تاریخ دادنامه قطعی: ۱۳۹۳/۱۱/۲۹
شماره دادنامه قطعی: ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۹۴۲
پیام: بعد از صدور حکم الزام به تمکین، اگر زوجه حاضر به تمکین نباشد، استحقاق نفقه مربوط به بعد از تاریخ صدور حکم را ندارد؛ هرچند از سوی زوج نیز اقدامی برای اجرای رای نشده باشد.
رأی دادگاه بدوی
در خصوص دادخواست خواهان خانم پ.پ. به طرفیت خوانده آقای ع.ج. به خواسته الزام خوانده به پرداخت نفقه از تاریخ ۱۳۹۲/۱/۲۴ لغایت صدور حکم، دادگاه پس از بررسی مجموع اوراق و محتویات پرونده و ملاحظه دادنامه شماره ۳۴۳۰۰۱۳۳ - ۱۳۹۲/۱/۲۴ صادره از سوی دادگاه عمومی بخش ل... و تأیید دادگاه تجدیدنظر استان همدان که به موجب آن خواهان به تمکین از شوهر محکوم گردیده است که دادگاه با مداقه در قانون مدنی ملاحظه می‌نماید، نفقه با عقد ثابت می‌شود و تا نشوز ثابت نشود نفقه ساقط نمی‌گردد. همچنین چنانچه زوجه مطالبه نفقه را بنماید، باید تمکین را اثبات کند؛ زیرا تمکین شرط ثبوت نفقه است و تا زوجه حصول این شرط را اثبات نکند، طلب او ثابت نخواهد شد و از نظر مشهور فقها نشوز مسقط نفقه، مفهومی اعم از تمکین خاص است و آنچه بر زوجه واجب است چیزی بیش از این است و از نظر مشهور، بر زن واجب است در اطاعت تام و تمام زوج باشد و تخلف از این امر از سوی زوجه، علاوه بر ارتکاب گناه، موجب سقوط حق نفقه است و با توجه به تفسیر حقوقی ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی مفهوم استنباط شده اعم از تمکین خاص است و دلالت بر لزوم همکاری زوجین در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد مفهوم وظایف زوجیت است و هر گونه عدم همکاری خانوادگی مصداق نشوز است. لذا دادگاه دعوی خواهان را ثابت و محمول بر صحت تشخیص نداده و دادگاه مستنداً به ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی حکم به رد دعوی خواهان صادر و اعلام می‌گردد. رأی صادره حضوری و ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.
رئیس شعبه ۲۳۷ دادگاه عمومی خانواده تهران - نورالهی
رأی دادگاه تجدیدنظر استان
در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم پ.پ. به طرفیت همسرش آقای ع.ج. نسبت به دادنامه شماره ۷۷۵ مورخ ۱۳۹۳/۴/۲۵ صادره از شعبه ۲۳۷ دادگاه خانواده تهران که به موجب آن دعوی تجدیدنظرخواه به خواسته مطالبه نفقه معوقه از تاریخ ۱۳۹۱/۱/۲۴ تا تاریخ صدور حکم (۱۳۹۲/۴/۲۵) مقوم به مبلغ ۵۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال و خسارات دادرسی غیرموجه تشخیص و حکم بر رد دعوا صادر شده است. نظر به اینکه مستند رأی تجدیدنظرخواسته دادنامه‌های شماره ۲۰ مورخ ۱۳۹۲/۱/۲۴ دادگاه بخش ل... و شماره ۹۱۱ مورخ ۱۳۹۲/۵/۱۳ شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان تهران می‌باشد که به موجب دادنامه‌های مذکور زوجه به تمکین از شوهرش محکوم شده است؛ در حالی که دادنامه قطعی اخیرالذکر در تاریخ ۱۳۹۲/۵/۲۹ به وکیل زوجه ابلاغ شده و اثر حکم تمکین نیز نسبت به بعد از قطعیت و ابلاغ آن می‌باشد و دلیل بر نشوز زوجه در گذشته نیست. بنابراین با توجه به آراء مذکور، اگر چه از سوی زوج نیز اقدامی برای اجرای حکم نشده است، لکن زوجه نیز برابر مندرجات پرونده تمکین، حاضر نبوده در منزل مورد نظر شوهرش زندگی کند. لذا از تاریخ ۱۳۹۲/۵/۲۹ ناشزه محسوب و از آن تاریخ به بعد، مستحقق نفقه نمی‌باشد. لکن از تاریخ ۱۳۹۲/۱/۲۴ تا آن تاریخ، اگر چه زوجه در منزل شوهرش نبوده و تمکین نکرده است، لکن با توجه به مندرجات پرونده و نوار صوتی پدر زوج و اظهارات طرفین، به نظر این دادگاه در مدت مذکور زوجه از تمکین شوهرش و زندگی در منزل سابق معذور بوده و امنیت روانی و حیثیتی نداشته است و استحقاق نفقه مدت مذکور را دارد. بنابراین با استناد به ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی، دادنامه تجدیدنظرخواسته در مورد نفقه زوجه از ۱۳۹۲/۱/۲۴ تا تاریخ ۱۳۹۲/۵/۲۹ نقض می‌گردد و زوج به پرداخت مبلغ یک میلیون و چهارصد و شانزده هزار تومان بابت نفقه معوقه زوجه در مدت مذکور محکوم می‌گردد و اما در مورد مطالبه نفقه معوقه از تاریخ ۱۳۹۲/۵/۳۰ تا تاریخ صدور حکم به لحاظ نشوز و عدم استحقاق، تجدیدنظرخواهی را وارد و موجه ندانسته و با استناد به ماده مرقوم این بخش از دادنامه تجدیدنظرخواسته تأیید می‌گردد. این رأی قطعی است.
رئیس و مستشار شعبه ۳۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران
بیگدلی - نجفی