صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/01/26
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران
موضوع
دادخواست ممنوع الخروج کردن فرزند
پرسش
آیا خواهان (زوج یا زوجه) بدون اینکه مسبوق به رای حضانت یا ملاقات باشد می‌تواند دادخواست اعمال ماده 42 قانون حمایت خانواده مصوب 1391/12/01 مجلس شورای اسلامی با خواسته منع خروج از کشور را تقدیم دادگاه بنماید؟
نظر هیات عالی
در فرض سوال، نظریه اکثریت مطلوب و مورد تایید هیات عالی است؛ با این توضیح که بنا به وحدت ملاک ماده 42 قانون حمایت خانواده قبل از صدور حکم به حضانت یا ملاقات فرزند، بنا به دادخواست هر یک از زوجین یا اشخاص نامبرده در ماده مزبور، دادگاه خانواده می‌تواند دستور موقت مبنی بر منع خروج از کشور نیز صادر نماید؛ بنابراین دادخواست مذکور در هر حال (چه مسبوق به رای باشد یا نباشد) قابلیت استماع دارد.
نظر اکثریت
مطابق ماده 42 قانون حمایت خانواده 4 دسته از افراد هستند که باید با رضایت آنها می‌توان محل اقامت صغیر یا مجنون را تغییر داد و یا خارج از کشور فرستاد. طبق ماده فوق ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری به او واگذار شده است و در فرض سوال دسته چهار متصور است یعنی به طور مثال زن و شوهری که با هم زندگی می‌کنند و می‌خواهد فرزند مشترک را از کشور خارج کند مادر می‌تواند درخواست ممنوع‌الخروجی را از دادگاه بنماید هرچند که مطابق قانون گذرنامه (ماده 19 و 18) اشخاص و افرادی که می‌توانند مانع خروج شوند را نام برده و برای زوجه (مادر) چنین اختیاری را در نظر نگرفته ولی مادر می‌تواند مطابق ماده 310 قانون آیین دادرسی مدنی درخواست صدور دستور موقت ممنوع‌الخروجی را اقدام نماید و به این شکل مخالفت خود را با خروج طفل از کشور اعلام نماید و در این صورت دادگاه وارد رسیدگی شود و مطابق ماده 42 قانون حمایت خانواده، ممنوع‌الخروجی را صادر نماید و نیازی به حکم حضانت هم نمی‌باشد.
نظر اقلیت
اقلیت نظر به عدم پذیرش درخواست ممنوع‌الخروجی از ناحیه زوجه یا زوج بدون حکم حضانت دارند.