تاریخ نظریه: 1395/08/04
شماره نظریه: 7/95/1825
شماره پرونده: 986-76-95
استعلام:
فرزندی از پدر بهایی و مادر مسلمان متولد شده و طبق رأی دادگاه حضانت و ولایت به مادر مسلمان تفویض گردیده حال چنانچه فرزند مسلمان که قانوناً تحت ولایت مادر بوده دارای اموال و دارایی باشد و پدر بهایی نسبت به فروش آن اموال اقدام نماید وضعیت معاملات چگونه است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً ماده 1180 قانون مدنی که مقرر می‌دارد: «طفل صغیر تحت ولایت قهری پدر و جد پدری خود می‌باشد» ناظر بر فرضی است که پدر و جد پدری مسلمان باشد و این مقرره برگرفته از فقه شیعی است و با توجه به قاعده نفی سبیل و آیه شریفه لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا(آیه مبارک 141 سوره نساء) پدر یا جد پدری در صورتی که کافر باشد بر فرزند مسلمان ولایتی ندارد.
ثانیاً در فرض سوال اقدامات انجام شده از سوی پدر در خصوص اموال فرزند نفوذ حقوقی ندارد و تابع احکام فضولی است. اضافه می‌گردد هرگاه فرزند مزبور که مسلمان است به سن قانونی رسیده باشد، چنانچه معاملات پدر خود را که با توجه به نداشتن ولایت، طبق مواد 247 و 248 قانون مدنی به طور فضولی صورت گرفته است، تنفیذ نماید، معاملات صحیح تلقی می‌شود، در غیر این صورت معاملات نادرست (بی‌اعتبار) بوده و باطل است.