صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/05/26
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
قابلیت استماع دعوای تنفیذ طلاق
پرسش
با توجه به اینکه براساس ماده 24 قانون حمایت خانواده مصوب 91/12/1 ثبت طلاق و سایر موارد انحلال نکاح و نیز اعلام بطلان نکاح یا طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق حسب مورد پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم مربوط از سوی دادگاه مجاز است. حال چنانچه احدی از زوجین به استناد صورتجلسه و یا توافق نامه عادی اجرای صیغه طلاق (که توسط روحانی مسجد محل و بدون رعایت تشریفات قانونی اجرا شده است) دعوایی را به خواسته تنفیذ واقعه طلاق به استناد آن صورتجلسه و یا توافق نامه عادی مطرح کند، آیا دعوی مذکور قابلیت استماع قانونی دارد یا آنکه لازمه استماع آن دعوی طرح و اقامه قبلی دعوای صدور گواهی عدم سازش و یا حکم طلاق حسب مورد می‌باشد؟
نظر هیات عالی
هدف قانون‌گذار از وضع قانون حمایت خانواده و ماده 24 آن ایجاد مانع برای اجرا و ثبت طلاق بوده است تا زوجین نتوانند بدون مراجعه به دادگاه و اخذ گواهی عدم سازش و رای؛ طلاق را اجرا و ثبت کنند. تخطی از مقررات قانون باید ضمانت اجرا داشته باشد، زیرا در غیر این صورت قانون لغو و دور زده می‌شود! بنابراین به نظر می‌رسد اگر زوج یا زوجین بدون رعایت مقررات این قانون اقدام به طلاق کنند، ضمن اینکه امکان تائید و ثبت بعدی آن از طریق دادگاه وجود دارد، مشمول حسب مورد مجازات مقرر در ماده 49 این قانون خواهند شد.
نظر اکثریت
مستفاد از ماده 15 و ماده 49 قانون حمایت خانواده مصوب 1391؛ دعوی تنفیذ واقعه طلاق قابلیت استماع دارد و دادگاه با احراز شرایط و تشریفات شرعی و مقررات مربوط به قانون مدنی اجرای ایقاع طلاق مبادرت به صدور حکم تنفیذ طلاق صادر می‌نماید و محکوم‌له نیز در اجرای مقررات ماده 24 قانون مزبور با مراجعه به دفاتر رسمی طلاق می‌تواند تقاضای ثبت واقعه طلاق را نماید.
نظر اقلیت
ثبت طلاق در دفتر اسناد رسمی طلاق جز از طریق دادگاه با صدور گواهی عدم امکان سازش در جایی که زوجین به طلاق توافق دارند یا متقاضی طلاق مرد است و یا با صدور حکم در موارد عسر و حرج زوجه یا تخلف زوج از شروط ضمن عقد که متقاضی طلاق زوجه است؛ مستند به ماده 24 قانون حمایت خانواده مجاز نبوده و امکان‌پذیر نمی‌باشد، موارد مقرر در تبصره ماده 15 قانون فوق‌الاشعار که اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیت‌دار را واجد اثر قانونی دانسته و نفوذ شرعی آن را تائید نموده است، منصرف از موضوع سوال است. علاوه بر مدلول ماده 24 قانون حمایت خانواده، ماده 10 قانون حمایت خانواده مصوب 1353 که اعتبار آن باقی است اجرای صیغه طلاق و ثبت آن جز از طریق دادگاه و صدور گواهی امکان سازش ممکن و میسور نمی‌باشد؛ لذا دعوی تنفیذ طلاق روحانی مسجد قابلیت استماع ندارد. در صورت بقاء توافقات زوجین با مراجعه به دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش نموده و با اسقاط حق تجدیدنظرخواهی و فرجام‌خواهی و با صدور رای قطعیت طلاق را ثبت نمایند.