صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/03/10
برگزار شده توسط: استان اردبیل/ شهر اردبیل
موضوع
مسئولیت تضامنی غاصبان در رد عین
پرسش
در دعاوی خلع ید از اموال غیرمنقول و تسلیم مبیع غیرمنقول اگر مال دست به دست شود و ایادی متعاقب وجود داشته باشد، طرح دعوا علیه چه کسی صورت می‌گیرد و اجرای حکم چگونه انجام می‌شود؟
نظر هیئت عالی
در مورد بیع ملک غیر منقول که فروشنده به موجب سند رسمی انتقال قطعی، مسئولیت تحویل و تسلیم مبیع را برعهده دارد در صورت موجل بودن زمان تسلیم، به هر تقدیر از آن تاریخ به بعد در صورتی‌که عین ملک از ناحیه خریدار مطالبه شود تصرفاتش در ملک من غیر حق و غیرمجاز و مشمول حکم ماده 308 قانون مدنی است. همین حکم نسبت به سایر اشخاصی که بعداً ملک را به نحو عدوانی و غیرمجاز تصرف کرده‌اند جاری خواهد بود. بنابراین، بر اساس اصل نسبی بودن آثار قراردادها و حاکمیت و اعتبار آن نسبت به طرفین، خریدار می‌تواند با طرح دادخواست علیه فروشنده تحویل و تسلیم مبیع را تقاضا کند و حکم صادره با رعایت ماده 44 قانون اجرای احکام مدنی به موقع اجرا گذاشته می‌شود مع‌الوصف با اختیارات حاصله از ماده 317 قانون مدنی مالک می‌تواند عین مال مغصوب را از غاصب اولی یا از هر یک از غاصبین بعدی که بخواهد مطالبه کند که این امر از باب مسئولیت تضامنی غاصبان در رد عین است.
نظر اکثریت
لازم نیست به شخصی که مال (مال مغصوب یا مبیع غیر منقول) در تصرف او است مراجعه کنیم بلکه به غاصب اولی یا فروشنده مبیع مراجعه کنیم کافی است زیرا ماده 311 قانون مدنی بیان می‌کند: غاصب باید مال مغصوب را عیناً به صاحب آن رد کند و اگر عین تلف شده باشد باید مثل یا قیمت آن را بدهد و اگر به علت دیگری رد عین ممکن نباشد باید بدل آن را بدهد. مستند دیگر ماده 44 قانون اجرای احکام مدنی است.
نظر اقلیت
باید به تمام ایادی مراجعه کرد و علیه همه آنها طرح دعوا کرد زیرا معقول نیست که انسان علیه شخصی طرح دعوا کند که مال در دست او نیست.