هیات تخصصی شوراهای اسلامی
شماره پرونده: ه- ع/9802341 شماره دادنامه: 9909970906010037 تاریخ: 22/2/99
شاکی: آقای آرش فرهادی به وکالت از فروشگاه های زنجیره ای رفاه
طرف شکایت: شورای اسلامی شهر مشهد
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 2 و 3 فصل دوم مصوبه شماره 6387-94-4 مورخ 14/5/94 در خصوص ضوابط و مقررات تبلیغات شهری
شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی شهر مشهد به خواسته ابطال بند 2 و 3 فصل دوم مصوبه شماره 6387-94-4 مورخ 14/5/94 در خصوص ضوابط و مقررات تبلیغات شهری به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
2- برای واحدهایی که ارتقاع آنها (کف تا زیر سقف) تا 3 متر می‌باشد، عرض تابلوی شناسایی کسب با احتساب قاب (فریم) حداکثر یک متر و چهل سانتیمتر با طولی معادل ممر واحد صنفی (ضلعی از واحد ملکی که در حاشیه معبر قرار دارد) تعیین می‌شود، به طوری که حد بالای تابلو از سطح معبر از چهار متر و چهل سانتیمتر تجاوز ننماید، برای واحدهایی که ارتفاع آنها (کف تا زیر سقف) بیش از 3 متر است، عرض تابلوی شناسایی کسب، دو متر با طولی معادل ممر واحد صنفی تعیین می‌شود، به طوری که حد بالای تابلو از سطح معبر از شش متر تجاوز ننماید. بدیهی است برای واحدهایی که از حروف برای شناسایی کسب استفاده می نمایند، محدوده نگارش حروف، تابع این ضوابط است.
تبصره 1: برای مغازه های یک طبقه، تابلوی شناسایی نباید بالاتر از بام مغازه قرار گیرد و از حدود نما نباید تجاوز کند.
تبصره 2: برای ساختمان های دو طبقه و بیشتر باید به گونه ای طراحی و نصب شود که مزاحم نما و پنجره های طبقه فوقانی نباشد.
تبصره 3: در صورت نصب تابلو خارج از ضوابط مندرج در بند 2 فصل دوم که قبل یا بعد از تاریخ مصوبه نصب شده باشد، شهرداری موظف است پس از اطلاع رسانی مناسب ضوابط نصب تابلو به مردم و اخطار ده روزه نسبت به جمع آوری اقدام و هزینه های آن را طبق مصوبه شماره 413/90/3/ش مورخ 7/2/1390 شوای اسلامی شهر مشهد مقدس از ذینفع متخلف دریافت نماید.
3- در ساختمان های تجاری، اداری و مسکونی خاص دارای دو طبقه و بیشتر، نصب تابلو شناسایی کاربران علاوه بر رعایت مقررات اعلام شده باید به صورت منظم و با ابعاد برابر در سقف (طول تابلو 3 متر و عرض تابلو 5/1 متر) خواهد به نحوی که کلیه تابلوهای نصب شده در هر طبقه با ابعاد برابر و در ردیف های واحد قرار گیرند. ابعاد و نقشه نصب تابلو در این قبیل ساختمان ها به پیشنهاد مدیر ساختمان یا مالک و مالکین در صورت مالکیت در کل ساختمان به تصویب کمیته مکان یابی خواهد رسید و کمیته مکان یابی نیز می‌تواند طرح تیپ برای نصب تابلو در ساختمان های مذکور در ابعاد مختلف تهیه و پس از تصویب در اختیار مالکین یا مدیران ساختمان جهت اجرا قرار دهد. در هر حال نصب تابلو در این ساختمان ها باید طبق مصوبه کمیته مکان یابی باشد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شهرداری مشهد به استناد مصوبه مورد شکایت اقدام به اخذ عوارض از تابلوهای معرف می‌نماید در حالی که:
1- به موجب آراء صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره های 1976 مورخ 2/11/97 - 277 مورخ 4/2/97 تابلوهای منصوبه بر سر درب اماکن تجاری و اداری علی القاعده مبین معرفی محل استقرار و فعالیت اماکن می‌باشد و الزاماً متضمن تبلیغاتی در زمینه ارائه خدمات نمی‌باشد و اصولاً شهرداری در این خصوص چون خدماتی ارائه نمی دهد مستحق دریافت عوارض می‌باشد.
2- تابلوهای تبلیغاتی و تابلوی معرف از نظر ماهوی تفاوت اساسی با هم دارند و مفهوم و مرجع تفکیک و تشخیص این دو که در قانون مشخص می‌باشد شهرداری و سازمان های تابعه آن نمی توانند به زعم خود تابلویی را معرف و تابلویی را تبلیغاتی معرفی نمایند.
3- فعالیت شرکت زنجیره ای رفاه فرامنطقه ای می‌باشد در حالی که صلاحیت شوراهای اسلامی در تصویب عوارض در خصوص عوارض محلی می‌باشد. علیهذا با عنایت به مراتب مذکور ابطال مصوبه مورد شکایت مورد استدعاست.
در پاسخ به شکایت مذکور، شورای اسلامی شهر مشهد به موجب لایحه شماره 16354/98/05/ش مورخ 2/9/1398 به طور خلاصه توضیح داده است که:
1- در اجرای بند 27 ماده 55 و ماده 92 قانون شهرداری، در اجرای وظیفه قانونی شهرداری مشهد اقدام به پیشنهاد لایحه ای جهت ساماندهی تابلوهای منصوبه در اماکن نموده و ضمن مشخص نمودن مصادیق معافیت و تابلوهای معرف، حدود عوارض تابلوهای تبلیغاتی را معین نموده است.
2- صاحب هر شغل در یک ملک و هر تصرف تنها مجاز به استفاده از یک تابلو در نما می‌باشد و استفاده از دو تابلو برای معرفی در هر صنف و دسته مجاز نمی‌باشد لذا شرکت فروشگاه های رفاه اقدام به نصب 240 متر مربع تابلوهای متعدد در ابعاد مختلف در تمام دوایر و دیوارها نموده که کاملاً دارای جنبه تبلیغاتی می‌باشد لذا رد شکایت مورد استدعاست.
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضاء حاضر در جلسه به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات تخصصی شوراهای اسلامی
طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود از جمله وظایف و مسئولیت های شورای اسلامی شهرهاست و در تبصره یک ماده «50» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387، وضع عوارض محلی جدید رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است و همچنین طبق بند 9 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و اصلاحیه های بعدی تصویب آیین‌نامه های پیشنهادی شهرداری پس از رسیدگی به آنها با رعایت دستورالعمل های وزارت کشور و همچنین تصویب مقررات لازم به پیشنهاد شهرداری جهت نوشتن هر نوع مطلب و یا الصاق هر نوع نوشته و آگهی و تابلو بر روی دیوارهای شهر با رعایت مقررات موضوعه و انتشار آن برای اطلاع عموم براساس بند 25 ماده مذکور از جمله وظایف و مسئولیتهای شورای اسلامی شهرها است و طبق رای شماره 1324 الی 1326 مورخ 26/6/1398 و رای شماره هیات عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض برای تابلوهای تبلیغاتی و مازاد بر معرف در مصوبات شوراهای اسلامی مغایر قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص نگردیده است. بنابراین بند 2 و 3 فصل دوم مصوبه شماره 6387/94/04/ش مورخ 14/5/94 مصوب شورای اسلامی شهر مشهد تحت عنوان ضوابط نصب تابلو مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
جواد جباری - رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری