رابطه اجرت المثل ایام زوجیت و شرط تنصیف دارایی

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/04/24
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: اجرت المثل ایام زوجیت و شرط تنصیف دارایی قابل جمع هستند؛ بنابراین استحقاق زوجه نسبت به هر یک از حقوق ناشی از اجرای شرط تنصیف دارائی و اجرت المثل ایام زندگی مشترک به دلیل مختلف بودن مبانی قانونی هر یک از آنها موجب اسقاط استحقاق وی نسبت به حق دیگر نیست.

اول- در تاریخ 1392/11/30 آقای ر. ع.ف. ی به طرفیت همسرش خانم ع. ک. دادخواستی به خواسته صدور حکم طلاق تقدیم و توضیح داده که طبق عقدنامه پیوست خوانده همسر اینجانب می‌باشد و نامبرده موجبات اذیت و آزار بنده را فراهم نموده و بنده را در عسروحرج شدید قرار داده و ادامه زندگی مشترک را در حال و آینده برایم غیرممکن نموده است لذا صدور حکم طلاق مورد استدعاست. دادخواست مطروحه در شعبه نهم دادگاه حقوقی زنجان ثبت و مورد رسیدگی قرار میگیرد. 2 - در تاریخ 1393/03/07 زوجه به طرفیت زوج دو فقره دادخواست یکی به خواسته مطالبه اجرت المثل ایام زندگی مشترک فعلا مقوم بمبلغ یکصد هزار ریال و دیگری به خواسته مطالبه مهریه مقوم بمبلغ نوزده میلیون تومان تقدیم نموده که هر دو دادخواست در شعبه نهم دادگاه حقوقی زنجان ثبت و هر دو پرونده لف پرونده طلاق گردیده است. در جلسه دادرسی مورخ 1393/03/31 خوانده حضور نیافته ولی شخصی به نام ا. ک. به عنوان نماینده و وکیل زوجه لایحه ای در دو صفحه تقدیم و به علت اینکه زوجه که خواهرش بوده به علت افسردگی و ناراحتی روحی و روانی در مرکز حکیم بستری میباشد از جانب او مدافعات وی را در قبال دعوی خواهان (زوج) بیان نموده است. خواهدن که به علت لال بودن در معیت دو نفر مترجم باسامی ف.ع. و ر. ن. در دادگاه حضور یافته با ایماء و اشاره اعلام نموده که تمام حقوق زوجه را پرداخت و او را مطلقه مینماید دارای یک فرزند مشترک دختر به نام خ. 20 ساله می‌باشند که عروسی کرده است من طلاهائی که برای همسرم خریده ام میخواهم همسرم در سرای سالمندان است در سال 1369 ازدواج کرده ایم سپس دادگاه قرار ارجاع امر بداوری صادر نمود و داوران منتخب زوجین هر یک نظریه کتبی خود دال بر عدم سازش طرفین را تقدیم داشته اند سپس دادگاه جهت تعیین میزان نفقه معوقه و ایام عده و اجرت المثل خدمات ایام زندگی مشترک زوجه و تعیین اموالی که زوج در ایام زندگی مشترک به دست آورده است موضوع را به کارشناس ارجاع نموده و متقاقبا در تاریخ 1393/06/01 قرار رسیدگی توامان هر سه پرونده مطروح از ناحیه زوجین علیه یکدیگر را صادر نموده است. کارشناس منتخب دادگاه به شرح برگ 41 پرونده نظریه کتبی خود را ارائه و طی آن میزان نفقه معوقه زوجه از تاریخ 1391/09/01 لغایت 1393/05/31 را جمعا بمبلغ 63/100/000 ریال و نفقه ایام عده را ماهیانه بمبلغ سه میلیون ریال و اجرت المثل ایام زندگی مشترک از تاریخ 1369/10/01 لغایت 1391/09/01 جمعا بمبلغ 202/000/000 ریال تعیین و اعلام نموده است نظریه کارشناس به طرفین دعوی ابلاغ شد زوج با تقدیم لایحه‌ای به نظریه کارشناس اعتراض نموده و دادگاه قرار ارجاع امر به هیات سه نفره کارشناسان صادر نموده و کارشناسان منتخب دادگاه به شرح نظریه کتبی تقدیمی (برگ 49 پرونده) میزان نفقه معوقه زوجه را از 1391/09/01 لغایت 1393/05/31 جمعا مبلغ 63/100/000 ریال و اجرت المثل ایام زندگی مشترک از تاریخ 1369/10/01 لغایت 1391/09/01 جمعا 202/000/000 ریال و نفقه ایام عده را ماهانه مبلغ سه میلیون و پانصد هزار ریال جمعا بمبلغ ده میلیون و پانصد هزار ریال تعیین و در خصوص تحصیل اموال بعد از تاریخ ازدواج اعلام داشته اند که صرفا یک باب منزل باب مسکونی به پلاک ثبتی...فرعی از... اصلی بخش یک زنجان (ص.) به مساحت 114/60 متر مربع به نام خواهان به ثبت رسیده و اموال دیگری تحصیل نگردیده است نظریه هیات کارشناسان بطرفین دعوی ابلاغ شد اعتراضی نسبت به آن در پرونده مشهود نیست. سرانجام دادگاه با اعلام ختم رسیدگی به موجب دادنامه شماره --- مورخ 1393/09/25 در خصوص دعوی زوج ضمن احراز رابطه زوجیت دائم با مهرالمسمای دویست هزار تومان بین زوجین با اعلام اینکه مساعی دادگاه و تلاش داوران جهت برقراری صلح و سازش بین طرفین منتج به نتیجه نگردیده و زوج کماکان اصرار به طلاق دارد و برابر ماده 1133 قانون مدنی و قاعده فقهی الطلاق بید من اخذ بالساق مرد با پرداخت حقوق زوجه می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید لذا دادگاه خواسته ایشان را ثابت و قانونی تشخیص مستندا به مواد 1133 و 1143 قانون مدنی گواهی عدم امکان سازش بین زوجین صادر و آنها سه ماه مهلت دارند پس از قطعیت دادنامه یا ابلاغ رای قطعی با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق و جاری نمودن صیغه طلاق نسبت به ثبت آن اقدام نماید. خواهان دارای یک باب ساختمان مسکونی به پلاک ثبتی...فرعی از...اصلی بخش یک زنجان به مساحت 114/60 متر مربع بوده که قبل از اجرای صیغه طلاق دو دانگ آن را در اجرای بند الف شروط ضمن عقد به زوجه منتقل خواهد کرد، اجرت المثل سالهای زندگی مشترک بمبلغ 202/000/000 ریال قبل از اجرای صیغه طلاق نقدا پرداخت خواهد شد. جهیزیه زوجه برابر لیست آن آنچه باقیمانده مسترد میشود و از اعیان جهیزیه هر چه بر اثر استعمال از بین رفته تکلیفی متوجه زوجه نمی‌باشد. نفقه ایام معوقه از تاریخ 1391/09/01 لغایت 1393/05/31 جمعا بمبلغ 63/100/000 ریال از مورخه 1393/06/01 لغایت انقضای ایام عده ماهیانه مبلغ سیصد و پنجاه هزار تومان پرداخت خواهد شد. زوجین دارای یک فرزند مشترک به نام خ. 20 ساله هستند و فاقد حمل و اولاد دیگری می‌باشد نوع طلاق رجعی است و در مورد دعاوی زوجه به طرفیت زوج به خواسته مطالبه مهریه و اجرت المثل ایام زندگی مشترک در مورد مهریه زوج را به پرداخت مبلغ دو میلیون ریال بابت اصل مهریه به تاریخ 1369/10/01 که با شاخص روز محاسبه خواهد شد محکوم نموده و در مورد اجرت المثل با توجه به اینکه زوجه قصد تبرع نداشته و زوج دفاع موثری به عمل نیاورده و هرگاه قصد تبرع نباشد عرف متعارف برای آن اجرت تعیین مینماید. لذا با لحاظ نظریه کارشناس مستندا به تبصره ماده 336 قانون مدنی حکم به محکومیت زوج به پرداخت 202/000/000 ریال بابت اجرت المثل کارهائیکه زوجه در ایام زندگی مشترک از تاریخ 1369/10/01 لغایت 1391/09/01 انجام داده صادر و به لحاظ اینکه زوجه معلول و تحت پوشش بهزیستی است به استناد ماده 5 قانون حمایت خانواده از پرداخت هزینه دادرسی معاف است. پس از ابلاغ رای صادره زوج نسبت به آن در قسمت مربوط به حقوق مالی زوجه تجدیدنظرخواهی نموده که پس از طی تشریفات قانونی شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان زنجان به موضوع رسیدگی و پس از مطالبه و اخذ رونوشت سند ازدواج فیمابین از زوجه سرانجام با اعلام ختم رسیدگی به موجب دادنامه شماره --- مورخ 1394/02/23 اعتراض تجدیدنظرخواه را غیر وارد تشخیص و ضمن رد آن دادنامه تجدیدنظرخواسته را تایید نموده است دادنامه اخیرالذکردر تاریخ 1394/02/29 به زوج ابلاغ شد و نامبرده در تاریخ 1394/03/06 با تقدیم دادخواست و لایحه فرجامی نسبت به آن فرجامخواهی نموده که پس از تبادل لوایح و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است لوایح طرفین به هنگام شور قرائت میگردد.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای حسن عباسیان عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای میدهد:

آقای ر. ع.ف. نسبت به دادنامه شماره --- - 94 مورخ 1394/02/23 شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان زنجان که در جهت تایید دادنامه بدوی انشاء گردیده و به موجب دادنامه نخستین به درخواست زوج فرجامخواه گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق بالحاظ حقوق مالی زوجه فرجامخوانده صادر شده فرجامخواهی نموده و اساس اعتراض وی راجع به قسمتی از حقوق مالی زوجه بوده که ادعا نموده شرط تنصیف دارائی با اجرت المثل ایام زندگی مشترک قابل جمع نبوده و به علاوه منزل مسکونی وی که مشمول شرط تنصیف دارائی قرار گرفته ملک موروثی وی بوده و از محل همین منزل مسکونی بایستی حقوق زوجه را که جزء دیون وی محسوب بوده پرداخت نماید و در مقام اجرای شرط مذکور این دیون وی بایستی محاسبه و از آن کسر شود که هیچ یک از اعتراضات معنونه وارد و موجه نمی‌باشد زیرا اولا: ممنوعیت جمع بین شرط تنصیف دارائی و اجرت المثل ایام زندگی مشترک ناشی از حکم مقرر در تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق بوده که با تصویب و لازم الاجرا شدن قانون حمایت خانواده مصوب 1391 و فسخ ماده واحده مذکور به موجب این قانون این ممنوعیت قانونی مرتفع گردیده و به علاوه ماده 29 قانون حمایت خانواده نه تنها صراحتی بر این ممنوعیت نداشته بلکه مفاد آن موید قابل جمع بودن آنها می‌باشد از این رو استحقاق زوجه نسبت به هر یک از حقوق ناشی از اجرای شرط تنصیف دارائی و اجرت المثل ایام زندگی مشترک به لحاظ مختلف بودن مبانی قانونی هر یک از آنها موجب اسقاط استحقاق زوجه نسبت به حق دیگر نخواهد بود بدین لحاظ علاوه بر تعیین اجرت المثل خدمات ایام زندگی مشترک برای زوجه، تعیین حقوق ایشان از بابت اجرای شرط تا نصف دارائی موضوع بند الف شرط ضمن العقد مقید در قباله نکاحیه فیمابین که به صراحت رونوشت قباله نکاحیه پیوست پرونده بامضا زوج فرجام‌خواه رسیده و ادعای وی مبنی بر عدم قبول و امضا آن فاقد وجاهت می‌باشد از موجبات ورود خدشه بردادنامه فرجامخواسته نخواهد بود. ثانیا: با فرض اینکه پلاک ملکی فرجامخواه موروثی محسوب که بوی و سایر وراث بارث رسیده باشد بهر تقدیر سهم سایر وراث در این ملک که شامل دو پسر و بک دختر بوده در دوران زوجیت فیمابین فرجامخواه و فرجامخوانده به موجب سند رسمی شماره.....مورخ 1381/06/05 دفتر اسناد رسمی شماره...زنجان که تصویر آن از طرف خود فرجامخواه ابراز گردیده از طرف وراث مذکور به فرجامخواه انتقال قطعی یافته است و دو دانگ این ملک که به موجب دادنامه بدوی مقرر گردیده که فرجامخواه در مقام اجرای شرط تنصیف ف قبل از اجرای صیغه طلاق به زوجه منتقل نماید در هر حال کمتر از نصف سهام انتقال یافته بایشان از طرف سایر وراث می‌باشد که جزء دارائی به دست آمده ایشان در دوران زوجیت محسوب خواهد شد مضافا بفرض اینکه فرجامخواه در نظر داشته باشد که از محل همین ملک حقوق ناشی از زوجیت را به زوجه پرداخت نماید چون این امر دیون مربوط به همان ملک محسوب نبوده لذا تکلیف زوج به پرداخت حقوق ناشی از زوجیت در حق زوجه مانع اعمال شرط تنصیف دارائی و تعیین سهم برای زوجه در ملک مذکور نخواهد بود بنا بمراتب اشعاری نظر به اینکه از ناحیه زوج فرجامخواه اعتراض موثر و موجهی که نقض دادنامه فرجامخواسته را ایجاب نماید به عمل نیامده و دادنامه فرجامخواسته در قسمت معترض عنه موجها و منطبق بر موازین قانونی اصدار یافته و از حیث رعایت اصول و قواعد دادرسی ایراد و اشکال موثر در تخدیش بر دادنامه مرقوم مترتب نمی‌باشد فلذا ضمن رد اعتراض فرجامخواه مستندا به ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته در قسمت معترض عنه ابرام می‌گردد.

شعبه --- دیوانعالی کشور - رئیس و مستشار و عضو معاون

حسن عباسیان - مسعود کریم پور نطنزی - جعفر پور بدخشان