صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/07
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر نیشابور
موضوع
توقیف ملک به عنوان مهریه
پرسش
در راستای وصول محکوم به سهم الارث محکوم از ملک پدرش توقیف و به مزایده گذاشته می‌شود، در نهایت انتقال اجرایی صورت می‌گیرد و سند در دفتر خانه به نام محکوم له که برنده مزایده است تنظیم می‌شود. اجرای احکام مراتب را جهت صدور سند به اداره ثبت اعلام و اداره ثبت پاسخ می‌دهد که ملک بابت مهریه زوجه متوفی توقیف می‌باشد. حال با عنایت به اینکه مهریه زوجه متوفی جز دیون ایشان می‌باشد و تا زمانی که تصفیه نشود سهمی به مالکیت ورثه منتقل نمی‌شود (اگر چه از نظر زمانی توقیف اجرای احکام مقدم باشد) و زوجه متوفی هم دعوی ابطال مزایده را مطرح ننموده است، راهکار ادامه عملیات اجرایی چه می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
اگر مهریه زوجه‌ی متوفی به موجب سند رسمی بوده مراتب عدم تصفیه مهریه به عنوان دین متوفی به اجرای احکام مدنی اعلام گردیده باشد. به استناد ماده 868 قانون مدنی، مالکیت وراث نسبت به ماترک مستقر نمی‌شود، مگر پس از تصفیه دیون متوفی، اعم از این که ملک بابت مهریه زوجه در توقیف باشد یا درخواست توقیف به عمل نیامده باشد و در فرض سوال اثری بر این عملیات اجرائی منجر به انجام مزایده و صدور دستور انتقال سند رسمی اجرائی مترتب نیست، زیرا مالکیت ورثه متوفی نسبت به ماترک مستقر شده است.
نظر اکثریت
عملیات اجرایی یک پروسه اداری است و هر جا قاضی اجرای احکام متوجه مانعی شد می‌بایست از دستور قبلی عدول کند. ملک محکوم علیه هنوز در مالکیت ورثه مستقر نشده است و لذا با دستور اداری عملیات اجرایی صورت گرفته باید بی اثر گردد. بهرحال در مقام استیفاء می‌بایست در خصوص مال طلق اقدام گردد و اگر متعلق حق دیگری باشد، نمی‌توان اقدام نمود. دستورات قاضی اجرای احکام قابل رجوع هستند و قاعده فراغ دادرس در این مورد حاکم نمی‌باشد که امکان رجوع نباشد.
نظر اقلیت
با عنایت به تنفیذ صورت گرفته عملیات اجرایی خاتمه یافته و ادامه کار در واقع تشریفات است، لذا با توجه به اتمام عملیات اجرایی امکان عدول فراهم نمی‌باشد. عده ای از این همکاران قائل به ادامه عملیات و برخی توقف عملیات تا مطرح نمودن دعوی ابطال مزایده از ناحیه زوجه متوفی بودند.