هیات تخصصی شوراهای اسلامی
شماره پرونده: ه- ع/97/2711 شماره دادنامه: 9909970906010015 تاریخ: 15/2/99
شاکی: خانم ها طاهره افشار زرندی، اکرم مختاری، فاطمه مکی آبادی و شیوا انجم شعاع
طرف شکایت: شورای اسلامی بخش مرکزی کرمان و دهیاری قائم آباد
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 7 دستورالعمل عوارض محلی عمومی سال 1395
شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی بخش مرکزی کرمان و دهیاری قائم آباد به خواسته ابطال بند 7 دستورالعمل عوارض محلی عمومی سال 1395 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
ماده 7 - عوارض تغییر کاربری
به کلیه اراضی روستایی که پس از طی مراحل قانونی، تغییر کاربری داده می‌شوند، عوارض طبق رابطه زیر تعلق می‌گیرد: A = N × S × B
A = مقدار عوارض (ریال)
N = قیمت روز یا عرف محل عرصه (ریال)
S = مساحت عرصه تغییر کاربری یافته (متر مربع)
B = ضریب عوارض
B
محدوده مساحت عرصه
به سایر کاربری ها
به صنعتی
به انواع کاربری تجاری
به مسکونی
10%
10%
15%
10%
تا 1000 متر مربع
15%
15%
20%
15%
از 1000 تا 2000 متر مربع
20%
20%
25%
20%
از 2000 تا 3000 متر مربع
25%
25%
30%
25%
از 3000 تا 4000 متر مربع
30%
30%
30%
30%
4000 متر مربع به بالا
لازم به توضیح است که تبدیل کاربری با سیر نزولی (مانند تبدیل کاربری تجاری به باغ مسکونی به مسکونی) شامل پرداخت عوارض نمی گردد.
تبصره - بنا به صرفه و صلاح دهیاری، دهیاری می‌تواند به ازای عوارض موضوع این ماده، زمین اخذ شود.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شکات اعلام می دارند که بر اساس دستورالعمل مورد شکایت 30 درصد از مساحت ملک را به قیمت روز بابت تغییر کاربری ملک از باغ به مسکونی شورای اسلامی دریافت می‌نماید و این خلاف قاعده آمره بوده و شورا وضع قاعده نموده و خدماتی ارائه نمی دهد که در قبال پیشنهاد تغییر کاربری اخذ عوارض می‌نماید. در موارد مشابه هیات عمومی آراء صادره به شماره 699 الی 704 - 16/9/95 را دارد و همچنین دستورالعمل صادره مغایر با ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی شهر و ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 80 می‌باشد.
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضاء حاضر در جلسه به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات تخصصی شوراهای اسلامی
طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 با اصلاحات بعدی، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود از جمله وظایف و مسئولیتهای شورای اسلامی شهر محسوب شده است و در تبصره یک ماده «50» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 وضع عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد، با رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است، در بند 4 ماده 22 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380 با اصلاحات و الحاقات بعدی مقرر گردیده است: «عوارض ناشی از تغییر کاربری و فروش تراکم به اقساط پنج تا ده ساله از شروع بهره برداری توسط سرمایه گذاران به شهرداری مربوطه پرداخت خواهد شد.» همچنین در بند (الف) ماده 174 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران وضع عوارض بر ارزش افزوده اراضی و املاک، ناشی از اجرای طرحهای توسعه شهری مجاز شمرده شده است و در آراء هیات عمومی از جمله رای شماره 1308 - 9؍5؍1397 مصوبات شوراهای اسلامی در وضع عوارض برای تغییر کاربری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص داده نشده است.بنابراین ماده 7 دستورالعمل محاسبه عوارض محلی عمومی سال 1395 بخش مرکزی کرمان تحت عنوان عوارض تغییر کاربری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
جواد جباری - رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری