متن مصوبه مورد شکایت:
مقدمه - به منظور ایجاد محیطی سالم و تحقق سلامت اداری و همچنین جلوگیری از بی نظمی و کم کاری و رعایت مقررات انضباطی کارکنان سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار بر اساس «مقررات اصلاحی تعیین موارد قصور و نقض دستورالعمل ها و آیین‌نامه های انضباط کار در کارگاه ها، موضوع تبصره 2 ماده 27 قانون کار» مصوب 1388/10/15 وزیر کار و امور اجتماعی، مشتمل بر هشت فصل به شرح زیر تدوین گردیده و پس از طی مراحل قانونی لازم الاجرا می‌باشد.
تعاریف
• سازمان: در این آیین‌نامه منظور از سازمان، سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار می‌باشد.
• کارفرما: منظور از کارفرما در این آیین‌نامه، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با نماینده قانونی وی می‌باشد.
• کارگر: کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند.
• سرپرستان: منظور از سرپرستان، کارکنانی هستند که تحت هر عنوان مسئولیت اداره یک یا چند نفر از کارکنان را بر عهده داشته باشند.
• در این آیین‌نامه مفهوم کارکنان با کارگران همواره یکسان و مترادف بوده و به جهت سهولت از کلمه کارکنان برای کلیه رده های شغلی که مشمول قانون کار و تامین اجتماعی هستند، شامل کارگران، کارمندان، سرپرستان و مدیران به صورت یکسان استفاده شده است.
• کلیه تعاریف این دستورالعمل با عبارات و تعاریف قانون کار جمهوری اسلامی ایران مطابقت دارد.
...
ماده 39- مدیریت توسعه منابع انسانی مکلف است مفاد این آیین‌نامه را به نحو مقتضی به اطلاع کلیه نیروهای مشمول این آیین‌نامه رسانده و نسخه ای از آن را در پرتال داخلی سازمان قرار دهد. این آیین‌نامه مشتمل بر 39 ماده و 22 تبصره در مورخ 98/5/31 طی نامه شماره 31515 به تایید اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده و طی نامه ای به شماره 9490 مورخ 98/6/6 توسط معاونت محترم توسعه مدیریت سازمان ابلاغ شد و از زمان ابلاغ تا زمان اعلام هر گونه تغییر در آن، لازم الاجرا محسوب می‌شود.
متن کامل مصوبه مورد شکایت مشتمل بر 39 ماده و 22 تبصره به پیوست گزارش می‌باشد.
ث) استدلال شاکی برای ابطال مصوبه: بر اساس بند «ه» ماده 8 و بند «ط» ماده 17 اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار(موضوع تصویب نامه شماره 20120 ت 54 ک مورخ 1373/04/26 وزرای عضو شورای عالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی)، تصویب کلیه آیین‌نامه های سازمان پس از بررسی و تدوین توسط هیات مدیره برعهده مجمع عمومی سازمان گذاشته شده است در حالی که آیین‌نامه انضباطی کارکنان سازمان، توسط نمایندگان کمیته انضباطی بررسی و جهت اجرا ابلاغ شده است، بنابراین به جهت عدم رعایت تشریفات قانونی و خروج از حدود اختیار، تقاضای ابطال کل مصوبه مورد استدعاست.
خلاصه مدافعات طرف شکایت:
دادخواست و ضمائم در تاریخ 29/11/1399 به وزارت کار و امور اجتماعی ابلاغ شده اما تا تاریخ تهیه گزارش پاسخی واصل نشده است.
نظر تهیه کننده گزارش:
1- بر اساس ماده 5 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری - صنعتی مصوب 1372/06/07 مجلس شورای اسلامی، مناطق آزاد«... منحصراً بر اساس این قانون و اساسنامه های مربوط اداره خواهد شد و در موارد پیش بینی نشده در این قانون و اساسنامه، تابع قانون تجارت خواهند بود.»
2-مستند به ماده 7 اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار، «هیات وزیران نماینده صاحب سهام در مجامع عمومی می‌باشد که به موجب تصویب نامه شماره 16632 ت 30 ه- مورخ 1373/02/13 اختیارات خود را به وزرای عضو شورای عالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی به ریاست رییس جمهور تفویض نموده است.»
3-مطابق بند «ه» ماده 8 اساسنامه «تصویب آیین‌نامه های سازمان» یکی از وظایف و اختیارات مجمع عمومی شمرده شده است و برابر بند «ط» ماده 17 اساسنامه «بررسی و تدوین آیین‌نامه های داخلی وارائه آن به مجمع عمومی برای تصویب.» از جمله اختیارات و وظایف هیات مدیره سازمان ذکر شده است.
4- همچنین وفق ماده 35 مقررات اشتغال نیروی انسانی، بیمه و تامین اجتماعی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی (موضوع تصویب نامه شماره 33433 ت 25 ک مورخ 1373/03/16 وزرای عضو شورای عالی مناطق آزاد تجاری - صنعت) «دبیرخانه شورای عالی مکلف است با توجه به شرایط و اوضاع احوال اقتصادی اجتماعی، آیین نامه نمونه انضباط کار را با هماهنگی وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان هر منطقه تهیه و برای اجرا در اختیار سازمان های مناطق آزاد قرار دهد.»
5- طبق تبصره 2 ماده 27 قانون کار مصوب 1369، «موارد قصور و دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه‌ها به موجب مقرراتی است که با پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواهد رسید.»
6-با توجه به این که در تصویب «آیین‌نامه انضباط کار کارکنان سازمان آزاد منطقه چابهار مصوب 1398» هیچ کدام از ترتیبات قانونی فوق رعایت نگردیده است، بنابرابن به نظر می‌رسد آیین‌نامه مذکور به دلیل مغایرت با مقررات قانونی و خروج از حدود اختیار قابل ابطال باشد.
تهیه کننده گزارش:
محمود فریدونی فرد
رای هیات تخصصی اداری و امور عمومی:
1- مطابق ماده 5 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری - صنعتی مصوب سال 1372 مجلس شورای اسلامی مناطق آزاد منحصراً بر اساس این قانون و اساسنامه های مربوط اداره خواهد شد و در موارد پیش بینی نشده در این قانون و اساسنامه تابع قانون تجارت خواهند بود.
2- مطابق تبصره 2 ماده 27 قانون کار مصوب سال 1369 موارد قصور و دستورالعمل ها و آیین‌نامه های انضباطی کارگاه ها به موجب مقرراتی است که به پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواهد رسید. با عنایت به مراتب مذکور
هرچند بر مبنای بند "ه-" ماده 8 اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار، "تصویب آیین‌نامه های سازمان" از جمله وظایف و اختیارات مجمع عمومی به شمار رفته و در بند "ط" ماده 17 اساسنامه یاد شده نیز بر"بررسی و تدوین آیین‌نامه های داخلی و ارائه آن به مجمع عمومی برای تصویب" تاکید شده است با وجود این مقررات و ضوابط مورد شکایت که جهت جلوگیری از بی نظمی و کم کاری و رعایت مقررات انضباطی کارکنان به تصویب رسیده منصرف از آیین‌نامه های سازمان است. بنابراین نظر به اینکه قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری - صنعتی مصوب سال 1372 و اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار در خصوص مورد سکوت کرده و آیین‌نامه مذکور در اجرای تبصره 2 ماده 27 قانون کار مصوب سال 1369 به تصویب رسیده است بنابراین مقرره مورد شکایت خارج از حدود اختیارات نیست و مغایرتی با قوانین مذکور نیز ندارد و با استناد به بند ب ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف مهلت بیست روز پس از صدور از سوی رئیس و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است؛
سید کاظم موسوی
رئیس هیات تخصصی اداری و امور عمومی
دیوان عدالت اداری