ادای سوگند و قسامه توسط ولی به ولایت از طفل صغیر

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/08/14
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر دیواندره

موضوع

ادای سوگند و قسامه توسط ولی به ولایت از طفل صغیر

پرسش

آقای الف مدعی است با آقای ب درگیر بوده است و در حین درگیری با وی ناگهان از ناحیه کمر احساس سوزش می‌نماید و متوجه می‌شود که به وسیله چاقو مجروح شده است. پزشکی قانونی اصل ورود جراحت را تایید می‌نماید شاکی در مقام تعیین جارح بیان می دارد که بین آقای الف و فرزند صغیر وی (14 ساله) که در حین درگیری پشت وی بوده اند و قبل از وقوع درگیری با پدرش، یک چاقو در دست وی دیده مردد است و یکی از آنها این عمل مجرمانه (ایراد جرح با چاقو) را مرتکب شده است اما با توجه به اینکه خود در تعیین مجرم مردد است حاضر به اقامه قسامه نیست و تقاضای رد قسامه در راستای عمل به ماده 333 ق. م. ا مصوب 1392 را دارد.
سوالات:
1) اولا آیا فرد صغیر می‌تواند اقامه قسامه کند؟
2) ثانیا آیا برای اقامه قسامه با توجه به این که نتیجه آن پرداخت و عدم پرداخت دیه است (امر مالی) رشد شرط است؟
3) اگر در پاسخ سوال اول قائل بر این باشیم که ولی فرد صغیر باید اقامه قسامه نماید، در حالتی که صغیر و ولی وی در اقامه قسامه تعارض منافع داشته باشند (مثل مساله مطروحه) چه کسی باید اقامه قسامه نماید؟

نظر هیئت عالی

در موارد لوث که نوبت به قسامه برسد امکان سوگند بوسیله ولی قهری ولایتاً ممکن می‌باشد لذا نظریه اکثریت که بر این مبنا صادر شده است صائب می‌باشد.

نظر اکثریت

چون براساس ماده 1329 قانون مدنی که می گوید: « قسم به کسی متوجه می‌گرددکه اقرارکند اقرارش نافذ باشد» تردیدی وجود ندارد که طفل صغیری که به رشد نرسیده است نمی تواند در موضوع مالی حتی برای نفی مسئولیت سوگند یاد کند و چون براساس ماده 313 قانون مجازات اسلامی قسامه جمع سوگند هایی است که برای اثبات ادعا ادا می‌شود اجرای قسامه از سوی ولی طفل امکان پذیر است خصوصا این که مفهوم مخالف ماده 358 قانون مجازات اسلامی نیز این گونه استنباط می‌شود که ولی طفل در غیر مورد ماده 358 قانون مجازات اسلامی می‌تواند ادای قسامه نماید اما در فرض سوال با توجه به صراحت ماده 334 قانون مجازات اسلامی ولی طفل به ولایت از طفل و اصالتا از طرف خود برای برائت از اتهام می‌تواند سوگند یاد کند و با ادای سوگند به ولایت از طفل توسط ولی تعارض منافع منتفی است و فرض سوال متفاوت با مصداق ماده 358 قانون مجازات اسلامی است.

نظر اقلیت

در مورد طفل غیر ممیز چون ولی و طفل در فرض سوال تعارض منافع دارند به گونه ای که اگر ولی طفل از ادای سوگند به ولایت از طفل خودداری کند و از جانب خود ادای سوگند یاد کند مسئولت پرداخت دیه بر عهده طفل قرار می‌گیرد بنابراین ولی اساسا نمی تواند به ولایت از طفل سوگند یاد کند و در مورد طفل ممیز نیز چون ادای سوگند با قسامه برای برائت موجب سلب مسئولیت مالی طفل می‌شود طفل در این مورد می‌تواند سوگند یاد کند.