تاریخ دادنامه قطعی: 1400/02/13
پیام: بعد از درخواست طلاق توسط زوجه، تهیه مسکن از سوی زوج و درخواست تمکین نمی تواند در تعارض با عسر و حرج ایجاد شده باشد.
خلاصه جریان پرونده:
در این پرونده اولا ر. ق. ا. با تقدیم دادخواست به خواسته الزام زوجه به تمکین به طرفیت پ. ق. ا. طرح دعوی نموده و ثانیا زوجه با تقدیم دادخواست به خواسته طلاق با احراز شرایط ضمن عقد و الزام زوج به طلاق به طرفیت زوج طرح دعوی نموده است.و اعلام کرده در 93/1/20 با خوانده ازدواج نموده و از مرداد 97 با چهار سال گذشت از عقد زندگی را شروع نموده و با وجود اختلافات از همان ابتدا مورد ضرب وشتم قرار گرفته و بارها کتک خوردم که خانواده شاهد بودند اخرین مرتبه شکایت کردم. که منجربه محکومیت گردید. امنیت جانی ندارم. 150 سکه از مهریه را در قبال طلاق بذل می کنم. شعبه *در 98/9/17 تشکیل جلسه داده است. وکیل خواهان به مفاد دادخواست اشاره و به سوی معاشرت زوج تاکید نموده است. خوانده گفته همسرم دروغ می گوید. من او را نزدم. همسرم خودش از منزل رفته است. راضی به طلاق نیستم. دادگاه قرار ارجاع به داوری صادر نموده است. جلسه بعدی دادگاه در 98/10/28 جهت استماع شهادت شهود تشکیل گردیده است. 2 - ف. ق. ا.: مادر زوجه: از زمان نامزدی با دخترم اختلاف داشت دخترم را زده و حتی تعهد داد که دیگر نزند و گفت جبران می کنم گفت اعصابم خورد شد زدم. یکبار در منزل خواهرش او را زده بود و گلویش را فشار داده بود. در منزل خودش هم دخترم را زده است. اخرین بار در حضور من گلوی دخترم را فشار داد و پرت کرد. 2 - ع. ق. ا. (پدر زوجه) یکبار در حضور خواهرش بخاطر مانتو دخترم را زده بود. بردم نزد دایی وی نشان دادم. دفعه سوم به همراه خواهرش ز. دخترم را زده بودند. دخترم را بزور برای علف جمع کردن می برد دفعه چهارم اختلاف ملکی که بین برادرم و مادر ایشان بوده و من به عنوان شاهد رفتم دخترم را اذیت کرده بود و زده بود گوشی او را گرفته بود. دفعه پنجم وقتی دخترم بیماری داشت این اقا می رود برای مادرش تعریف میکند وقتی دخترم اعتراض می کند وی را ضرب و جرح می کند. دخترم شکایت کرده است. دفعه ششم دخترم را جلوی درب خانه در حضور من لگد زد. بعد به گردن من چسبانید خوانده گفته قسم می خورم که دروغ می گویند داور زوج اعلام کرده طلاق به مصحلت نیست ولی صلح و سازش به نتیجه نرسیده است. داور زوجه نظر به عدم سازش داده است. در جلسه دادرسی مورخه 98/5/24 مربوط به پرونده تمکین زوج به صراحت اعلام کرده حاضرم خانه مستقل اجاره کنم ایشان را نزدم ولی تعهد می دهم که اگر جروبحثی شد عصبی نشوم و همسرم را نزنم به من فرصت بدهد مقدمات تمکین را فراهم کنم ص 29 همچنین طی تعهدنامه رسمی ص 37 پرونده زوج اعلام کرده من همسرم را نزدم. ولی تعهد میدهم که وی را مورد ضرب وجرح قرار ندهم. دادگاه به موجب دادنامه شماره * 99/5/22 با احراز سوی رفتار زوج و تحقق شرط بند 2 عقد به زوجه اجازه داده با وکالت ایجاد شده با بذل تمامی حقوق خود را مطلقه نماید. مضافا در مورد دعوی تمکین زوج حکم بر بطلان دعوی صادر نموده است. اقای ر. ق. ا. نسبت به دادنامه بدوی اعتراض نموده است. شعبه *به موجب دادنامه شماره * 99/9/22 با عدم احراز تحقق شرط دادنامه بدوی را نقض و با محکوم کردن زوجه به تمکین در مورد دعوی طلاق حکم بر بطلان دعوی صادر نموده است. خانم پ. ق. ا. از دادنامه فرجامخواهی نموده که متن لایحه تقدیمی ایشان و پاسخ فرجامخوانده در زمان شور قرائت می‌گردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای س. م. ت. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره */ 9/22 فرجامخواسته مشاوره نموده و چنین رای می دهد.
رای شعبه
فرجامخواهی خانم پ. ق. ا. نسبت به دادنامه شماره *مورخه 99/9/22 صادره از شعبه *که به موجب ان با نقض دادنامه بدوی حکم بر بطلان دعوی فرجامخواه از جهت درخواست صدور حکم طلاق صادر گردیده وارد و موجه میباشد. زیرا اولا فرجامخواه در متن دادخواست از جهت تحقق شرط و سوی معاشرت زوج و مضافا از جهت عسر و حرج با الزام زوج به طلاق درخواست رسیدگی نموده و دادگاه در خصوص عسر و حرج زوجه هیچگونه اظهار نظری ننموده است.و رسیدگی از این جهت دارای نقص است. ثانیا اینکه اگر چه زوج یکبار به اتهام ضرب و جرح زوجه محکوم به پرداخت دیه گردیده لیکن نوع شهادت شهود حکایت از این دارد. که ضرب و جرح و سوی رفتار زوج مستمر بوده و بارها حتی در حضور پدر و مادر زوجه تکرار شده و باعث کراهت زوجه و جدایی جسمانی ایشان گردیده است.مضافا به اینکه اثبات ضرب و جرح در دادگاه تحت هر شرایطی کافی است.و اینکه با اتیان سوگند موضوع به اثبات رسیده قابل خدشه توسط دادگاه خانواده نمی تواند باشد. ثالثا اینکه زوج از طرفی ضرب و حرج را انکار می کند و از طرف دیگر حداقل دوبار تعهد داده که منبعد نسبت به همسرش ضرب و جرح و سوی رفتار نداشته باشد. رفتار و بیان دوگانه زوج قابل تامل است. رابعا زوجه با توجه به شرایط پیش امده ناشی از سوی رفتار و کراهت از زوج حاضر شده مهریه و تمامی حقوق خود را در قبال طلاق بذل نماید. که بررسی این موضوع نیز در راستای ماده 1146 قانون مدنی و اینکه این موضوع خود می‌تواند از موارد بارز عسر و حرج باشد. نیز ضروری است. خامسا اینکه داوران نیز نتوانسته اند ایجاد صلح و سازش نمایند و دادگاه نیز با تکلیف ماده 27 قانون حمایت خانواده در رد نظریه داوران نیز اظهار نظر ننموده است. مضافا به اینکه تهیه مسکن بعد از درخواست طلاق توسط زوجه و درخواست تمکین زوجه نمی تواند در تعارض با عسر و حرج ایجاد شده باشد. و در فرض اثبات عسر و حرج یا تخلف از شرط الزام به تمکین بی معنی خواهد بود. لذا با توجه به مراتب فوق مستندا به بند 5 ماده 371 و بند الف ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته را نقض و پرونده را جهت رسیدگی مجدد به دادگاه صادر کننده رای منقوض ارجاع می‌نماید./ا 400/2/11
شعبه *
رییس شعبه: ج. ق. مستشار: س. م. ت.