شاکی دادخواستی به طرفیتوزارت علوم، تحقیقات و فناوریبه خواسته ابطال بندهای 1 و 2 و 3 ماده 1 آیین‌نامه پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان دوره دکتری مصوب 18/4/1393 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شماره 67272/21 و اصلاحی براساس مصوبه شماره 237200/21 مورخ 16/12/1393 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است. متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
- آیین‌نامهشماره 67272/21 مصوب 18/4/1393:
ماده 1: دانشگاهاختیار دارد حداکثر معادل بیست درصد از ظرفیت پذیرش با آزمون شیوه آموزشی - پژوهشی دوره روزانه دکتری خود در هر کدرشته محل تحصیل را از بین دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد داخل کشور و مورد تایید وزارتبه صورت مازاد بر ظرفیت، با رعایت شرایط زیر، پذیرش کند:
1-1- داشتن میانگین کل 16 و بالاتر در دوره کارشناسی و میانگین 17 و بالاتر بدون احتساب نمره پایان نامه در دوره کارشناسی ارشد؛
2-1- بیش از دو سال از تاریخ دانش آموختگی متقاضی نگذشته باشد؛
3-1- کسب حداقل 70 امتیاز از فعالیت های آموزشی، پژوهشی و مصاحبه مطابق جدول ارزشیابی پیوست
(کسب حداقل 10 امتیاز از ردیف شماره 1 بخش امتیازات پژوهشی و کسب حداقل 4 امتیاز از ردیف شماره 11 مربوط به مدرک زبان، بخش امتیازات آموزشی الزامی است).
- آیین‌نامه اصلاحی 237200/21 مصوب 16/12/1393:
اصلاح ماده 1: دانشگاه اختیار دارد حداکثر معادل بیست درصد از ظرفیت پذیرش با آزمون شیوه آموزشی - پژوهشی دوره روزانه دکتری خود در هر کدرشته محل تحصیل را از بین دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد داخل و مورد تایید وزارت (یا دانشجویان دوره کارشناسی ارشد داخل که تا پایان شهریور ماه سال درخواست پذیرش، دانش آموخته شوند) را به صورت مازاد بر ظرفیت، با رعایت شرایط زیر، پذیرش کند:
1-1- بیش از دو سال از تاریخ دانش آموختگی متقاضی نگذشته باشد؛
2-1- کسب حداقل 70 امتیاز از فعالیت های آموزشی، پژوهشی و مصاحبه مطابق جدول ارزشیابی پیوست
3-1- داشتن میانگین کل 16 در دوره کارشناسی و میانگین 17 (بدون احتساب نمره پایان نامه) در دوره کارشناسی ارشد(یا میانگین همتراز شده هر یک از دوره های مذکور طبق دستورالعمل مصوب شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه).
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
1- آیین‌نامه معترض عنه مغایر بند 5 بخش (ج) ماده 2 قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 28/5/1383، سیاست های حمایتی شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب جلسه 419 مورخ 22/2/1377 و ماده 18 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه می‌باشد. چراکه در این آیین‌نامه هیچ توجهی به سوابق غیر دانشگاهی نخبگان مانند اکتشاف و اختراع و سایر فعالیت های علمی و پژوهشی نشده است. همچنین متقاضیان دارای استعداد درخشان و نخبه دانشگاه ها و موسسات مختلف را نیز ازهم متمایز کرده و مابین دانش آموختگان و دانشجویان دانشگاه های دولتی وزارت علوم و سایر دانشگاه ها و موسسات علمی مجاز کشور تبعیض قائل شده است. در حالی که قانونگذار در بند 5 بخش (ج) ماده 2 قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 28/5/1383 هیچ اشاره ای به محل تحصیل و توع آموزش فرد نخبه نکرده است.
2- در بند 1 ماده 1 آیین‌نامه معترض عنه، شرط و به نوعی محدودیت معدل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد گذاشته شده در حالی که سابق بر این چنین شرطی وجود نداشت و صرف قرار گرفتن در جمع ده درصد دانش اموختگان برتر ورودی گروه خود ملاک سنجش و احراز شرایط قرار می گرفت.
3- در بند 2 ماده 1 این آیین‌نامه محدودیت زمانی دو ساله جهت بهره مندی از آیین‌نامه در نظر گرفته شده است در حالی که قبلا محدودیت سه ساله در نظر گرفته شده بود و پیش تر از آن اصلا محدودیت زمانی مطرح نبود. همچنین در قوانین مورد اشاره هیچگونه اشاره ای به این محدودیت نشده است. لازم به ذکر است این محدودیت در تناقض با بند 3 مده 1 همین آیین‌نامه است که در آن برای متقاضیان حد نصاب امتیازی برای فعالیت های آموزشی و پژوهشی در نظر گرفته است چراکه در اغلب رشته های دانشگاهی ثبت فعالیت های پژوهشی مانند مقالات علمی بین المللی مستلزم زمان استاندارد حداقل یک سال در شرایط عادی می‌باشد که برای رسیدن به حد نصاب مذکور در آیین‌نامه زمانی بیش از دو سال لازم است. همچنین در این بند هیچ توجهی به جنسیت متقاضیان نشده است چراکه متقاضیان ذکور جهت انجام بسیاری از امور اجتماعی موظف به سپری کردن خدمت نظام وظیفه عمومی دوساله می‌باشند و در صورت اعزام به سربازی دیگر امکان استفاده از این آیین‌نامه را نخواهند داشت.
4- در بند 3 ماده 1 آیین‌نامه مذکور حد نصاب 70 امتیازی برای بهره مندی از این آیین‌نامه در نظر گرفته شده است. این حد نصاب در هر دوره با تغییراتی غیرکارشناسی روبرو بوده است و این امر سبب گردیده تا بسیاری از دانشگاه ها امکان جذب متقاضیان را نداشته باشند و ظرفیت ها خالی بماند. در این مورد دیوان عدالت اداری در آرای شماره 1487 مورخ 23/7/1398 و 1842 مورخ 20/9/1397 رای به غیرقانونی بودن اعمال حدنصاب از طرف دانشگاه ها نموده است.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره 23364/75/07 مورخ 20/2/1399 به طور خلاصه توضیح داده که:
(لایحه دفاعیه مربوط به دعوای مطروحه در شعبه 39 بدوی بوده و دفاعیه ارسالی به دفتر هیات عمومی در پرونده موجود نمی‌باشد).
1- آیین‌نامه معترض عنه براساس وظایف و اختیارات وزارت عتف و به صورت یکسان برای همه ذینفعان و در مقام سیاست گذاری تهیه شده و مطابق قانون و در چارچوب اختیارات مرجع تصویب کننده می‌باشد.
2- آیین‌نامه معترض عنه براساس اختیارات تفویضی و شرح وظایف ناشی از ماده 2 آیین‌نامه تشکیل شورای هدایت استعدادهای درخشان ویژه وزارت علوم (به استناد مصوبه جلسه 502 مورخ 22/5/81 شورای عالی انقلاب فرهنگی) تنظیم شده است. با توجه به مفاد ماده مذکور آیین‌نامه معترض عنه نیز مصوب شورای هدایت استعدادهای درخشان بوده و تصویب آیین‌نامه و اصلاح و نظارت بر نحوه اجرای آن در حدود اختیارات شورای موصوف است.
3- آیین‌نامه معترض عنه مغایرتی با بند 5 بخش (ج) ماده 2 قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 28/5/1383 نداشته و برنامه ریزی برای شناسایی و حمایت از شکوفایی استعدادهای درخشان و هدایت آنها به سمت اولویت های راهبردی کشور در چارچوب مقررات مصوب مراجع ذی صلاح از ماموریت های اصلی و در حدود اختیارات وزارت علوم است، لذا به رغم اهمت موضوع، رعایت قوانین و مقررات مرتبط در این خصوص الزامی است.
4- برخلاف ادعای شاکی مطابق مندرجات جداول شماره یک، دو و غیره آیین‌نامه معترض عنه، ضمن توجه به ثبت اختراعات، مقالات چاپ شده در کنفرانس های معتبر داخلی یا خارجی، المپیادهای دانشجویی و غیره امتیاز لازم تعلق گرفته است.
5- برخلاف ادعای شاکی، دانشگاه های می‌توانند نسبت به پذیرش دانش آموختگان دانشگاه های پیام نور، آزاد اسلامی و غیره به عنوان دانشجوی استعداد درخشان اقدام نمایند لیکن، به دلیل رایگان بودن پذیرش، دانشگاه های موصوف مجاز به استفاده از این آیین‌نامه در دوره دکتری نیستند.
6- تصمیمات مندرج در بندهای 1 الی 3 ماده 1 آیین‌نامه معترض عنه نیز کاملا براساس اختیارات و همچنین منطبق با سایر قوانین از جمله قانون خدمت وظیفه عمومی می‌باشد.
7- استناد شاکی به دادنامه های اصداری از هیات عمومی دیوان عدالت اداری مصادره به مطلوب بوده و به شکایت حاضر ارتباطی ندارد و در خصوص حدنصاب تعیین شده توسط دانشگاه های موضوع پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی از طریق آزمون ورودی می‌باشد.
شاکی در خصوص مغایرت مصوبه با شرع ادعائی ننموده و شکایتی مطرح نکرده است.
پرونده شماره ه- ع/9902969 مبنی بردرخواست ابطال بندهای 1 و 2 و 3 ماده 1 آیین‌نامه پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان دوره دکتری مصوب 18/4/1393 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شماره 67272/21 و اصلاحی براساس مصوبه شماره 237200/21 مورخ 16/12/1393 وزارت علوم، تحقیقات و فناوریدر جلسه مورخ 21/6/1400 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرارگرفت و اعضای محترم هیات به اتفاق به شرح ذیل مبادرت به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
نظر به اینکه اولاً: مطابق بند 5 جزء «ج» ماده 2 قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب سال 1383 «برنامه‌ریزی برای شناسایی و حمایت از شکوفایی استعدادهای درخشان و هدایت آنها به سمت اولویتهای راهبردی کشور در زمینه علوم، تحقیقات و فناوری در چارچوب مقررات مصوب مراجع ذیصلاح» از ماموریت‌های اصلی و اختیارات وزارتخانه یادشده است.
ثانیاً: وفق ماده 2 آیین‌نامه تشکیل "شورای هدایت استعدادهای درخشان" ویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب جلسه 502 مورخ 22/05/1381 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تعیین سیاست‌ها و راهنمایی‌های عملیاتی به منظور شکوفاسازی استعداهای درخشان در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تصویب طرح‌ها، آیین‌نامه‌ها و برنامه‌های آموزشی خاص استعدادهای درخشان، تعیین ضوابط و مقررات موردنیاز برای اجرای برنامه‌های مصوب، تعیین ضوابط و معیارهای انتخاب دانشگاهها و مراکز اجرایی و... از جمله وظایف و اختیارات شورای مذکور می‌باشد.
ثالثاً: بر مبنای تبصره ذیل ماده 6 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال 1394 «افرادی که براساس مصوبات مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی از شرکت در آزمون ورودی دوره‌های تحصیلات تکمیلی معاف شمرده شده‌اند، از شمول این قانون مستثنی هستند».
علیهذا مستفاد از بندهای پیش‌گفته اصل پذیرش دانشجوی استعداد درخشان بدون آزمون و براساس سوابق تحصیلی در دوره‌های تحصیلات تکمیلی مجاز است و اساساً یکی از طرق حمایت از دانشجویان مستعد، معافیت آنها از شرکت در آزمون ورودی دوره های تحصیلات تکمیلی و جذب بر اساس سوابق تحصیلی می‌باشد. بنابراین وضع آیین‌نامه در این خصوص در حدود اختیارات شورای هدایت استعدادهای درخشان بوده و منع قانونی ندارد.
بنا به مراتب فوق مصوبه مورد شکایت در حدود اختیارات مرجع وضع بوده و مغایرتی با قوانین مذکور نداشته و قابل ابطال تشخیص نشد. این رای به استناد بند «ب» ماده (84) قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
غلامرضا مولابیگی
رئیس هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
مستندات مرتبط
1- قوانین:
- سیاست های حمایت و هدایت استعدادهای درخشان مصوب جلسه 419 مورخ 22 اردیبهشت 1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی
متن:
1 - استعدادهای درخشان در زمینه های علمی، ادبی، هنری و فنی در سنین و دوره های مختلف تحصیلی شناسایی می‌شوند. این شناسایی از راه های زیر عملی می‌شود:
الف- تدوین شاخص های هوشی، رفتاری، آموزشی و تربیتی هر دوره.
ب- اصلاح روشه ای شناسایی موجود و تعمیم آن به سطح روستاها و مراکز دورافتاده.
2-کلیه استعدادهای شناسایی شده تحت پوشش برنامه های حمایتی و هدایتی قرار می‌گیرند. این امر از راه های زیر صورت می‌گیرد:
الف- توسعه مراکز آموزشی ویژه آنان.
ب- ابداع و اجرای شیوه هایی در آموزش و پرورش و آموزش عالی برای توجه به رشد این استعدادها.
3 - نظام تربیتی و معنوی متناسب با نیاز این استعدادها و با الویت دادن به آن تدوین می‌شود.
تبصره - موسسات آموزشی، تحقیقاتی و صنعتی مجاز خواهند بود در چارچوب آیین نام های که با پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی در هیات وزیران تصویب خواهد شد به جذب استعدادهای درخشان موردنیاز خود با شرایط و تسهیلات ویژه بپردازند.
4 - تسهیلات و امکانات مالی، اداری، تحقیقاتی و خدماتی که در راستای رشد استعدادهای درخشان دخیل باشند ارائه می‌شود.
5 - از صاحبان استعدادهای درخشان با ارائه تسهیلات و امکانات الزم از طریق وضع قوانین ویژه آموزشی، رفع موانع دست و پاگیر اداری در مسیر فعالیت های علمی و تحقیقاتی، و حمایت های مالی، اداری و خدماتی حمایت می‌شود.
6 - نسبت به توسعه و تقویت مراکز تحقیقاتی و علمی پیشرفته برای جذب استعدادهای درخشان فارغ التحصیل از دوره های تحصیلات تکمیلی داخل و خارج کشور اهتمام کافی مبذول شود.
7 - نخبگان علمی و متخصصان ایرانی مقیم خارج از کشور می‌توانند بدون اینکه از نظر خدمت نظام وظیفه مشکلی داشته باشند با تشخیص وزرای ذیربط به داخل کشور رفت وآمد کنند.
8 -کمیته های متشکل از صاحبه نظران و کارشناسان به انتخاب وزرای فرهنگ و آموزشع الی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تدوین شاخص های بند الف، آیین‌نامه اجرایی این سیاست ها را تدوین و برای تصویب به شورای هدایت استعدادهای درخشان ارائه می‌دهد تا به تصویب نهایی هیات وزیران برسد.
تبصره- آیین‌نامه اجرایی مواد فوق برای استعدادهای درخشانی که جذب حوزه های علمیه می‌شوند توسط شورای مدیریت حوزه علمیه قم تهیه و به شورای هدایت استعدادهای درخشان پیشنهاد می‌شود.
9 - این سیاست ها در 9 ماده و 2 تبصره در جلسه 419 مورخ 22/2/77 شورای عالی انقالب فرهنگی به تصویب رسید.
............................................................................................
- بند 5 بخش (ج) ماده 2 و ماده 10 قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 18/5/1383 مجلس شورای اسلامی
متن:
ماده 2- ماموریت های اصلی و حدود اختیارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شرح زیر می باشد:
...
ج - سایر موارد:
...
5- برنامه ریزی برای شناسایی و حمایت از شکوفایی استعدادهای درخشان و هدایت آنها به سمت اولویت های راهبردی کشور در زمینه علوم، تحقیقات و فناوری در چارچوب مقررات مصوب مراجع ذی صلاح.
...
ماده 10- دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند و برابر ضوابط و آیین نامه های خاص مالی معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی که به تصویب هیات امناء و تایید وزیر می رسد اداره می شوند.
اختیارات وزارت در امور دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی و حدود تعیین سیاست های عمومی اداره آنها، ارزیابی، نظارت و حمایت و پشتیبانی آنها در چارچوب این قانون و مصوبات مراجع ذی صلاح خواهد بود.
تبصره - به منظور تحقق تمرکززدائی در فعالیت های اجرایی بخش آموزش عالی و پژوهشی افزایش اختیارات هیات امناء شوراهای علمی و مدیریت اجرایی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی، تنظیم حدود اختیارات حوزه های ستادی وزارتخانه در امور دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی، تقویت ترکیب اعضای هیات های امناء، تعریف و تعیین مسئولیت های متقابل دولت و هیات های امناء و نحوه نظارت بر فعالیت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی، لوایح، تصویب نامه ها، آیین نامه ها و اصلاحیه های لازم توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تنظیم و برای طی مراحل قانونی به مراجع ذی صلاح ارائه خواهد شد.
............................................................................................
- ماده واحده «خروج تصمیمات و آراء صادره از هیات‌ها و کمیته‌های تخصصی وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی در خصوص امور و شئون علمی، آموزشی و پژوهشی از شمول صلاحیت دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضائی» مصوب جلسه 630 مورخ 12/6/1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی
متن:
ماده واحده- آن دسته از تصمیمات و آراء نهایی و قطعی صادره در هیات‌ها و کمیته‌های تخصصی فعال در وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاهها و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی مصوب، از جمله؛ تصمیمات و آراء نهایی هیات‌های امناء، ممیزه و انتظامی اساتید و کمیته انضباطی دانشجویان و همچنین تصمیمات و آراء نهایی در خصوص بازنشستگی، ارتقاء، ارزیابی و پذیرش علمی، بورس دانشجویان و فرصت مطالعاتی که صرفاً در رابطه با امور و شئون تخصصی علمی، آموزشی و پژوهشی صادر شده باشد، قابل شکایت و رسیدگی در دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی نخواهد بود.
تبصره- در هر یک از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هیاتی به عنوان مرجع نهایی به منظور تجدیدنظر و رسیدگی به شکایات اساتید و دانشجویان از آراء و تصمیمات هیات‌ها و کمیته‌های مذکور در ماده واحده فوق که در امور و شئون علمی، آموزشی و پژوهشی صادر شده و همچنین به منظور نظارت بر نحوه رسیدگی در این هیات‌ها و کمیته‌ها تشکیل می‌شود. ترکیب اعضاء و وظایف و اختیارات هیات موضوع این تبصره، به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید».
............................................................................................
- مصوبه تفسیری در خصوص ماده واحده خروج تصمیمات و آرای صادره از هیات ها و کمیته های تخصصی وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی در خصوص امور و شوون علمی، آموزشی و پژوهشی از شمول صلاحیت دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی مصوب جلسه 760 مورخ 12 اسفند 1393 شورای عالی انقالب فرهنگی
متن:
1 -عبارت صرفا در رابطه با امور و شوون تخصصی علمی، آموزشی و پژوهشی در متن ماده واحده، به همه موارد و موضوعات مندرج در ماده واحده، مربوط است؛
2 -چنانچه شکایت از جهت امور و شوون علمی، آموزشی و پژوهشی باشد، موضوع در صالحیت هیات یا هیات های تعیین شده توسط شورای عالی انقالب فرهنگی، به عنوان مرجع نهایی رسیدگی است.
............................................................................................
- ماده 18 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394 - 1390) مصوب 15/10/1389 مجلس شورای اسلامی
متن:
ماده 18 - دولت به منظور گسترش حمایتهای هدفمند مادی و معنوی از نخبگان و نوآوران علمی و فناوری اقدامات زیر را انجام دهد:
الف - ارتقاء منزلت اجتماعی از طریق فرهنگ سازی
ب - تسهیل در ارتقاء تحصیلی و ورود به رشته های تحصیلی مورد علاقه در دوره های قبل و بعد از ورود به دانشگاه
ج - اعطاء حمایتهای مالی و بورس تحصیلی از طریق وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بنیاد ملی نخبگان
د - هدایت تحصیلی در زمینه ها و رشته های اولویت دار مورد نیاز کشور
ه- - برقراری بیمه تامین اجتماعی و بیمه پایه سلامت فرد و خانواده وی
و - رفع دغدغه خطرپذیری مالی در انجام مراحل پژوهشی و امور نوآورانه
ز - حمایت از تجاری سازی دستاوردهای آنان
ح - تقویت ابعاد معنوی، بصیرت افزایی، خودباوری و تعلق ملی
ط - ایجاد و تقویت مراکز علمی، تحقیقاتی و فناوری توانمند در تراز بین المللی و با امکانات خاص در شاخه های مختلف علوم و فنون بنیادی و راهبردی با به کارگیری نخبگان و دانشمندان در جهت خلق دانش، ایده های نو و تبدیل علم به ثروت در طول برنامه
ی - ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای نخبگان و استعدادهای برتر متناسب با تخصص و توانمندی های آنها و اولویتهای کشور با حمایت از سرمایه گذاریهای خطرپذیر جهت تبدیل دانش فنی به محصول قابل ارائه به بازار کار
ک - ایجاد ساز و کارهای مناسب برای افزایش سهم مشارکت انجمن های علمی، نخبگان و استعدادهای برتر در تصمیم سازیها و مدیریت کشور
ل - ایجاد ساز و کار لازم برای مشارکت انجمنهای علمی، نخبگان و دانشمندان کشور در همایشها، کنفرانسها و مجامع علمی و پژوهشی بین المللی و برتر جهان و بهره گیری از توانمندیهای دانشمندان و نخبگان ایرانی در جهان و فراهم کردن فرصتهای مطالعاتی مناسب در داخل و خارج کشور
م - تامین و پرداخت بخشی از هزینه های ثبت جواز امتیاز علمی (patent) در سطح ملی و بین المللی و ایجاد تمهیدات و تسهیلات لازم برای انتشار آثار مفید علمی آنان
............................................................................................
- ماده 1 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 10/11/1395 مجلس شورای اسلامی
متن:
ماده 1 - دانشگاهها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان ها و پارکهای علم و فناوری که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذی ربط می باشند، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیات امنا که حسب مورد به تایید وزیران علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان ها به تایید رئیس جمهور و در مورد دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی وابسته به نیروهای مسلح به تایید رئیس ستاد کل نیروهای مسلح می رسد، عمل می کنند.
2- مقررات
- مواد 1 و 2 آیین‌نامه تشکیل «شورای هدایت استعدادهای درخشان» ویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مستند به مصوبه جلسه 502 مورخ 22/5/81 شورای عالی انقلاب فرهنگی
متن:
ماده 1: تعریف و هدف
برای نیل به هدف شکوفاسازی استعدادهای درخشان در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شورایی با عنوان « شورای هدایت استعدادهای درخشان» برای تعیین سیاست‌ها و راهنمایی‌های عملیاتی و به اجرا در آوردن طرح‌های آزمایشی شکوفاسازی استعدادهای درخشان در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی تشکیل می‌شود. این شورا، برای ایفای رسالت‌های خود با استفاده از اختیارات ویژه نسبت به وضع مقررات خاص و اصلاح آیین‌نامه‌ها و مقررات موجود اقدام می‌کند.
ماده 2: شرح وظایف و اختیارات شورا
1- تعیین سیاست‌ها و راهنمایی‌های عملیاتی به منظور شکوفاسازی استعدادهای درخشان در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
2- تصویب طرح‌ها، آیین‌نامه‌ها و برنامه‌های آموزشی خاص استعدادهای درخشان.
3- تعیین ضوابط و مقررات مورد نیاز برای اجرای برنامه‌های مصوب.
4- تعیین ضوابط و معیارهای انتخاب دانشگاهها و مراکز اجرایی.
5- صدور مجوز اجرای برنامه‌های خاص استعدادهای درخشان به دانشگاهها و مراکز واجد شرایط.
6- نظارت بر نحوه اجرای برنامه‌های مصوب و ارزیابی اثربخشی اجرای برنامه‌ها.
7- فراهم ساختن امکانات لازم برای اجرای برنامه‌های مصوب و برطرف ساختن مشکلات موجود در این زمینه.
8- تصمیم‌گیری در مورد ادامه، اصلاح و یا توقف اجرای برخی از برنامه‌ها بر مبنای ارزیابی‌های به عمل آمده.
9- تخصیص اعتبارات خاص پرورش استعدادهای درخشان به دانشگاهها و مراکز اجرایی.
10 - تشکیل کمیته‌های تخصصی و کارشناسی برای تدوین و اصلاح برنامه‌های آموزشی و آیین‌نامه‌ها به منظور حل مسائل و مشکلات خاص این دوره‌ها.
3- آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری
- رای شماره 1842 مورخ 20/9/1397
متن:
با عنایت به اینکه مطابق حکم ماده 5 قانون سنجش پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال 1394 پذیرش نهایی دانشجو در مقطع دوره‌های دکتری تخصصی به شیوه آموزش و پژوهش بر اساس تاثیر 50 درصدی آزمون سازمان سنجش و تاثیر 50 درصدی نمره مصاحبه در دانشگاهها صورت می‌گیرد و اختیار مقرر برای شورای مربوط به شرح بند ت ماده 3 قانون صدرالذکر، صرفاً ناظر به تعیین نصاب قبولی در مرحله سنجش عمومی است ولی دانشگاه تهران برای قبولی در مرحله دوم نصاب تعیین کرده است به طوری که داوطلب در صورت عدم کسب نصاب مذکور حتی در صورت کسب نمره بالای کتبی از طی مراحل پذیرش محروم می‌شود، مقرره دانشگاه تهران موجب محدودیت حکم فوق‌الذکر قانونگذار شده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 88 و 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.
............................................................................................
- رای شماره 1487 مورخ 23/7/1398
متن:
با عنایت به اینکه مطابق حکم ماده 5 قانون سنجش پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال 1394 پذیرش نهایی در مقطع دوره‌های دکتری تخصصی به شیوه آموزشی و پژوهشی بر اساس تاثیر 50 درصدی آزمون سازمان سنجش و تاثیر 50 درصدی نمره مصاحبه در دانشگاهها صورت می‌گیرد و اختیار مقرر برای شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاهها به شرح بند ت ماده 3 قانون صدرالذکر، صرفاً ناظر به تعیین نصاب قبولی در مرحله سنجش عمومی است ولی دانشگاه تبریز برای قبولی در مرحله دوم نصاب تعیین کرده است به طوری که داوطلب در صورت عدم کسب نصاب مذکور حتی در صورت کسب نمره بالای کتبی از طی مراحل پذیرش محروم می‌شود، بنابراین بند 11 شیوه نامه اجرایی آزمون ورودی دکتری دوره (ph.D) سال 1397 سازمان سنجش و آموزش کشور موجب محدودیت حکم فوق الذکر قانونگذار شده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 88 و 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.