تاریخ دادنامه قطعی: 1393/05/20
شماره دادنامه قطعی: ---
پیام: الزام به انجام تعهد بابت مهریه فرع بر اثبات آن است و دادگاه باید با صدور قرار اناطه، زوجه را مکلف به اثبات اصل تعهد نماید و در فرض عجز زوجه از اثبات موضوع و فقدان بینه، حق احلاف زوج که منکر می‌باشد برای زوجه باقی است. بنابراین صدور قرار رد دعوی بدین دلیل، وجاهت ندارد.
آقای م.ض. با تقدیم دادخواستی به‌طرفیت خانم م.ر. به‌خواسته طلاق درخواست رسیدگی نموده، پرونده به شعبه --- دادگاه خانواده... ارجاع، مساعی دادگاه و داوران موثردرمقام نبوده، دادگاه طی دادنامه شماره --- - 1392/06/28 رای به طلاق با پرداخت مهریه و نفقه معوقه و ایام عده و نحله صادر نموده و اضافه کرده‌است: و در رابطه با دعوی خانم م.ر. به‌طرفیت زوج دایر به الزام زوج به انجام تعهد دایر به تهیه یک واحد آپارتمان به متراژ 90 متر مربع که حسب ادعا جزء مهریه بوده، لکن بنا به مصالحی در عقدنامه درج نشده‌است، اعلام نمود با توجه به اینکه مهریه مندرج در سند نکاحیه (یک‌کیلو شاخه نبات) در شان زوجه نمی‌باشد و با عنایت به شهادت شهود، خواسته زوجه را موجه دانسته، زوج را ملزم به انجام تعهد به عنوان جبران کم تعیین‌شدن مهریه محکوم نموده‌است و توضیح داده‌است: عمل به تعهد جز به مهریه نبوده و اجرای طلاق منوط به تهیه آپارتمان نمی‌باشد. مفاد لایحه وکیل زوجه حاکی است؛ زوج قبل از وقوع عقد شرعی و قانونی، متعهد گردیده‌بود که بابت مهریه، یک واحد آپارتمان برای زوجه خریداری نماید و سکه تمام بهار آزادی در قباله قید نگردد. مفاد شهادت شهود زوجه حاکی است زوج قبل از عقد با این بیان که در کشور خارجی (بلژیک) ذکر مهریه موجب بروز مشکل می‌شود، وعده داد که یک واحد آپارتمان برای زوجه تهیه کند و زوجه نیز بر صحت ادعای خویش سوگند خورد. تجدیدنظرخواهی زوج در شعبه اول دادگاه تجدیدنظر رسیدگی دادگاه مزبور با این استدلال که تعهد به تحویل یا پرداخت قیمت یک باب آپارتمان در سند نکاحیه قید نشده‌است و از سوی دیگر الزام به انجام تعهد بابت مهریه فرع بر اثبات آن است و مادامی که اصل تعهد به اثبات نرسد، انجام آن معنا ندارد؛ این بخش از دادنامه را نقض و قرار ردّ دعوی صادرنموده‌است و سایر بخش‌های دادنامه را تایید کرده‌است. فرجام‌خواهی زوجه به این شعبه دیوان‌عالی‌کشور ارجاع، با قرائت گزارش و ملاحظه نظریه دادیار دادسرای دیوان‌عالی‌کشور مبنی بر نقض دادنامه فرجام‌خواسته، به‌شرح زیر اقدام به صدور رای می‌گردد:
با توجه به اینکه استدلال دادگاه محترم تجدیدنظر دایر به اینکه الزام به انجام تعهد، فرع بر اثبات اصل آن است، ملازمه‌ای با نقض رای بدوی ندارد؛ بلکه دادگاه می‌بایست عنداللزوم با صدور قرار اناطه، زوجه را مکلف به اثبات اصل تعهد می‌نمود. از سوی دیگر در فرض عجز زوجه از اثبات موضوع و فقدان بینه، حق احلاف زوج که منکر می‌باشد برای زوجه باقی است. لذا دادنامه فرجام‌خواسته شماره 01645 - 1392/12/24 صادره از شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان... که بدون رعایت موازین صادرگردیده‌است، با نقص در دادرسی مواجه است و مستندا به بند 5 ماده 371 و بند (الف) ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی نقض، رسیدگی مجدد به همان دادگاه ارجاع می‌گردد.
رئیس و مستشار شعبه --- دیوان عالی کشور
مرتضی فاضل - عزیزالله رزاقی