صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/04/26
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر آزاد شهر
موضوع
رضایت مجانی نسبت به قاتل
پرسش
اگر اولیاء دم بدون در نظر گرفتن دیون مقتول رضایت مجانی نسبت به قاتل دهند و قاتل از قصاص رهایی یابد و از زندان آزاد گردد و حال مدیون علیه اولیاء دم، دادخواست مطالبه دیون متوفی را دهد چه تصمیمی باید اتخاذ گردد؟ تکلیف رضایت داده شده چیست؟ اولیاء دم از چه باب مسئول هستند؟
نظر هیئت عالی
در فرض سوال در صورتی که صاحبان حق قصاص بدون ادا و یا تضمین دیون مقتول به طور مجانی اعلام گذشت کرده باشند و ماترک متوفی نیز پاسخگوی دیون وی نباشد گذشت مزبور قابل ترتیب اثر نیست و موضوع مشمول احکام عام مربوط به گذشت خواهد بود.
نظر اکثریت
اگر چه وفق ماده 432 قانون مجازات اسلامی، اولیاء دم حق گذشت مجانی در صورت وجود دیون برای مقتول را ندارند، حال اگر اولیاء دم با علم به اینکه مقتول دیونی دارد اقدام به این امر نموده باشند از بابت اینکه مرتکب تقصیر شده‌اند و به واسطه این تقصیر ضرر مالی به مدیون وارد شده است طبق ماده 953 قانون مدنی و ماده 1 قانون مسئولیت مدنی دادرسی دارای مسئولیت می‌باشند البته در خصوص مجازات قصاص که قاتل به پشتوانه رضایت مجانی اولیاء دم بدون در نظر گرفتن دیون مقتول، ساقط شده است دیگر امکان بازگشت قصاص وجود ندارد و تنها رضایت مجانی اولیاء دم ترتیب اثر داده نمی‌شود و امکان رضایت مشروط به پرداخت حق دیه با در نظر گرفتن دین مقتول وجود دارد که قاتل می‌بایست دیه مقتول را بپردازد و اگر مقتول توان پرداخت نداشته باشد گذشت مزبور قابل ترتیب اثر نخواهد بود.
نظر اقلیت
به گذشت مجانی اولیاء دم وقف ماده 432 قانون مجازات اسلامی ترتیب اثر داده نمی‌شود و اولیاء دم مجدد حق قصاص یا دیه مقتول را دارند و امکان رجوع به اولیاء دم وجود ندارد چون نامبردگان آگاه به قانون نیستند بلکه اجراء احکام کیفری می‌بایست به این رضایت ترتیب اثر دهد و می‌بایست در خصوص وجود مدیون برای مقتول تحقیق می‌کرده است و مجدد جریان اجرای قصاص قاتل، که آزاد شده است صورت می‌گیرد.