تاریخ دادنامه قطعی: ۱۳۹۳/۱۲/۰۹
شماره دادنامه قطعی: ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۹۹۰۰۴۹۳
پیام: کتمان ضعف شدید بینایی زوجه از موارد تدلیس و ایجاد حق فسخ در نکاح محسوب نمی شود.
رأی خلاصه جریان پرونده
خواهان زوج آقای م.خ. طی دادخواست تقدیمی به ریاست محترم دادگاه عمومی بخش آباده طشک (استان فارس) پیوست کپی عقدنامه و غیره به طرفیت خوانده همسرش خانم س.ک. خانه‌دار محل اقامت زوجین آباده طشک روستای... تقاضای فسخ نکاح نموده و گفته طبق عقدنامه در تاریخ ۱۳۹۱/۹/۹ خوانده به عقد رسمی دائم اینجانب درآمد و پس از وقوع عقد متوجه وجود نقص بینایی شدید وی شدم به‌طوری‌که چشم راست وی کاملاً فاقد بینایی است ضمن اینکه خودش اقرار نموده که تن به عمل جراحی چشم داده. مع‌الوصف توفیقی نداشته است و خود و خانواده‌اش آن را کتمان کرده‌اند و نوشته گرچه در زمان عقد داشتن صفت خاصی در زوجه شرط نشده اما بدیهی است عقد متبانیاً بر سلامت کامل زوجه واقع شده لذا تقاضای صدور حکم مبنی بر فسخ نکاح را نموده است و پرونده در شعبه اول دادگاه عمومی بخش آباده طشک مطرح و در جلسه اولیه دادگاه نیز خواهان مطالب دادخواست را تکرار و اظهار داشته این خانم را برای من انتخاب کردند، من هم می‌خواستم، رفتم عقد کردم بعد فهمیدم چشم راست او خیلی کم‌بینا است و خودش بعد از عقد به من گفت که دکتر رفتم و چشم خودم را عمل کردم ولی خوب نشدم. کم‌بینا است و خوانده گفته من اصلاً قبول ندارم، من به خانواده این آقا گفتم که چشم خودم را عمل کرده‌ام به خواهرش هم گفتم و دادگاه پس از تحقیقات انجام‌شده بدون ارجاع به داوری در دادنامه شماره ۰۰۱۳۴۶- ۱۳۹۱/۱۱/۵ در مورد دادخواست آقای م.خ. به طرفیت خانم س.ک. به خواسته فسخ نکاح به شرح دادخواست با توجه به محتویات پرونده و توضیحات خوانده نظر به اینکه عیوب زن که موجب حق فسخ برای مرد می‌باشد در ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی ذکر شده و موضوع پرونده از مصادیق آن نمی‌باشد لذا دعوی خواهان را وارد ندانسته و حکم به بطلان دعوی صادر نموده است که از ناحیه زوج آقای م.خ. مورد اعتراض واقع شده و طی دادخواست تقدیمی تقاضای تجدیدنظر ندانسته لذا پرونده در شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان فارس مطرح و در دادنامه شماره ۰۰۰۸۰۳- ۱۳۹۲/۷/۱۴ تجدیدنظرخواهی را وارد دانسته زیرا عقد ازدواج همیشه مبتنی بر سلامت طرفین از بیماری‌های غیرمتعارف است کاهش شدید بینایی عرفاً قابل اغماض* است و دفاعیات زوجه مبنی بر اینکه کاهش بینایی از عیوب خمسه مذکور در ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی که موجب فسخ است نمی‌باشد مسموع ندانسته زیرا موضوع از مصادیق ماده ۱۱۲۸ می‌باشد و دفاعیات دیگر زوجه را که اظهار داشته جراحی چشم را به خواهر زوج اعلام نموده کافی ندانسته به شرح دادنامه لذا تجدیدنظرخواسته را نقض و حکم به فسخ نکاح طرفین صادر کرده است که از ناحیه زوجه با وکالت آقای ع.م. مورد اعتراض و طی دادخواست فرجامی نسبت به دادنامه دادگاه تجدیدنظر مذکور فرجام‌خواهی نموده است. به دلیل این که نابینایی یا کم‌بینایی یک چشم در شرع مقدس اسلام از عیوبی که موجب فسخ نکاح می‌باشد شمرده نشده است. لذا تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته نموده است و زوج نیز با وکالت آقای ع.م. در پاسخ دادخواست فرجامی زوجه لایحه‌ای تقدیم و ضمیمه پرونده گردیده است. بدین جهت پرونده به دیوان‌عالی کشور ارسال و به این شعبه (۲۶ دیوان‌عالی کشور) ارجاع گردیده است.
رأی شعبه دیوان عالی کشور
در خصوص اعتراض فرجام‌خواهی زوجه خانم س.ک. با وکالت آقای ع.م. به طرفیت زوج آقای م.خ. نسبت به دادنامه شماره فوق صادره از شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان فارس با توجه به محتویات پرونده نظر به این که اعتراض و فرجام‌خواهی زوجه وارد تشخیص به دلیل عدم شمول ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی که مربوط به تدلیس است بر موضوع پرونده، فلذا ضمن نقض دادنامه فرجام‌خواسته پرونده به استناد بند ج ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی به دادگاه محترم هم‌عرض صادرکننده رأی منقوض ارجاع می‌شود.
رئیس و عضو معاون شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور
انصاری - ربّانی نژاد