تاریخ دادنامه قطعی: 1394/02/23
شماره دادنامه قطعی: ---
پیام: در دعوای اصلاح نوع عقد نکاح به طرفیت زوج متوفی باید ورثه وی به عنوان افراد ذینفع خوانده دعوی قرار گیرند.
خانم م. ش. فرزند ع.الف. به طرفیت آقای ی. ک. و دفترخانه.. تهران به خواسته الزام خواندگان به اصلاح دفتر ازدواج از غیر دائم انقطاعی به دائم مستندا به تصویر مصدق سند نکاحیه... مورخ 1380/11/27 تنظیمی در دفتر ازدواج... تهران که با الحاق کلمه غیر به غیردائم تغییر داده شده است به موجب نامه.....مورخ 1388/03/18 دفتر بازرسی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراتب تخلف خوانده ردیف اول و مغایرت ثبت دفتر و دفترچه نکاحیه در نوع ازدواج محرز گردیده است هم چنین کارشناس رسمی دادگستری نیز به دلالت گزارش تقدیمی اعلام نموده « در ابتدا کلمه دائم نگارش یافته سپس در مرحله دیگری با همان قلم اولیه کلمات غیر انقطاعی ده ساله خورشیدی در محل مربوطه درج و اضافه گردیده است بنا به مراتب به استناد مواد 198 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن صدور حکم به شرح خواسته رسیدگی قانونی مورد استدعاست پرونده به شعبه --- دادگاه عمومی تهران در تاریخ 1392/10/18 ارجاع شده است دادگاه وقت جهت رسیدگی تعیین نموده است. در تاریخ 1392/10/21 قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه محاکم خانواده صادر نموده است که به شعبه --- خانواده ارجاع شده است وقت برای رسیدگی به تاریخ تعیین شده و طرفین دعوت شده اند خانم م. ش. آقای ن. ق. را به عنوان وکیل خود تعیین نموده است در این جلسه که خواهان و خوانده حضور داشته اند خوانده درخواست تجدید جلسه را نموده است در لایحه ای وکیل زوجه استعلام از سازمان ثبت را در خصوص موضوع به لحاظ تشکیل پرونده ای در این رابطه در بازرسی ثبت خواستار شده است دادگاه نیز استعلام نموده است در لایحه ای که برای جلسه مورخ 1393/04/07 ی. ک. تقدیم نموده و در اوراق 38 الی 30 پرونده پیوست شده است گفته است خواهان در تاریخ 1380/11/27 حدود 13 سال پیش به اتفاق م. ک. ف.با مراجعه به دفتر اینجانب تقاضای ثبت انقطاعی ده ساله ازدواج خود را نمودند که پس از مقدمات لازم اخذ مدارک عقد انقطاعی فی مابین زوجین جاری و ثبت گردید در اثنی مدت زوج با مراجعه به دفترخانه و بذل مدت باقیمانده در تاریخ 1385/02/17 که فتوکپی برابر اصل دفتر ثبت شده در ستون ملاحظات موید مطلب است صرف نظر از اینکه مشارٌالیها هنوز حق التحریر قانونی مورد ثبت را پرداخت نکرده زوج نیز فوت نموده است زوجه به طرح ادعای مختلف کیفری و حقوقی درصدد تغییر مورد ثبت شده براساس ادعایش به دائم می‌باشد که در این راستا تا به حال نتوانسته با توسل به حیله و نیرنگی که به کار برد حرف خود را به کرسی نشاند که در این رابطه به قرار منع پیگرد بازپرس شعبه پنجم کارکنان دولت که قطعیت یافته و رای قطعی پرونده کلاسه --- شعبه چهلم دادگاه تجدیدنظر که فتوکپی آن را به پیوست تقدیم نموده گردیده است ادعا متوجه اینجانب نیز نمی‌باشد در واقع خواسته او اثبات زوجیت است که می‌بایست به طرفیت زوج و حالیه که فوت نموده است به طرفیت ورثه او مطرح می گردید که قبل چنین دعوائی طی کلاسه پرونده 9101088 مطرح نموده که در شعبه --- دادگاه خانواده منتهی به صدور حکم به بیحقی او گردید در جلسه دادرسی مورخ 1393/04/07 وکیل خواهان درخواست قرار ارجاع امر به کارشناس را خواستار شده است دادگاه نیز در برگ 36 پرونده قرار ارجاع به کارشناس صادر نموده است. تا در مورد خط و جعل و الحاق از طریق استکتاب در سند اظهار نظر نماید در برگ 46 پرونده اعلام نموده عقد دائم دارای اصالت تنظیمی در سند بوده و عقد غیردائم فاقد اصالت تنظیمی است نسبت به نظریه کارشناس خانم م. ش. و وکیل او اعتراض نداشته اند لیکن آقای ی. ک. اعتراض نموده و گفته است چون موضوع بحث جعل در سند رسمی است از بین کارشناسان امور ثبتی و یا جامعه سردفتران ازدواج اخذ نظر شود دادگاه قرار ارجاع امر به هیات کارشناسان صادر نموده و برای معترض اخطاریه جهت پرداخت حق الزحمه کارشناسان ارسال نموده است که در مهلت تودیع ننمودن لذا دادگاه با اعلام ختم دادرسی به شرح دادنامه --- دعوی خواهان را با استناد به نظریه کارشناس واحد که کلمات غیرانقطاعی ده ساله خورشیدی به سند الحاق و اضافه گردیده است با توجه به ادعای خواهان و دفاعیات بلاوجه خوانده و صدور قرار امر ارجاع به کارشناس و اثبات موضوع مبنی بر اثبات ادعای خواهان با وصف اعتراض به کارشناس و عدم پرداخت هزینه کارشناس دعوی خواهان را وارد تشخیص و مستندا به ماده 199 قانون آیین دادرسی مدنی حکم به عقد دائم بین زوجین صادر و اعلام می‌نماید از این رای آقای ی. ک. تجدیدنظرخواهی نموده است پس از تبادل لوایح و ارجاع پرونده به شعبه --- هیات شعبه مذکور پس از بررسی اوراق پرونده با اعلام ختم دادرسی طی دادنامه --- رای تجدیدنظرخواه را با وارد دانستن اعتراض موجه ندانسته زیرا صرفنظر از اینکه خواسته خواهان اصلاح نوع نکاح در دفتر ازدواج از غیر دائم انقطاعی به دائم بوده و دادگاه حکم به عقد دائم بین زوجین صادر نموده است که با خواسته انطباق ندارد اساسا دعوی مطابق قانون مطرح نشده و به نحوی که مطرح شده قابلیت استماع ندارد چون تجدیدنظرخوانده مدعی است همسر دائم مرحوم م. ک. ف. بوده و سر دفتر بر خلاف واقع با تخدیش دفتر دائم را به غیر دائم انقطاعی تغییر داده است چنین دعوائی لازم است به طرفیت کلیه افراد ذینفع مطرح شود یعنی ورثه مرحوم م. ک. نیز طرف دعوی قرار گیرند بنابراین با استناد به ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظرخواسته نقض می‌گردد و با استناد به ماده 2 قانون مزبور قرار رد دعوی صادر می‌گردد رای صادره را قطعی اعلام نموده است که ظرف 20 روز قابل فرجام خواهی است. اکنون از این رای خانم م. ش. فرجام خواهی نموده است که هنگام شور لایحه فرجام خواهی او با گزارش پرونده قرائت می‌شود.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای عبدالعلی ناصح عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای حمید درخشان نیا دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر صدور رای شایسته با توجه به محتویات پرونده مورد استدعاست. در خصوص دادنامه شماره --- فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:
صرفنظر از اینکه در ماده 368 قانون آیین دادرسی مدنی در بند ب ماده مرقوم قرارهای قابل فرجام خواهی احصاء شده و رای فرجام خواسته در زمره اینگونه قرارهای احصاء شده نیست و هیات این شعبه فرجام خواهی به عمل آمده را غیر قابل طرح می داند چون موضوع خواسته مطروحه از جانب خانم م. ش. اصلاح نوع عقد مندرج در سند رسمی است که منصرف از صحت و سقم ادعای جعل و الحاق در مندرجات سند چون هرگونه اصلاحی در اسناد رسمی و ثبت شده در دفاتر ثبت نسبت به واقعه یا عقود ثبت شده نیاز به اقامه دعوی به طرفیت افراد ذینفع از مفاد سند یعنی طرفین متعاقدین یا قائم مقام قانونی آنان دارد که طبق ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی ذینفع در دعوی محسوب می‌شوند لذا شایسته است با وصف اینکه توضیحات دادگاه محترم تجدیدنظر در رای از باب لزوم رعایت آیین دادرسی مدنی در اقامه دعوی برای خانم م. ش. با فرض ذیحق بودن در قضیه بوده است مشارٌالیها می‌تواند با رعایت قواعد مربوط به نحوه اقامه دعوی با خواسته مطروحه که باید به طرفیت ذینفع اقامه شود مجددا طرح دعوی نماید لذا پرونده از موجودی کسر گردد و با توجه به غیرقابل طرح بودن درخواست فرجامی مردود اعلام می‌گردد.
شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و مستشار و عضو معاون
علی رازینی - عبدالعلی ناصح - محسن یکتن خدائی