هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی
شماره پرونده: ه- ع/9802574 شماره دادنامه: 9909970906011222 تاریخ: 17/9/99
شاکی: خانم فاطمه بیگی زاده
طرف شکایت: سازمان تامین اجتماعی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 1-7-7 بخشنامه شماره 13196/97/1000 مورخ 30/11/1397 سازمان تامین اجتماعی در خصوص بازنشستگی و نحوه برقراری و تعیین میزان مستمری بازنشستگی بر مبنای پرداخت حق بیمه دو سال آخر
شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی به خواسته ابطال بند 1-7-7 بخشنامه شماره 13196/97/1000 مورخ 30/11/1397 سازمان تامین اجتماعی در خصوص بازنشستگی و نحوه برقراری و تعیین میزان مستمری بازنشستگی بر مبنای پرداخت حق بیمه دو سال آخر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
7-7- نحوه برقراری و تعیین میزان مستمری بازنشستگی
7-7-1- میزان مستمری معلولین حوادث ناشی از کار و معلولین عادی شاغل در دستگاه های مورد اشاره در بند (7-5-2) که پرداخت حقوق به مستخدمین آنها براساس احکام استخدامی کارگزینی رسمی، ثابت یا دارای عناوین مشابه صورت می پذیرد عبارت است از:
آخرین حقوق مبنای بازنشستگی مشمول کسر حق بیمه مندرج در آخرین حکم کارگزینی ضرب در مجموع سابقه مبنای بازنشستگی (حداقل 20 سال) به علاوه مدت سنوات ارفاقی (حداکثر 8 سال برای معلولین حوادث ناشی از کار و حداکثر 6 سال برای معلولین عادی) تقسیم بر سی.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
مستمری بازنشستگی اینجانب باید براساس بند 3-7-7 بخشنامه مورد اعتراض و ماده 77 قانون تامین اجتماعی و به میزان میانگین حق بیمه پرداختی دو سال آخر خدمت محاسبه گردد لکن سازمان طرف شکایت مستمری را براساس بند 1-7-7 بخشنامه مورد اعتراض یعنی براساس حقوق مبنای مندرج در آخرین حکم کارگزینی محاسبه نموده است. این در حالی است که در طول 20 سال خدمت اینجانب حق بیمه از مجموع حقوق و مزایای اینجانب کسر شده است لذا بند 1-7-7 بخشنامه معترض عنه مغایر بند 3-7-7 بخشنامه معترض عنه و تبصره ماده 77 قانون تامین اجتماعی است.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل حقوقی سازمان تامین اجتماعی به موجب لایحه های شماره 5454/98/7100 مورخ 16/9/1398 به طور خلاصه توضیح داده اند که:
1- شاکی هیچ دلیل و مستند قانونی که نشان دهد بخشنامه معترض عنه غیرقانونی است، ارائه نداده و این امر مغایر ماده 80 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 است.
2- بند 7-7 بخشنامه معترض عنه براساس نص صریح قسمت اخیر ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین در مشاغل سخت و زیان آور تهیه و تنظیم شده و در واقع درج عین متن قانون می‌باشد. و براساس قانون مذکور در تعیین حقوق بازنشستگی آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.
3- ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون فوق الذکر نیز ضمن اشاره به ملاک محاسبه مستمری بازنشستگی جانبازان، آزادگان، معلولین عادی و حوادث ناشی از کار و... مشمول آیین‌نامه را که دارای احکام رسمی، ثابت یا دارای عناوین مشابه می‌باشند مبلغ مندرج در آخرین حکم استخدامی اعلام نموده است، لذا ازین رو نیز بخشنامه صادره بر یک مبنای قانونی استوار است.
4- براساس دادنامه های شماره 2/31 مورخ 24/2/1398 و 566 مورخ 21/3/1398 تعیین مستمری بازنشستگی بر مبنای حقوق آخرین حکم استخدامی مورد تایید قرار گرفته است.
پرونده شماره ه ع/9802574 مبنی بر درخواست ابطال بند 1- 7- 7 بخشنامه شماره 13196/97/1000 (مورخ 30/11/1397 سازمان تامین اجتماعی) در خصوص نحوه برقراری و تعیین میزان مستمری بازنشستگی بر مبنای آخرین حکم استخدامی کارگزینی، در جلسه مورخ 10/9/1399 هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی مورد رسیدگی قرار گرفت و اعضا به اتفاق به شرح زیر اقدام به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی
نظر به اینکه اولاً هرچند طبق تبصره ماده 77 قانون تامین اجتماعی، مبنای محاسبه مستمری بازنشستگی اشخاص بیمه‌شده، مزد یا حقوق دو سال آخر که بر اساس آن حق بیمه پرداخت شده ملحوظ گردیده است، اما مطابق ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور (مصوب 1/9/1367) که بیان می‌دارد کلیه وزارتخانه‌ها، شرکت‌ها، موسسات دولتی، شهرداری‌ها، بانک‌ها، موسسات و شرکت‌ها و سازمان‌هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است می‌توانند مستخدمین معلول رسمی یا ثابت یا دارای عناوین مشابه خود را در صورت دارا بودن شرایط، با محاسبه آخرین حقوق قبل از بازنشستگی، بازنشسته نمایند و ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران وجنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور (مصوب 10/2/1385) که ملاک محاسبه آخرین حقوق قبل از بازنشستگی در رابطه با شاغلین دستگاه‌های فوقالذکر را مبلغ مندرج در آخرین حکم استخدامی اعلام کرده و مبنای محاسبه شاغلین بخش غیردولتی را قانون تامین اجتماعی (مصوب 3/4/1354) دانسته است، علیهذا بخشنامه معترض‌عنه که در راستای مقررات مذکور اصدار یافته، مغایرتی با قوانین ندارد.
ثانیاً با عنایت به رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 1556 (مورخ 26/12/1386) که بیان می‌دارد ملاک تعیین حقوق بازنشستگی مستخدمین معلول مشمول ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور، آخرین حقوق قبل از بازنشستگی آنان است، رای شماره 566 (21/3/1398) که به تایید رای مذکور پرداخته و رای شماره 31 (مورخ 24/2/1398) که بیان می‌کند ملاک محاسبه آخرین حقوق مشمولین قانون مذکور، در صورتی که دارای احکام استخدام رسمی، ثابت یا دارای عناوین مشابه باشند، مبلغ مندرج در آخرین حکم استخدامی است، بنابراین با توجه به اینکه ملاک تعیین میزان مستمری بازنشستگی در مصوبه مورد شکایت، آخرین حکم کارگزینی اعلام شده است، مطابق با آرای مذکور بوده و مغایرتی وجود ندارد.
بنا به مراتب فوق، بند 1- 7- 7 بخشنامه شماره 13196/97/1000 (مورخ 30/11/1397 سازمان تامین اجتماعی) به اتفاق آرای اعضای هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی مغایر با قوانین و خارج از حدود اختیارات مقام تصویب‌کننده تشخیص نگردید. این رای به استناد بند ب ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
غلامرضا مولابیگی - رئیس هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری