صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1389/09/02
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رشت
موضوع
شیوه مطالبه بهای عرصه از سوی زوجه
پرسش
با توجه به اصلاحات قانونی در خصوص ارث، چنان‌چه در سند رسمی تقسیم، عبارت «دو دانگ از شش دانگ به کسر ثمن اعیان» ذکر شده باشد، آیا زوجه با ادعای عدم تقسیم سهام خود می‌تواند طبق مقررات جدید درخواست ارث کند؟
نظر هیئت عالی
از سوال چنین مستفاد می‌شود که ماترک، کماکان به حالت اشاعه باقی است و تقسیم به معنای خروج از اشاعه صورت نپذیرفته است و احتمالاً وراث صرفاً سند مالکیت را با تأکید بر قدرالسهم مذکور در قانون سابق تحصیل کرده‌اند. در نتیجه، زوجه می‌تواند با توجه به اصلاحات جدید و استفساریه مربوط به تقسیم ماترک و بهای ثمن، عرصه و اعیان را مطالبه کند.
نظر اتفاقی
نظر اول: با توجه به حالت اشاعه فعلی و نظر به این‌که در صورت عدم پرداخت حق زوجه از قیمت، زوجه حق خودرا از عین می‌برد (ماده 948 قانون مدنی)، با توجه به عدم وصول حق، مشمول تبصره ماده 946 قانون مدنی است.
نظر دوم: با توجه به مواد 373 و374 از قانون امورحسبی و ماده 140 از قانون مدنی و ماده 22 قانون ثبت، ارث تقسیم شده است؛ لذا مشمول مقررات جدید نیست. در حصر وراثت نیز «به کسر ثمن اعیان» آمده است.
نظر سوم: در مورد اسناد صادره نیازی به ابطال نیست؛ چرا که از ماترک است. وراث صرفاً قصد تثبیت سهام خود را داشتند.