صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/09/18
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
بررسی تسری الزام به انجام تعهد نسبت به معامله به قصد فرار از دین
پرسش
شخص الف علیه شخص ب شکایتی مبنی بر معامله به قصد فرار از دین مطرح کرده است؛ بدین شرح که مشتکی‌عنه (خوانده دعوای حقوقی) به الزام به انجام تعهد تحویل تجهیزات کارخانه و... غیره محکوم شده است؛ پس از صدور حکم محکومیت قطعی، مشتکی‌عنه خودرو خود را منتقل نموده است، مشتکی‌عنه در دفاع بیان می‌دارد که تاریخ تبدیل تعهد به دین بعد از انتقال خودرو بوده است و حسب ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و رای وحدت رویه، فرار از دین مطرح است نه تعهد؛ آیا دفاع مطرح شده از سوی متهم منطبق با قانون می‌باشد؟
نظر هیات عالی
همان‌گونه که در نظریه اکثریت آمده است الزام به انجام تعهد دین محسوب نمی‌شود و این مورد از شمول ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی خارج است.
نظر اکثریت
با توجه به صراحت ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی که در مورد مدیون صحبت می‌کند و مصادیق قید شده در ماده 22 قانون فوق‌الذکر و تعریف مال در ماده 1 قانون مذکور و نیز بررسی ماده 221 قانون مدنی الزام به انجام تعهد دین محسوب نمی‌شود و با توجه به اصل تفسیر مضیق قوانین جزایی و نیز تفسیر به نفع متهم، مورد مذکور از شمول ماده 21 قانون فوق‌الذکر خارج می‌باشد؛ زیرا که دین در فرض فوق مستتر نیست و صرفاً تبدیل تعهد در مرحله بعد از محکومیت صورت پذیرفته است (در راستای ماده 47 قانون اجرای احکام مدنی).
نظر اقلیت
با توجه به ماده 22 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، کلیه محکومیت‌های مالی را مشمول ماده 21 قانون مذکور دانسته است؛ لذا ملاک در تعیین مصادیق معامله به قصد فرار از دین محکومیت مالی می‌باشد و چون دعوا مالی محسوب می‌شود؛ محکومیت به الزام به انجام تعهد نیز محکومیت مالی محسوب می‌شود و از مصادیق ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیت مالی تلقی شده و در صورت احراز سایر شرایط معامله خودرو در فرض سوال می‌تواند معامله به قصد فرار از دین باشد.