صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1387/02/05
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر دیواندره
موضوع
استحقاق زوجه در مطالبه نصف مَهر در صورت ابراء نصف مَهر و وقوع طلاق قبل از نزدیکی
پرسش
در عقد نکاح، مَهرالمسمی به تعداد یک صد سکه تعیین شده است. زوجه پنجاه سکه دریافت کرده است و پنجاه سکه دیگر را ابرا کرده است. قبل از نزدیکی طلاق واقع می‌گردد، حال زوج مستحق دریافت پنجاه سکه می‌باشد یا بیست و پنج سکه؟
نظر هیئت عالی
در خصوص سوال مطروحه ماده صریحی وجود ندارد و در این مورد اقوال مختلفی ابراز شده است. به هر تقدیر آنچه مسلم است مَهرالمسمی به تعداد یک صد سکه تعیین شده است و زوجه پنجاه سکه را دریافت و پنجاه سکه دیگر را ابراء می‌کند. برحسب مقررات ماده 1092 قانون مدنی چون قبل از نزدیکی طلاق واقع شده است، زوج مستحق دریافت پنجاه سکه می‌باشد همان‌طور که دکتر امامی در حقوق مدنی در مبحث طلاق اظهارنظر کرده است زوجه در مَهر خود تصرف کرده و قسمتی از آن را از مالکیت خود خارج ساخته است، زیرا از نظر تحلیلی ابراء مانند اتلاف است و زن باید نصف آنچه را که مَهر قرار داده شده به شوهر بپردازد. در اینجا مَهر مورد قرارداد تعداد یک صد سکه بوده و زوج محق مطالبه نصف آن می‌باشد. بعضی از علمای حقوق معتقدند چون با ابرای پنجاه سکه اصولاً این قسمت از مَهر دریافت نشده و همچنین تلف هم نشده است، زوج فقط مستحق بیست و پنج سکه است که این نظر با قواعد حقوقی موافق نیست.
نظر اکثریت
ابرای نصف مَهر از طرف زن و وقوع طلاق قبل از نزدیکی مثل موردی است که توافق زن و شوهر بر پنجاه سکه به عنوان مَهرالمسمی است و در صورت طلاق قبل از نزدیکی، زوج باید بیست و پنج سکه به عنوان مَهر توافق شده به زن بپردازد. در صورتی‌که زن کل مَهر را ابراء کند، در صورت طلاق قبل از نزدیکی، مرد هیچ‌گونه استحقاقی برای دریافت مَهر از زن ندارد.
نظر اقلیت
ابراء یکی از اسباب سقوط تعهدات است و با ابرای پنجاه سکه به زوج و دریافت پنجاه سکه، در واقع زوجه در کل مَهر تصرف کرده است و پس از طلاق، زوج مستحق دریافت پنجاه سکه می‌باشد.