تاریخ نظریه: 1396/08/15
شماره نظریه: 7/96/1872
شماره پرونده: 1286-1/127-96
استعلام:
آیا برای خلع ید یا استرداد اموال منتقل شده ناشی از قرارداد بدواً طرح دعوی تنفیذ فسخ برای همه موارد ضرورت دارد یا خیر؟
با توجه به صلاحیت قانونی که به برخی از کمیسیونها یا ادارات دولتی نظیر هیأت هفت نفره واگذاری زمین یا کمیسیون ماده 32 در فسخ واگذاری اراضی اعطاء شده است نهادهای مذکور پس از تشریفات و فرآیند قانونی مربوطه برای خلع ید اراضی واگذاری می بایست بدواً دعوی تنفیذ فسخ را در مراجع قضایی نیز مطرح نمایند یا همان فرآیند اداری طی شده کفایت می‌نماید؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- در مواردی که دعوای استرداد یا خلع ید از ملک مورد معامله به لحاظ فسخ یا انفساخ معامله مطرح می‌شود، تائید فسخ یا انفساخ معامله مقدمه پذیرش دعوای استرداد یا خلع ید از ملک مورد معامله می‌باشد
2- صرف نظر از آن که اصولاً اعلام فسخ معامله نیازی به طرح دعوا در مرجع قضایی ندارد و صرف اعلام به مشروط‌علیه برای تحقق فسخ، کافی می‌باشد، در فرض سوال استرداد اراضی واگذاری مراجع دولتی نظیر هیات 7 نفره واگذاری زمین یا کمیسیون ماده 32 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع مصوب 1346 با اصلاحات بعدی، در مواردی که طبق قانون رأساً اختیارلغو قرارداد واگذاری اراضی مذکور را به جهت تخلف از شرایط واگذری دارند، نیازی به اقامه دعوی از ناحیه مراجع مذکور ندارد. بدیهی است معترض می‌تواند اعتراض خود را حسب مورد در مراجع ذیصلاح اقامه نماید.