صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/12/11
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر الوند
موضوع
ضمانت اجرایی توافقات اجرای احکام پس از صدور حکم
پرسش
توافقات پس ازصدور حکم دراجرای احکام مدنی چه ضمانت اجرایی دارد ؟ مثلاً در پرونده ای شخصی محکوم شده 160 متر زمین مشاعی از پلاک ثبتی را تحویل دهد و پس از محکومیت طرفین توافق می کنند 160 متر زمین تفکیکی تحویل گردد آیا این توافق ضمانت اجرایی دارد؟
نظر هیات عالی
اگر توافق طرفین ناظر بر موضوع محکوم‌به نباشد بلکه به‌صورت توافق جدید صورت گرفته باشد واحد اجرای احکام مدنی نمی‌تواند به‌جای اجرای حکم، توافق جدید را به مرحله اجرا درآورد و اگر توافق صریحاً دلالت بر مختومه شدن پرونده اجرایی یا انصراف از اجرای حکم باشد، پرونده اجرای احکام مختومه شده و در صورت نقض عهد نسبت به توافق جدید متعهد له ناگزیر از طرح دعواست بنابراین نظریه اکثریت مورد تائید هیات عالی است.
نظر اکثریت
نظر به اینکه در مرحله اجرای حکم دادگاه تکلیفی جز اجرای حکم صادره ندارد و ماده 24 قانون اجرای احکام مدنی صرفاً ناظر بر درخواست کتبی مبنی بر رضایت یا توقف، تعطیل و قطع اجراست و ماده 40 قانون اجرای احکام مدنی نیز ناظر بر تشریفات اجرای حکم می‌باشد و در خصوص همین تشریفات نیز قواعد آمره قابل توافق نمی‌باشد لذا توافق طرفین اگر ناظر بر مفاد و تغییر موضوع آن باشد و در اجرای احکام اگر طرفین این توافق را با رضایت اجرا ننمایند اجرای احکام نمی تواند طرفین را الزام به انجام توافق جدید نماید و می‌بایست در صورت عدم اجرای توافق توسط طرفین، آن هم خارج ازعملیات اجرایی ،دادگاه صرفا حکم سابق را اجرا نماید مگر اینکه توافق به صراحت حاکی از اعلام رضایت و انصراف ازحکم باشد که در این صورت پرونده مربوطه در اجرای احکام مختومه و طرفین در خصوص توافق و تعهد جدید می‌بایست طرح دعوای مجدد نمایند.
نظر اقلیت
توافق انجام شده بر اساس اصل آزادی اراده ها نوعی تبدیل تعهد است و اجرای احکام حق تفسیر در خصوص مفاد توافق ازجهت انصراف یا رضایت را ئداشته و در صورت توافق جدید موضوع اجراییه بر اساس ماده 264 قانون مدنی که یکی از جهات سقوط تعهدات و تبدیل تعهد است پرونده اجرایی مختومه و طرفین می‌بایست جهت الزام به انجام تعهدات جدید مجددا طرح دعوا نمایند.
نظر ابرازی
بر اساس اصل آزادی اراده ها در صورت توافق طرفین و تعهدات جدید اگر در راستای اجرای حکم و در ارتباط با آن باشد و منشا واحدی داشته باشد این توافقات دراجرای احکام معتبر بوده و متعهد را میتوان الزام به انجام تعهد در اجرای احکام نمود و ضمانت اجرای لازم را به کار گرفت.