فحاشی و کتک کاری می کند و دائما به مادرش متکی است و همیشه می گوید ندارم برای من پرونده اخلاقی درست کرده و آبرویم را برده است. اطاق خواب خود را از من جدا کرده است یک دختر شش ساله داریم مهریه ام را در دادگاه اصفهان مطالبه کرده ام و در جریان رسیدگی است و حاضرم صد سکه از سیصد سکه مهریه را در قبال طلاق بذل نمایم. در اینجا خوانده با تاخیر وارد جلسه می‌شود و اظهار می‌دارد تمام ادعاهای زوجه دروغ است. هرچند درآمد من کم بوده ولی نفقه ایشان را پرداخت کردم. پرونده خلاف اخلاق وی نیز ساختگی نیست شاهد بر مراوده نامشروع ایشان داشتم و خود پسره هم اقرار و اعتراف به رابطه با ایشان نمود و این مسئله در بین فامیل پخش شده و همه می گفتند زیر سر این خانم بلند شده است. البته از زمانی که مرا به خانه راه نداد من هم نفقه ندادم حاضر به طلاق نیستم. وکیل خوانده نیز اظهار نمود پرونده کیفری مورد اشاره منتهی به صدور حکم شده است. و در مورد محکومیت ایراد ضرب نیست طرفین با هم درگیر بوده اند و برای زوجه 8 برابر زوج دیه تعیین شده یعنی خانم خیلی بیشتر از آقا کتک زده است. ضمنا تصویر دادنامه شعبه --- جزایی تهران به تاریخ 1393/02/31 مبنی بر محکومیت زوجین در رابطه با ایراد ضرب و جرح نسبت به یکدیگر و تصویر مدارک بانکی مبنی بر پرداخت وجوهی از سوی زوج به زوجه به عنوان نفقه که بالغ بر دهها برگ می‌باشد و تصویر دادنامه مورخه 1393/09/10 شعبه --- دادگاه حقوقی مبنی بر الزام بر تمکین زوجه و تصویر دادنامه مورخه 1392/11/05 دادگاه تجدیدنظر مبنی بر تایید دادنامه مورخه 1392/08/15 شعبه --- دادگاه جزایی تهران دایر بر محکومیت زوجه و شخصی به نام م. ف. دایر بر صدور حکم مجازات به شلاق به جهت رابطه نامشروع مادون زنا از سوی وکیل خوانده ضمیمه پرونده شده است. دادگاه در تاریخ 1393/06/25 قرار ارجاع به داوری صادر می کند و آقای م. ش. به عنوان داور زوج و آقای س. خ.ن. به عنوان داور زوجه تعیین می‌شوند و داوران در تاریخ 1393/07/08 و 1393/07/14 نظرات خود را کتبا اعلام می نمایند و درج پرونده می‌شود و بالاخره در تاریخ 1393/09/15 دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و به شرح زیر مبادرت به صدور حکم نمود:در خصوص دادخواست خانم ن. خ.ن. به طرفیت همسر دائمی خود ف. ص.س. با وکالت و. ع. به خواسته صدور حکم الزام زوج به طلاق به جهت عسر و حرج ناشی از سوء رفتار و مفارقت عملی طولانی مدت دادگاه با توجه به تصویر مصدق سند رسمی ازدواج و سایر محتویات پرونده رابطه دائم زوجیت بین طرفین را محرز کرده و بدوا ایشان را به سازش دعوت کرده است لیکن به دلیل عدم سازش موضوع به داوری ارجاع و لیکن داوران نیز در اصلاح ذات البین توفیقی نداشته و گزارش خود را به دادگاه تقدیم نموده اند. علی هذا با توجه به دادخواست تقدیمی و توضیحات خواهان و اینکه طبق دادنامه شماره --- صادره از شعبه --- دادگاه جزایی تهران خوانده به اتهام ایراد ضرب و جرح در حق خواهان به پرداخت دیه محکوم شده و همچنین طرفین دعاوی متعدد علیه یکدیگر مطرح کرده و حدود دو سال است عملا جدا از یکدیگر زندگی می کنند و حتی خواهان به جهت شکایت خوانده از وی مبنی بر رابطه نامشروع محکوم شده و با این وضعیتی که بین طرفین حاکم است شقاق بین ایشان محرز و امکان ادامه زندگی مشترک وجود ندارد لذا با توجه به مراتب عسر و حرج زوجه برای دادگاه محرز می‌باشد لذا مستندا به مواد 26 ، 29 ، 32 و 33 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 و ماده 1130 قانون مدنی، حکم الزام زوج به طلاق را صادر و اعلام می‌دارد زوجه پس از انقضای مهلت فرجام خواهی یا ابلاغ رای فرجامی می‌تواند با مراجعه به احد از دفاتر رسمی طلاق نسبت به اجرای صیغه طلاق از نوع خلع و بائن اقدام نماید احراز شرایط شرعی صیغه طلاق با سردفتر می‌باشد و در خصوص حقوق مالی زوجه و تعیین تکلیف فرزندان دادگاه به شرح ذیل مبادرت به اخذ تصمیم می‌نماید. زوجه تعداد 230 سکه از 300 سکه کل مهریه را در قبال طلاق بذل کردند و نسبت به اجرت المثل، جهیزیه و نفقه ادعایی ندارند. حضانت فرزند مشترک تا 7 سال با مادر است و پدر هفته ای 24 ساعت حق ملاقات خواهد داشت. برابر تبصره ماده 33 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 ، سردفتر در اجرای صیغه طلاق در صورت امتناع زوج نمایندگی دارد. مدت اعتبار این حکم شش ماه پس از تاریخ ابلاغ رای فرجامی یا انقضاء مهلت فرجام خواهی است. رای دادگاه حضوری بوده و ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان تجدیدنظر است.پس از ابلاغ دادنامه زوج در فرجه قانونی تجدیدنظرخواهی می‌نماید در لایحه تجدیدنظرخواهی اهم اعتراضات موارد زیر است اینکه مستند اصلی زوجه در عسر و حرج دادنامه محکومیت زوج در رابطه با ایراد ضرب است و ملاحظه دادنامه نشاندهنده این است که این درگیری طرفینی بوده و زوجه بیشتر از زوج محکوم شده است و چه بسا زوجه عمدا درگیری را شروع کرده تا وسیله محکومیت زوج را فراهم کند اینکه ادعای زوجه در مورد ترک انفاق با توجه به مدارک بانکی ارائه شده در مورد واریز وجوه به حساب زوجه صحت ندارد اینکه جدائی عملی ناشی از مطالبه مهریه از سوی زوجه است و خودش سبب این امر است. پرونده جهت رسیدگی به شعبه یازدهم دادگاه تجدیدنظر تهران ارجاع می‌شود و دادگاه با ملاحظه پرونده و لوایح طرفین در تاریخ 1393/11/26 طی دادنامه شماره --- به شرح زیر دادنامه بدوی را تایید می کند:تجدیدنظر خواهی آقای ف. ص.س. با وکالت آقای و. ع. به طرفیت خانم ن. خ.ن. از دادنامه --- مورخه 1393/09/15 شعبه محترم --- دادگاه خانواده تهران که به موجب آن حکم به الزام زوج به طلاق همسرش به لحاظ عسر و حرج صادر گردیده وارد نمیباشد زیرا رای بر اساس مقرات و موازین قانونی صادر شده و ایرادی از حیث ماهوی یا شکلی به آن وارد نیست و استدلال محکمه محترم بدوی و نیز مستندات آن صحیح میباشد و تجدیدنظر خواه دلیل یا دلایلی که موجبات نقض و یا بی اعتباری دادنامه را فراهم نماید ارائه ننموده لذا بنا به مراتب دادگاه مستندا به قسمت اخیر ماده 358 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379/01/21 ضمن رد اعتراض معترض عنه را عینا تائید مینماید رای دادگاه به موجب مادتین 367 و 397 قانون فوق الذکر ظرف 20 روز پس از ابلاغ فرجام پذیر در دیوانعالی کشور است.دادنامه تجدیدنظر در تاریخ 1393/12/09 به وکیل زوج ابلاغ می‌شود که وی در تاریخ 1393/12/25 فرجامخواهی می‌نماید. نتیجتا پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع گردیده است ضمنا لوایح طرفین مبنی بر فرجامخواهی و پاسخ آن در هنگام شور قرائت خواهد شد. ضمنا زوج لایحه دیگری تقدیم دیوان نموده که به موجب آن ادعا نموده یک دانگ از منزل موروثی پدری را نیز به زوجه منتقل نموده که به بخشی از مهریه بوده است.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای علی رازینی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای حمید درخشان نیا دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر صدور رای شایسته مورد استدعاست در خصوص دادنامه شماره --- تجدیدنظرخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:

نظر به اینکه سوء رفتار زوج بر طبق مدارک ارائه شده ناشی از سوء رفتار زوجه بوده است مثلا مورد ایراد ضرب قرار گرفتن زوجه که مستند اصلی خواسته وی می‌باشد در یک درگیری طرفینی که زوج بیشتر کتک خورده است اتفاق افتاده یعنی زوجه می توانست از ادامه درگیری خودداری کند و مقصود زوج نبوده است یا سردی وی و جدا کردن رختخواب متعاقب رابطه خلاف اخلاق زوجه با فرد بیگانه از طریق تماس تلفنی و غیره بوده است که در این رابطه محکومیت حاصل نموده است. علیهذا نه عسر و حرجی که موضوع ماده 1130 قانون مدنی است تحقق یافته نه سوء معاشرت در حدّ تحقق بند الف از شروط عقدنامه علهیذا فرجامخواهی زوج وارد است و به استناد بند 2 ماده 371 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه نقض و پرونده جهت رسیدگی و صدور حکم مجدد در شعبه هم عرض اعاده می‌شود. و مناسب است در صورت اصرار زوجه به طلاق بر مبنای عسر و حرج بخش قابل توجهی از مهریه و از جمله ملک منتقل شده به وی در ضمن ازدواج به زوج بذل می‌شود تا اینگونه طلاق ها موجب تجری سایر افراد نسبت به ناسازگاری به همسر و ایجاد روابط تلفنی با اجنبی به انگیزه گرفتن طلاق با تملک قسمت قابل توجهی از مهریه نشود.

رئیس و مستشار و عضو معاون شعبه --- عالی کشور

علی رازینی - عبدالعلی ناصح - سید قاسم کوه کمری