صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/04/30
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر قائم شهر
موضوع
امکان خرید و فروش اکانت در اپلیکیشن‌های مختلف در فضای مجازی
پرسش
در فضای مجازی اپلیکیشن‌های اینستاگرام، تلگرام و واتس اپ اشخاص زیادی وجود دارند که با راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی، کالا یا خدمات خود را در آن صفحات ارائه می‌دهند و دنبال‌کنندگان بسیاری نیز اغلب دارا هستند. حال ایجاد کنندگان اقدام به فروش این صفحات می‌نمایند؛ آیا اساساً امکان خرید و فروش این صفحات وجود دارد؟
نظر هیات عالی
واگذاری یا در اختیار گذاردن حساب کاربری (پیج یا اکانت) داخل در نرم‌افزار کاربردی فضای مجازی شخص یا اشخاص دیگر به صورت دائم یا موقت، تحت عنوان بیع قرار نمی‌گیرد بلکه وفق ماده 10 قانون مدنی و مبتنی بر اصل آزادی اراده و صحت قراردادها، واگذاری و نقل و انتقال آن تا زمانی که در تعارض با نظم عمومی یا حقوق و شرایط شرکت‌هایی که این حساب کاربری را در نرم‌افزارهای ایجاد شده در اختیار کاربران قرار داده‌اند، قرار نگیرد و با هدف و انگیزه فعالیت‌های غیرمجاز و خلاف قانون واگذار نشده باشد؛ معتبر بوده و منعی برای حمایت قانونی از آنها وجود ندارد.
نظر اکثریت
امکان خرید و فروش این صفحات وجود دارد؛ چراکه این صفحات از رسته اموال محسوب می‌شوند و دارای منفعت عقلایی بوده و عقلاً حاضر به پرداخت مبلغی در ازای دریافت آن می‌باشند. ایضاً با توجه به وجود ارکان ماده 190 قانون مدنی، بی‌شک امکان خرید و فروش این اموال نیز وجود دارد و مشکلی در این خصوص مشاهده نمی‌شود.
نظر اقلیت
در خصوص مالیت اموال مجازی هرچند به صورت اختلافی، مورد پذیرش حقوق‌دانان واقع شده است. همانطور که پیشتر بیان شد به جهت اینکه عقلاً حاضر به پرداخت مبلغ در ازای دریافت این صفحات هستند بی‌شک از رسته اموال محسوب خواهند شد. لکن در خصوص همه این اپلیکیشن‌ها نمی‌توان به صورت مشابه اظهارنظر نمود. چراکه به‌طور مثال در فضای اینستاگرام صفحات افراد مشهور در صورت فوت آنان، از دسترس همگان خارج شده و به حالت یاداور تبدیل خواهد شد و این حکایت از آن دارد که ایجادکنندگان صفحات اینستاگرام با توجه به قواعد و حقوقی که این اپلیکیشن گذاشته است امکان تملک صفحات ایجادی را نداشته و حتی بعداً در صورت فوت امکان ارث‌بری نیز میسور نمی‌باشد. در صورتی که در واتس اپ و تلگرام در صورت ایجاد گروه یا صفحات تبلیغی این محدودیت وجود نداشته و به‌صورت مطلق هم به ارث می‌رسند و هم امکان خرید و فروش آن برقرار می‌باشد.