شاکی دادخواستی به طرفیت 1- وزارت کشور 2- کمیسیون ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری استان خوزستان 3- هیات وزیران 4- استانداری خوزستان به خواسته ابطال 1- مصوبه 336-2/2/66 هیات وزیران 2- مصوبه 340 مورخ 2/2/1366 هیات وزیران به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
1- مصوبه 336-2/2/66 هیات وزیران
ایجاد و تشکیل تعداد 5 دهستان شامل روستاها، مزارع و مکانها در شهرستان بندر ماه شهر تابع استان خوزستان شماره ابلاغیه 111080ت139-26/2/1366
تقسیمات کشوری و وظایف استانداران و فرمانداران
وزارت کشور
هیات وزیران در جلسه مورخ 2/2/1366 بنا به پیشنهاد شماره 53/5/1/11518 مورخ 16/2/1365 وزارت کشور به استناد ماده 13 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب تیر ماه 1362 مجلس شورای اسلامی و در اجرای ماده 3 قانون مزبور و تبصره های ذیل آن و ماده 31 آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور مصوب مهر ماه 1363 تصویب نمودند:
در شهرستان بندر ماهشهر تابع استان خوزستان تعداد 5 دهستان شامل روستاها، مزارع و مکانها در محدوده جغرافیایی معین مطابق با کروکی نقشه های 000/250/1 ضمیمه به شرح زیر ایجاد و تشکیل گردد.
1- دهستان آسیاب
به مرکزیت روستای آسیاب مشتمل بر 19 روستا، مزرعه و مکان به شرح زیر:
1-آسیاب 2- امیرالمومنین 3- بزی 4- تچیه 5- سور مقدار 6- سویره 7- شیری 8- شیری علیه 9- صالحک 10- غولیه علیا 11- قلندری 12- کوت مهنا 13- گدار چیتی 14- گرگری علیا 15-گرگری سفلی 16- محسنیه 17- مشراگه 18- پازنان یلک 19- کارگاه گاز مایع
2- دهستان هندیجان
به مرکزیت روستای چهل منی مشتمل بر 39 روستا، مزرعه و مکان به شرح زیر:
1- باغل بند، 2- بدرانی 3-بوطاهری 4- پاسگاه ژاندارمری سجافی 5- پاسگاه ژاندارمری کپرها 6- یوزسفید 7- توپشه 8- جبر اباد 9- چتله 10- چتله حسینیه 11- چمتنگ 12- چم تنگو 13- چم رحمان 14- چم سید کریم 15- چم شعبان 16- چم کلگه 17- چم کنار 18- چم مراد 19- چهل منی 20- حسین اباد 21- دهنو 22- دوب 23- رگ سفید 24- رلقی 25- شاه عبدالله 26- شبیبه....
2- مصوبه 340 مورخ 2/2/1366 هیات وزیران
ایجاد و تشکیل تعداد 6 دهستان شامل روستاها، مزارع و مکانها در شهرستان بندر ماه شهر تابع استان خوزستان شماره ابلاغیه 110442/ت/140 مورخ 26/2/1366
تقسیمات کشوری و وظایف استانداران و فرمانداران
وزارت کشور
هیات وزیران در جلسه مورخ 2/2/1366 بنا به پیشنهاد شماره 53/5/1/1362 مورخ 11/2/1365 وزارت کشور به استناد ماده 13 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب تیر ماه 1362 مجلس شورای اسلامی و در اجرای ماده 3 قانون و تبصره های ذیل آن و ماده 31 آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور مصوب مهر ماه 1363 تصویب نمودند:
در شهرستان شادگان تابع استان خوزستان تعداد 6 دهستان شامل روستاها، مزارع و مکانها در محدوده جغرافیایی معین مطابق با کروکی نقشه های 000/250/1 ضمیمه به شرح زیر ایجاد و تشکیل گردد.
1- دهستان دارخوین
به مرکزیت روستای دارخوین مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1-ابوصخیر 2- الیود بالد، 3- ام الحجار 4- ام العزلان 5- پادگان شهید مصطفی خمینی 6- خرائب 7- دارخوین 8- دبوهیه 9- دریسیه سفلی 10- دریسیه علیه 11-دریشیه وسطی 12- زرگانی 13- سگاره 14- سلمانیه 15- شاخت الخان دو 16- شاخت الخان سه 17- ساخت الخان یک 18- صفحه 19- صلاحاویه 20- علی آبادی 21- علی بن الحسین (یوخان) 22- علم اباد مهندس، 23- عچرشیه بزرگ 24- کظامی خلت 25- مسعودی 26- مسعودی آل صفر 27- نثاره بزرگ 28- نثاره کوچک 29- یوسف خزاعی 30-وسطانیه دو 31- وسطانیه یک
2- دهستان جفال
به مرکزیت جفال مشتمل بر روستاها، مزارع و مکانها به شرح زیر:
1- ابوشلوک 2- ابوسندره 3- البوسوادی 4-ابو عرابید 5- ام الصخر 6- امام......
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
خلاصه شکایت: شاکی به موجب دادخواست و لوایح تکمیلی توضیح داده است که مصوبه ایجاد و تشکیل تعداد 6 دهستان شامل روستاها، مزارع و مکانها در شهرستان شادگان تابع استان خوزستان به شماره ابلاغیه 111080/ت/139 مورخ 26/2/1366 و مصوبه ایجاد و تشکیل تعداد شش دهستان شامل روستاها، مزارع، مکانها در شهرستان شادگان تابع استان خوزستان به شماره ابلاغیه 110442/ت/140 مورخ 26/2/1366 از این لحاظ که بندر امام خمینی (ره) که در بین دو شهرستان قرار داشت و به عنوان بخش بود و به دهستان ها و روستاها الحاق شد مغایر با قانون تقسیمات کشوری مصوب 1362 که بخش را به صراحت تعریف کرده است می‌باشد. مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در سالهای 47، 62، 66، 67، 68، 79، 90 و 96 در تصویب طرحهای جامع شهر حریم و محدوده بندر امام خمینی (ره) قبل و بعد از انقلاب از تاریخ 23/12/63 تعیین و مشخص شده است. این شهرداری دارای حریم و محدوده معین می‌باشد و هرگونه بازنگری در حریم آن بر اساس ماده 2 قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آنها مصوب 1384 و ماده 42 آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه و عمران محلی، ناحیه ای، منطقه ای و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور مصوب 1378 نباید حریم و مرز شهرها تداخل و تجاوز نماید و حریم اصلی شهر مخدوش نماید. با توجه به اینکه طبق ماده 6 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری در سال 1366 دهستان و روستاهایی به شهرستان شادگان و ماهشهر الحاق نمودند که بدون در نظر گرفتن بندر امام خمینی (ره) بود و اکنون تقاضای ابطال و اصلاح مصوبه تقسیمات را دارم. مضافاً به اینکه بندر امام خمینی (ره) فاقد دهستان و روستا است که خلاف ماده 6 قانون تقسیمات کشوری است و بدون احتساب جمعیت دهستان و روستا، شهر امام خمینی (ره) جمعیتی 80 هزار نفری را برابر ماده 7 قانون تقسیمات کشوری جهت شهرستان دارد که مسئولین مربوط به ویژه تقسیمات کشوری از قوانین عدول نموده‌اند تقاضای ابطال مصوبات تقسیمات کشوری در سال 1366 به بعد و اصلاح آن را خواستارم.
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس امور تنظیم لوایح و تصویب نامه ها و دفاع از مصوبات دولت به موجب لایحه ثبت شده به شماره 99-2672-14 مورخ 4/2/1400 اجمالاً توضیح داده است که:
1- طبق ماده 7 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 1362 در تعریف (شهرستان) مقرر شده است:
«ماده 7- شهرستان واحدی از تقسیمات کشوری است با محدوده جغرافیایی معین که از به پیوستن چند بخش همجوار که از نظر عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی واحد متناسب و همگنی را به وجود آورده اند.»
بنابراین از نظر قانونگذار برای تحقق عنوان شهرستان احراز شرایط مندرج در این ماده ضروری است.
2- برابر ماده 13 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری «هرگونه انتزاع، الحاق، تبدیل، ایجاد و ادغام و نیز تعیین و تغییر مرکزیت و تغییر نام و نامگذاری واحد تقسیمات کشوری به جز استان بنا به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیات وزیران خواهد بود.» و به موجب ماده 18 قانون تقسیمات کشوری نیز اجرای این قانون از وظایف وزارت کشور محسوب می‌شود.
3- شاکی، جمعیت شهر بندر امام خمینی (ره) را بر اساس آخرین سرشماری سال 1395 نزدیک به 80 هزار نفر اعلام نموده است و اظهار می‌دارد که این میزان برابر با جمعیت یک شهرستان است ولی تاکنون از نظر تقسیمات کشوری هیچ ارتقایی نداشته است.
صرفنظر از اینکه به موجب ماده 8 قانون تقسیمات کشوری، تعیین درجات تراکم جمعیت با وزارت کشور است که با همکاری سازمان برنامه و بودجه و مرکز آمار ایران انجام می‌شود و در نهایت به تصویب هیات وزیران می‌رسد، نکته محل تامل اینکه جمعیت سال 1395 نه به لحاظ منطقی و نه به لحاظ قانونی نمی تواند مبنای صحیحی برای درخواست رد مصوبات موضوع شهر بندر امام خمینی (ره) صادره در سالهای ماقبل آن خوزستان مانند تصویب نامه های شماره 111080/ت139 مورخ 26/2/1366 و شماره 110442/ت140 مورخ 26/2/1366 هیات وزیران قرار گیرد.
بنابر احکام قانونی یاد شده، مرجع تشخیص موارد مندرج در ماده 7 قانون فوق الاشاره که منجر به تحقق موارد مذکور در ماده 13 آن شده و موثر در تعیین هر واحد از تقسیمات کشوری است، وزارت کشور است که این موضوع با تصویب هیات وزیران صورت می‌گیرد.
با توجه به مراتب بیان شده درخواست رد شکایت مورد استدعاست.
نظریه تهیه کننده گزارش:
شاکی مصوبات هیات وزیران در تاریخ های 2/2/1366 و 26/2/1366 در ایجاد و تشکیل تعداد 11 دهستان در بندرهای شادگان و ماهشهر را مغایر ماده 2 قانون تعاریف و محدوده و حریم شهر و ماده 42 آیین‌نامه اجرایی نحوه بررسی و تصویب طرح های توسعه و مواد 6 و 7 قانون تعاریف و تقسیمات کشوری اعلام کرده است. با توجه به اینکه مواد 6 و 7 قانون تعاریف و تقسیمات کشوری در بیان تعریف و خصوصیات بخش و شهرستان است و ماده 2 قانون تعاریف و محدوده شهر و حریم شهر در مقام تعریف و حدود حریم شهر می‌باشد و ماده 42 آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرحهای توسعه در خصوص نحوه ابلاغ تقسیمات شورای عالی و معماری ایران و نحوه رفع ابهام از مصوبات و طرحهای جامع شهری می‌باشد و با توجه به اینکه مطابق ماده 13 قانون تعاریف، ضوابط و تقسیمات کشوری هر گونه انتزاع، الحاق، تبدیل، ایجاد و ادغام و نیز تعیین و تغییر مرکزیت و تغییر نام و نامگذاری واحدهای تقسیمات کشوری به جز استانها بنا به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیات وزیران خواهد بود. بنابراین مصوبات مورد درخواست ابطال مطابق مقررات قانونی وضع شده است و مغایر قانون به نظر نمی رسد. /ت
تهیه کننده گزارش:
احمد درزی رامندی
رای هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست:
در خصوص شکایت آقای احمد راشدی فرزند شریف به طرفیت 1- وزارت کشور 2- کمیسیون ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری استان خوزستان 3- هیات وزیران 4- استانداری خوزستان به خواسته ابطال مصوبات 1- 336 مورخ 2/2/66 هیات وزیران و 2- 340 مورخ 2/2/1366 هیات وزیران موضوع در جلسه مورخ 17/3/1400 مطرح و اعضاء پس از استماع گزارش و بررسی موضوع به اتفاق بر این نظر بودند با توجه به اینکه مصوبات مورد درخواست ابطال در سال 1366 از ناحیه هیات وزیران در راستای مواد 3 و 13 قانون تعاریف و تقسیمات کشوری مصوب سال 61 و ماده 31 آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور به تصویب رسیده است و مغایرتی با قوانین و مقررات اعلام شده از ناحیه شاکی ندارد مضافاً به اینکه مواد 6 و 7 قانون تعاریف و تقسیمات کشوری در بیان تعریف و خصوصیات بخش و شهرستان است و آمار جمعیت در سال 1395 ملاک برای مغایرت مصوبه ای که در سال 1366 به تصویب رسیده است نمی‌باشد فلذا مستنداً به بند (ب) از ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‌گردد. رای صادره از تاریخ صدور ظرف مدت بیست روز از ناحیه رئیس دیوان یا ده نفر از قضات قابل اعتراض و رسیدگی در هیات عمومی می‌باشد./ت
احمد درزی رامندی
رئیس هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست
دیوان عدالت اداری