شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی شهرستان میاندوآب به خواسته ابطال تعرفه شماره (3-2) عوارض پذیره یک متر مربع از یک واحد تجاری، تعرفه شماره (4-2) عوارض پذیره یک متر مربع از چند واحد تجاری و تعرفه شماره (2-22) عوارض پیش آمدگی مشرف به معابر برای سال 98 مصوب شورای اسلامی شهر میاندوآب به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است.
متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
تعرفه شماره: (3-2)-عوارض پذیره یک متر مربع از یک واحد تجاری
ردیف
نوع عوارض
ماخذ و نحوه محاسبه
توضیحات
عوارض پذیره یک متر مربع از یک واحد تجاری
تبصره 1: عوارض پذیره زیرزمین (پآیین تر از همکف) چنانچه قابلیت تجاری شدن را داشته باشد، به ازای هر طبقه پآیین تر از زیر زمین اول 10% کمتر از عوارض پذیره زیر زمین اول برای هر متر مربع محاسبه می‌شود.
تبصره 2: در خصوص انباری ملحق و یا مجزا یک واحد تجاری، عوارض متعلقه به ازای هر متر مربع برای انباری ملحق به واحد تجاری معادل 50% عوارض یک متر مربع پذیره محسابه و عوارض انباری مجزا از واحد تجاری به ازای هر متر مربع معادل 40% عوارض یک متر مربع پذیره تجاری همان طبقه قابل احتساب و وصول می‌باشد.
تبصره 3: در صورت نوسازی بناهای تجاری موجود که دارای پروانه ساختمانی تجاری از شهرداری با مجوز کاربری تجاری از کمیسیون ماده پنج می‌باشند تا میزان مساحت قبل 60% عوارض پذیره ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.
تبصره 4: مدارک اثبات تجاری بودن ملک قبل از تاسیس شهرداری شامل حداقل دو مورد از: پروانه کسب از اتحادیه، قبوض آب، برق، گاز، برگ پرداخت مالیات سالیانه، پروانه تجاری مبنی بر تجاری بودن آن از مراجع ذیصلاح است که در این صورت وضعیت موجود تلقی شده و مشمول پرداخت هیچ عوارض و یا جریمه ای نخواهد شد و بعد از تاسیس شهرداری وجود هر یک از این مدارک صرفاً سال وقوع تخلف را برای محاسبه جریمه و همچنین عوارض سالهای قبل مشخص خواهد نمود و در خصوص افرادی که نسبت به پرداخت عوارض سالیانه کسب در سالهای قبل اقدام نموده‌اند به استناد تبصره 3 ماده 27 قانون نظام صنفی کشور؛ برگ پرداخت عوارض موجب احراز حقوق صنفی نخواهد بود.
تعرفه شماره: (4-2)- عوارض پذیره یک متر مربع از چند واحد تجاری
ردیف
نوع عوارض
ماخذ و نحوه محاسبه
توضیحات
عوارض پذیره یک متر مربع از یک واحد تجاری
تبصره 1: عوارض پذیره زیرزمین (پآیین تر از همکف) چنانچه قابلیت تجاری شدن را داشته باشد، به ازای هر طبقه پآیین تر از زیر زمین اول 10% کمتر از عوارض پذیره زیر زمین اول برای هر متر مربع محاسبه می‌شود.
تبصره 2: در خصوص انباری ملحق و یا مجزا یک واحد تجاری، عوارض متعلقه به ازای هر متر مربع برای انباری ملحق به واحد تجاری معادل 50% عوارض یک متر مربع پذیره محسابه و عوارض انباری مجزا از واحد تجاری به ازای هر متر مربع معادل 40% عوارض یک متر مربع پذیره تجاری همان طبقه قابل احتساب و وصول می‌باشد.
تبصره 3: در صورت نوسازی بناهای تجاری موجود که دارای پروانه ساختمانی تجاری از شهرداری با مجوز کاربری تجاری از کمیسیون ماده پنج می‌باشند تا میزان مساحت قبل 85% عوارض پذیره ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.
تبصره 4: مدارک اثبات تجاری بودن ملک قبل از تاسیس شهرداری شامل حداقل دو مورد از: پروانه کسب از اتحادیه، قبوض آب، برق، گاز، برگ پرداخت مالیات سالیانه، پروانه تجاری مبنی بر تجاری بودن آن از مراجع ذیصلاح است که در این صورت وضعیت موجود تلقی شده و مشمول پرداخت هیچ عوارض و یا جریمه ای نخواهد شد و بعد از تاسیس شهرداری وجود هر یک از این مدارک صرفاً سال وقوع تخلف را برای محاسبه جریمه و همچنین عوارض سالهای قبل مشخص خواهد نمود و در خصوص افرادی که نسبت به پرداخت عوارض سالیانه کسب در سالهای قبل اقدام نموده‌اند به استناد تبصره 3 ماده 27 قانون نظام صنفی کشور؛ برگ پرداخت عوارض موجب احراز حقوق صنفی نخواهد بود.
تعرفه شماره (2-22)- عوارض پیش آمدگی مشرف به معابر
ردیف
نوع عوارض
ماخذ و نحوه محاسبه عوارض
منشاء قانونی
توضیحات
عوارض پیش آمدگی مشرف به معابر به ازای هر متر مربع
بند 16 ماده 71 قانون موسوم به شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده
تبصره1: در صورتی که پیش آمدگی سقف آخرین طبقه صرفاً به صورت سایه بان مورد استفاده قرار گیرد مشمول این تعرفه نخواهد شد.
تبصره2: کلیه ضوابط مقرر در بخشنامه 34/3/1/25798 مورخ 8/12/1372 وزیر محترم کشور به شرح ذیل لازم الرعایه است:
42: در صورتی که پیش آمدگی در معبر عمومی، به صورت روبسته و زیربنای مفید مورد استفاده واحدهای مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی قرار گیرد، علاوه بر اینکه جزو زیربنای مفید محسوب و عوارض مربوطه وصول خواهد شد. از هر متر مربع پیش آمدگی برابر این تعرفه مشروط بر اینکه از قیمت روز زمین تجاوز ننماید، از متقاضیان وصول خواهد گردید.
2- اگر پیش آمدگی به صورت روبسته و دارای دیوارهای جانبی باشد ولی به صورت بنای غیر مفید مورد استفاده قرار گیرد (صرفاً به صورت بالکن) علاوه بر اینکه جزو زیربنای ناخالص محسوب و عوارض مربوطه وصول خواهد شد، از هر متر مربع پیش آمدگی 50% بند یک وصول خواهد شد.
3- چنانچه پیش آمدگی به صورت روباز و فاقد دیوارهای جانبی باشد (تراس) فقط معادل 50% بند یک وصول خواهد شد.
تبصره: چنانچه پیش آمدگی سقف آخرین طبقه بنا صرفاً به صورت سایه بان مورد استفاده قرار گیرد مشمول مقررات این تعرفه نخواهد بود.
تبصره3: چنانچه پیش آمدگی پس از ساخت بنا و خارج از درصد مجاز بوده باشد در صورت ابقاء توسط کمیسیون ماده صد وصول عوارض پیش آمدگی به صورت مازاد بر تراکم مجاز بر مبنای تعرفه مربوطه محاسبه خواهد شد.
1
در واحدهای تجاری
10p
2
در واحدهای اداری و صنعتی
10p
3
در واحدهای مسکونی
10p
4
در واحدهای فرهنگی، هنری، ورزشی، آموزشی، بهداشتی درمانی، پزشکی و غیره
10p
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
1- با عنایت به اینکه قانونگذار به شرح ماده 100 قانون شهرداری مرجع صالح به رسیدگی در خصوص تخلفات ساختمانی و صدور حکم به جریمه را کمیسیون ماده صد قانون یاد شده قرار داده بنابراین اقدام شهرداری و شورای اسلامی شهر میاندوآب مبنی بر اخذ عوارض فروش پذیره و عوارض اضافه تراکم و فروش کاربری تجاری علاوه بر جریمه تخلفات ساختمانی خارج از حدود و اختیارات شوراهای اسلامی می‌باشد.
2- به موجب ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت دریافت هرگونه وجه کالا و یا خدمات تحت هر عنوان از اشخاص حقیقی و حقوقی توسط نهادهای عمومی به غیر از مواردی که در مقررات قانونی مربوطه معین شده ممنوع می‌باشد.
3- به موجب آراء صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری در موارد مشابه از جمله رای شماره 2158 مورخ 21/12/97 حکم به ابطال مصوبات شورای اسلامی مبنی بر اخذ عوارض بعد از جریمه کمیسیون ماده صد صادر شده است.
خلاصه مدافعات طرف شکایت:
شورای اسلامی شهر میاندوآب علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمائم دفاعی ننموده است. /ت
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضاء حاضر به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات تخصصی شوراهای اسلامی:
طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 با اصلاحات بعدی تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست های عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود از جمله وظایف و مسئولیت های شورای اسلامی شهرها محسوب شده و در تبصره یک ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387، وضع عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد، با رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است و در بند (ب) رای شماره 79 مورخ 21/2/1395 هیات عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض صدور پروانه های ساختمانی در تراکم پایه و مازاد بر تراکم مغایر قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص نگردیده است همچنین به اخذ عوارض پذیره در بند 3 ماده 13 قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در استانها شهرستانها و مناطق کشور مصوب 1372 اشاره و تجویز شده است و در رای شماره 315-13/6/1391 هیدت عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض تبدیل یک واحد به دو یا چند واحد مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص نگردیده است و همچنین با توجه به قوانین مذکور و نظ به اینکه در آراء هیات عمومی از جمله 105 - 1/7/1374 و 1187 - 23/10/1386 و 1229 - 23/10/1386 و غیره تجویز وضع عوارض بر حق مشرفیت در بخشنامه های وزارت کشور و شهرداری تهران و وضع عوارض مشرفیت در مصوبات شوراهای اسلامی شهرها مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص نگردیده است بنابراین تعرفه شماره (3-2) عوارض پذیره یک متر مربع از یک واحد تجاری، تعرفه شماره (4-2) عوارض پذیره یک متر مربع از چند واحد تجاری و تعرفه شماره (2-22) عوارض پیش آمدگی مشرف به معابر برای سال 98 مصوب شورای اسلامی شهر میاندوآب مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است./ت
جواد جباری
رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی
دیوان عدالت اداری