صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/08/05
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر مینودشت
موضوع
تنفیذ معامله فضولی توسط وکیلی که صرفاً وکالت در فروش دارد
پرسش
چنانچه شخص (الف) به عنوان مالک زمین به شخص (ب) وکالت در فروش زمین خود را بدهد و در این فاصله شخص (ج) زمین مذکور را فضولی به دیگری بفروشد، آیا (ب) میتواند معامله فضولی مذکور را تنفیذ نماید؟
نظر هیئت عالی
با عنایت به مقررات مربوط به وکالت در قانون مدنی هرکس میتواند برای انجام امور مربوط به خود جز آنچه مباشرت موکل شرط است به دیگری وکالت بدهد و وکالت در فروش علیالاصول وکالت در تمام امور و لوازم مربوط به فروش است از جمله تنفیذ معامله فضولی نیز که مفهوم فروش دارد داخل در مورد وکالت میتواند باشد. بنا به مراتب، نظر اقلیت تأیید میشود.
نظر اکثریت
نظر به اینکه شخص (الف) صرفاً وکالت در فروش زمین خود را به شخص (ب) داده نه وکالت در تنفیذ معامله را، بدیهی است این امر، دو تأسیس حقوقی جداگانه بوده و آثار حقوقی بسیار متفاوتی دارد لذا شخص (ب) حق تنفیذ معامله مذکور را نخواهد داشت، زیرا اصل کلی این است که وفق ماده 247 قانون مدنی معامله به مال غیر فقط با تنفیذ مالک، نافذ خواهد بود به بیان دیگر تنفیذ معامله صرفاً برعهده مالک است ولاغیر. در موارد شک نیز باید به قدر متیقن اکتفا کرده و به اصل کلی رجوع نمود و فقط مالک را ذیحق در تنفیذ معامله فضولی شناخت. علاوه بر آن مواد 660، 661، 664 و 665 قانون مدنی نیز این نظر را تأیید میکند.
نظر اقلیت
وکالت در فروش زمین شامل وکالت در تنفیذ معامله فضولی نیز خواهد بود، زیرا فروش زمین مذکور با رعایت غبطه و مصلحت موکل است که در این مورد تشخیص غبطه و مصلحت موکل در معامله فضولی مذکور برعهده وکیل نهاد شده است و از نظریه مشورتی شماره 2092/7 - 1378/4/19 اداره کل حقوقی نیز این امر مستفاد میشود.