صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/10/15
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر مشهد
موضوع
اعتبار اسناد عادی در مقابل اسناد رسمی
پرسش
حسب ماده 20 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 در خصوص ازدواج دائم و طلاق ثبت رسمی اجباری است، همان طوری که ثبت رسمی در خصوص املاک غیر منقول و وسائط نقلیه حسب مواد 46 , 47 قانون ثبت و ماده 29 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 و مواد 3 و 23 قانون پیش فروش ساختمان مصوب 1389 مواد 2 و 10 قانون تملک آپارتمان ها و نظریه مشورتی 7/7255 مورخ 1380/8/2 الزامی است حسب صراحت ماده 73 قانون ثبت قضات و مامورین مکلف اند به ترتیب اثر دادن به اسناد ثبت دانسته و مخالفت با آن مضاف بر تخلف انتظامی مسئولیت مدنی دارد:
آیا در مورد ازدواج دائم و طلاق و اموال منقول و وسائط نقلیه و غیره می توان به اسناد عادی ترتیب اثر داد؟ برای مثال برابر سند عادی ازدواج حکم به پرداخت نفقه و مهریه و غیره یا بر اساس سند عادی حکم به خلع ید از اموال غیر منقول و منقول می توان صادر کرد یا آنها را به عنوان وثیقه قبول کرد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
جز در مواردی که اقامه دعوا نیاز به سند رسمی است در سایر موارد از جمله عقد نکاح و... به اسناد عادی باید ترتیب اثر داد. بنابر این مطابق رای وحدت رویه شماره 652 مورخ 83/10/1 هیات عمومی دیوان عالی کشور صرفاٌ با سند عادی نمی توان حکم به خلع ید صادر نمود. چه خلع ید فرع بر اثبات مالکیت است و موید این نظر ماده 69 قانون احکام دائم برنامه توسعه و ماده 147 قانون اجرای احکام مدنی، ماده 20 قانون حمایت خانواده و ماده 10 قانون مدنی می‌باشد.
نظر اتفاقی
مطابق با قوانین موضوعه لزوما می بایست به اسناد عادی ترتیب اثر داده شود به جهت اینکه اولا در قانون، سند عادی را باطل اعلام ننموده ثانیا سند عادی غیر شرعی و ممنوع نمی‌باشد و نظریه شورای نگهبان مبنی بر اعتبار اسناد عادی است. ثالثا مقررات قانون ثبت که مبتنی بر نظم عمومی است موجب بی اعتباری اسناد عادی نخواهد بود بلکه بسیاری از دعاوی حقوقی مبتنی بر اسناد عادی قابل طرح است. که موید این نظریه ماده 69 قانون احکام دائم برنامه توسعه و مواد 147 و ماده 20 قانون حمایت خانواده و ماده 10 قانون مدنی می‌باشد.