هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی
شماره پرونده: ه- ع/ 0000661 شماره دادنامه: 140009970906010877 تاریخ: 1400/07/11
شاکی: آقای احد مجتهدی
طرف شکایت: اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 74812 (مورخ 23/4/1397 مدیر کل سازمان‌های کارگری و کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی)
شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی به خواسته ابطال بخشنامه شماره 74812 (مورخ 23/4/1397 مدیر کل سازمان های کارگری و کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر میباشد:
«احتراماً، پیرو نامه شماره 125207 مورخ 3/7/96 در خصوص اساسنامه نمونه ابلاغی کانون کارگران بازنشسته شهرستان به آگاهی می رساند: با عنایت به پیشنهاد کانون عالی کارگران بازنشسته کشور و درخواست های متعدد برخی از کانون های کارگران بازنشسته شهرستان ها و همچنین برخی از ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ها مبنی بر اصلاح بند 1 ماده 16 اساسنامه نمونه ابلاغی، بدین منظور مقرر گردید «از هر واحد تولیدی، خدماتی با توجه به تعداد اعضای هیات مدیره کانون، حداکثر یک سوم تا سقف سه نفر که بیشترین آرا را کسب کرده باشند، می‌توانند در ترکیب هیات مدیره کانون، حضور داشته باشد». ضمناً فایل اساسنامه اصلاحی در سایت این اداره کل موجود بوده و قابل بهره برداری میباشد».
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شاکی به موجب دادخواستی اعلام کرده است:
شاکی بیان داشته که با مراجعه به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و هیات رئیسه مجمع در اعتراض به بخشنامه مورد شکایت، در پاسخ اعلام شده است که تبصره ماده 16 اساسنامه کانون، به موجب بخشنامه مورد شکایت، به مجمع عمومی پیشنهاد و مجمع عمومی فوق العاده کانون کارگران بازنشسته تبریز در تاریخ 18/5/1397، آن را مورد تایید و تصویب قرار داده است.
- همچنین در نامه ای بدون تاریخ و امضا که در صفحه 8 پرونده به ثبت رسیده، بیان شده است:
پس از اشاره به بند 9 اصل 3 قانون اساسی و ماده 959 قانون مدنی، در انتهای نامه بیان شده است که تصویب دستورالعمل و بخشنامه، خارج از صلاحیت میباشد.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان آذربایجان شرقی و مدیر کل سازمان های کارگری و کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به موجب لوایح شماره (به ترتیب) 11770 (مورخ 31/3/1400) و 58566 (مورخ 5/4/1400) به طور خلاصه توضیح داده است که:
- اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی:
بخشنامه مورد شکایت از طرف اداره کل سازمان های کارگری و کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر گردیده و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی نقشی در تدوین و ابلاغ آن نداشته و صرفاً مجری آن میباشد.
- اداره کل سازمان های کارگری و کارفرمایی:
در اجرای ماده 30 دستورالعمل چگونگی تاسیس و فعالیت کانون‌های کارگران بازنشسته و در راستای استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کلیه بازنشستگان با همکاری و پیشنهاد کانون عالی کارگران بازنشسته کشور به عنوان نماینده کانون‌های کارگران بازنشسته، اساسنامه نمونه کانون های کارگران بازنشسته (علی‌الخصوص تبصره 1 ماده 16)، تدوین و به ادارات کل اجرایی و کانون‌های کارگران بازنشسته جهت اجرا، بررسی و طرح و تصویب در مجامع فوق‌العاده با رعایت تشریفات قانونی ابلاغ شده است. کانون مذکور نیز با رعایت مقررات اساسنامه، مجمع عمومی فوق‌العاده را برگزار و تبصره فوق را به منظور حفظ حقوق و عدالت بین اعضای خود تصویب و اجرایی کرده است.
پرونده شماره ه ع/0000661 مبنی بر درخواست ابطال نامه شماره 74812 (مورخ 23/4/1397 مدیر کل سازمان‌های کارگری و کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، در جلسه مورخ 22/6/1400 هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی مورد رسیدگی قرار گرفت و اعضا به شرح زیر اقدام به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی
1. نظر به اینکه مطابق ماده 30 دستورالعمل چگونگی تاسیس و فعالیت کانون های کارگران و مدیران بازنشسته (مصوب 16/3/1395) که بیان می کند «کانون های موضوع این دستورالعمل مکلفند ساختار، تشکیلات و اساسنامه خود را با این دستورالعمل و اساسنامه ای که متعاقبا ابلاغ خواهد شد، منطبق نمایند»، بنابراین ابلاغ اساسنامه توسط مدیر کل سازمان های کارگری و کارفرمایی، خارج از صلاحیت آن نمی‌باشد.
2. تعیین حدّ نصاب برای ترکیب اعضای هیات مدیره کانون کارگران بازنشسته شهرستان، تبعیض ناروا و مغایر بند 9 اصل سوم قانون اساسی که یکی از تکالیف دولت را «رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینه های مادی و معنوی» اعلام کرده است نمی‌باشد، بلکه به دلیل فراهم آوردن امکان حضور نمایندگان اصناف مختلف در کانون مربوطه، مطابق با انصاف و عدالت است و منطبق بر ماده 8 دستورالعمل چگونگی تاسیس و فعالیت کانون‌های کارگران و مدیران بازنشسته (مصوب 16/3/1395) میباشد که با توجه به تعداد اعضای هر کانون، تعداد اعضای اصلی و علی البدل هیات مدیره را تعیین کرده است.
3. با توجه به تبصره 1 ماده 16 اساسنامه کانون کارگران بازنشسته شهرستان (مصوب مجمع عمومی کانون کارگران بازنشسته شهرستان) که بیان می‌دارد «به منظور فراهم نمودن زمینه های همکاری و مشارکت بیشتر اعضا از بازنشستگان سازمان ها، موسسات و نهادهای زیرمجموعه آن ها و واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی که بازنشسته شده و عضو کانون می‌باشند، از هر واحد تولیدی، خدماتی با توجه به تعداد اعضای هیات مدیره کانون، حداکثر یک سوم تا سقف سه نفر که بیشترین آرا را کسب کرده باشند، می‌توانند در ترکیب هیات مدیره کانون حضور داشته باشند»، بنابراین نامه مورد شکایت بر اساس اساسنامه یادشده میباشد.
4. ماده 959 قانون مدنی (مصوب 18/2/1307) مورد استناد شاکی که بیان می‌دارد «هیچ کس نمی‌تواند به طور کلی حق تمتع و یا حق اجرای تمام یا قسمتی از حقوق مدنی را از خود سلب کند»، در رابطه با نامه مورد شکایت موضوعیت نداشته و نامه مذکور هیچ گونه مغایرتی با آن ندارد.
بنا به مراتب فوق، اعضای هیات تخصصی به اتفاق، نامه شماره 74812 (مورخ 23/4/1397 مدیر کل سازمان‌های کارگری و کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) را مغایر با قوانین و مقررات و خارج از حدود اختیارات مقام تصویب‌کننده ندانسته و رای به رد شکایت صادر می‌نمایند. این رای به استناد بند ب ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
محمدجواد انصاری
رئیس هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی