متن مقرره مورد شکایت:
هیات وزیران در جلسه مورخ 24 /6 /52 بنا به پیشنهاد شماره 10482 /د ح مورخ 27 /4 /52 سازمان امور اداری و استخدامی کشور آیین‌نامه فوق العاده روزانه موضوع بند ث ماده 39 قانون استخدام کشوری را با استناد ماده 42 قانون مذکور به شرح پیوست تصویب نمودند......
ماده 3- فوق العاده روزانه ماموران قطارهای باری و مسافری بنگاه راه‌آهن دولتی بر اساس مقررات جاری راه آهن (فوق العاده کیلومتراژ) پرداخت می‌شود.
خلاصه دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:1- مطابق با ماده 42 قانون استخدام کشوری آیین‌نامه اجرای مواد 39 و 40 آن قانون می‌بایست به تصویب هیات وزیران برسد که در سال 1352 هیات وزیران به این امر اقدام کرده است 2- پس از تصویب و ابلاغ قانون مدیریت خدمات کشوری شورای توسعه و مدیریت سرمایه انسانی رییس جمهور با اختیار حاصله از جزء (ب) بند (11) ماده واحده قانون بودجه سال 1388 کل کشور طی بخشنامه شماره 1 /14593 /200 مورخ 21؍2؍1388 اعلام می‌نماید: «تا تصویب و ابلاغ مصوبات مربوط به تعیین فوق العاده ماموریت روزانه کارمندان، میزان فوق العاده مذکور، به ازای هر روز ماموریت معادل یک سی ام (30 /1) حقوق و فوق العاده های مشمول کسور بازنشستگی قابل پرداخت می‌باشد. سایر موارد مطابق آیین‌نامه فوق العاده روزانه موضوع بند (ث) ماده (39) قانون استخدام کشوری مصوب 1352/06/24 و اصلاحات بعدی آن خواهد بود.» در نتیجه با توجه به اجتماع زنجیره ای و سلسله مراتبی فوق، آیین‌نامه فوق العاده روزانه موضوع بند (ث) ماده (39) قانون استخدام کشوری کماکان با وجود حاکمیت فعلی قانون مدیریت خدمات کشوری، اجرایی و دارای اعتبار قانونی است لیکن به جهت اینکه هیات وزیران صلاحیت تکلیفی و انحصاری اش در وضع آیین‌نامه فوق العاده روزانه را که مجلس بر طبق ماده 42 قانون استخدام کشوری جزو تکالیف انحصاری هیات وزیران بر شمرده است در خصوص ماموران قطارهای باری و مسافری راه آهن به هیات مدیره راه آهن تفویض اختیار نموده این امر خلاف حکم ماده 42 قانون استخدام کشوری و تجاوز هیات وزیران از اختیارات محوله می‌باشد که نتیجتاً مغایر بند 10 اصل سوم قانون اساسی و موجب ایجاد یک نظام اداری غیر صحیح و ناعادلانه اداری است. 3- معیار و شاخص تعیین شده از سوی هیات وزیران یک معیار سیال است و براساس مقررات جاری راه آهن امکان تغییر دارد ضمن اینکه این موضوع در گذر زمان بارها و بارها و به سلیقه مدیران محترم راه آهن دچار تغییرات بنیادینی شده است ضمن اینکه چنین اختیار تام و تمام به هیچ کدام از مشاغل و مقامات دستگاه های دیگر در کل آیین‌نامه فوق العاده روزانه داده نشده است و واگذاری این اختیار به هیات مدیره راه آهن موجبات تضییع حقوق گسترده و پی در پی کارکنان قطارها در طی این سال ها شده است. 4- بند ث ماده 39 قانون فوق العاده روزانه را فقط نسبت به روزهایی که مستخدم خارج از محل خدمت فعالیت می کند پرداخت صورت پذیرد ولی با اختیاری که هیات وزیران به شرکت راه آهن داده است پرداخت کلیومتراژ شامل کسانی که از محل خدمت خود خارج نمی شوند نیز می‌شود. این مبالغ تحت عنوان کیلومتراژ پرداخت می‌گردد اما خارج از چارچوب خود آیین‌نامه کیلومتراژ و کاملا روابطی و غیرقانونی و با اطلاع مسئولین پرداخت می‌شود چرا که عنوان مبهم کیلومتراژ از سوی دستگاه های ناظر، ره گیری و نظارت نمی شود.
خلاصه دفاعیات طرفین شکایت: سازمان اداری و استخدامی کشور طی لایحه دفاعیه شماره 4928 مورخ 05؍02؍1400 به طور خلاصه اعلام داشته: 1- شرکت راه آهن به عنوان یک واحد تخصصی و فنی، اشراف به فعالیت ها، وظایف و امور کارکنان خود دارد، بنابراین ضروری است کیفیت و نحوه پرداخت فوق العاده مورد بحث، توسط هیات مدیره شرکت صورت گیرد. 2- با عنایت به اطلاق «... به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.» مندرج در ماده 42 قانون استخدام کشوری، هیات وزیران مجاز است بخشی از اختیارات، اقدامات و فعالیت های لازم برای اجرای مصوبه را به واحد یا واحدهایی از دستگاه اجرایی واگذار نماید و در متن ماده قانونی مزبور، قانون گذار هیچ گونه محدودیتی برای هیات وزیران در این زمینه قائل نشده است. 3- مقرره مورد شکایت تاکنون مورد ایراد هیچ یک از مراجع ذیصلاح نظارتی (اعم از سازمان بازرسی کل کشور، هیات عمومی دیوان عدالت اداری، هیات بررسی و تطبیق مصوبات دولت و غیره) قرارنگرفته و کماکان دارای قابلیت اجرایی است که این امر، خود دلیلی بر استحکام و استورای متن مصوبه مورد شکایت می‌باشد. ضمناً نسخه دوم شکایت شاکی به دفتر امور حقوقی دولت ابلاغ شده است لیکن با وجود گذشت مدت زمان قانونی، پاسخی واصل نشده است.
پرونده در هیات تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و بر اساس نظر اتفاق آراء اعضای هیات تخصصی مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد و بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رای صادر می‌شود.
« رای هیات تخصصی استخدامی »
با توجه به اینکه اولاً به موجب ماده 20 مقررات استخدامی شرکتهای دولتی موضوع بند (پ) ماده 2 قانون استخدام کشوری مصوب سال 1352:« برقراری فوق‌العاده روزانه، بدی آب و هوا، محرومیت از تسهیلات زندگی، محل خدمت، خارج از کشور، کسر صندوق و تضمین‌همچنین پرداخت هزینه‌های رفت و برگشت، سفر و نقل مکان ،سختی شرایط محیط کار و نوبتکاری به مستخدمین شرکت بر اساس مقررات مورد عمل مستخدمین رسمی مشمول قانون‌استخدام کشوری خواهد بود.» و به موجب بند (ث) ماده 39 قانون استخدام کشوری مصوب سال 1345 فوق العاده روزانه در قبال روزهایی که مستخدم خارج از محل خدمت خود انجام وظیفه می کند قابل پرداخت است و آیین‌نامه اجرایی این ماده مطابق ماده 42 قانون استخدام کشوری به تصویب هیات وزیران موکول شده است و هیات وزیران نیز در مورخ 24؍6؍1352 آیین‌نامه فوق العاده مذکور را تصویب کرده است که به موجب ماده 3 آن پرداخت فوق العاده روزانه ماموران قطارهای باری و مسافری بنگاه راه آهن دولتی را بر اساس مقررات جاری راه آهن (کیلومتراژ) تعیین کرده است، بنابراین از آنجایی که مصوبه مورد شکایت با قوانین حاکم بر زمان تصویب آن قابل سنجش و تطبیق می‌باشد و از این حیث مغایرتی با قوانین حاکم بر زمان تصویب آن وجود ندارد و تصویب آن خارج از حدود اختیارات مرجع وضع آن نبوده است، فلذا من حیث المجموع قابل ابطال تشخیص داده نمی شود و رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
رضا فضل زرندی
رئیس هیات تخصصی استخدامی