صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1380/12/12
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر آباده
موضوع
مطالبه خسارت ناشی از قرار تأمین خواسته
پرسش
الف) با توجه به بند (د) ماده 108 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، چنان چه مدعی، محکوم به بی حقی شود آیا پرداخت وجه تودیع شده بابت خسارت بدون طرح دعوا و اثبات ورود خسارت به خوانده جایز است یا خیر؟ب) در صورتی که طرح دعوا ضرورت دارد چنان چه ذی نفع مبادرت به طرح دعوا نکند آیا می توان وجه سپرده شده را به وی مسترد کرد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
بند (الف) خیر زیرا، اولا: خسارت در بند (د) ماده مزبور با قید ممکن است به طرف مقابل وارد آید، آورده شده است که نشانگر فرض عدم ورود خسارت نیز می‌باشد؛ لذا خوانده می باید اثبات کند که در اثر تأمین خواسته به وی خسارتی وارد شده است. ثانیاً، حسب صراحت ماده 120 قانون آیین دادرسی مدنی خوانده می‌تواند خسارتی را که از قرار تأمین به او وارد شده است مطالبه کند و مطالبه مستلزم درخواست است هرچند رعایت تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی و پرداخت هزینه دادرسی ضرورت ندارد.
بند (ب) بله. زیرا با توجه به قسمت اخیر ماده 120 قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه خوانده در مهلت قانونی نسبت به مطالبه خسارت اقدام نکند به درخواست خواهان وجه تودیع شده را می توان به وی مسترد کرد.
نظر اتفاقی
الف) در بند (د) از ماده 108 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی قید شده،» خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقداً به صندوق دادگستری بپردازد:« مبین آن است که احتمال ورود « ممکن است » و به کار بردن کلمه خسارت به خوانده دعوا وجود دارد و چه بسا ممکن است دعوا در مدت زمان کوتاهی منتهی به صدور حکم بر بی حقی خواهان گردد و یا زمان دادرسی نیز طولانی گردد لکن هیچ گونه زیانی که ناشی از تأمین خواسته باشد به خوانده دعوا وارد نشود. بنابراین، پرداخت وجه تودیع شده به خوانده بدون ورود خسارت هیچ گونه توجیهی ندارد و از مصادیق دارا شدن بدون علت است که جایز نیست و همان گونه که نام این خسارت نیز خسارت احتمالی نهاده شده است امکان دارد که در جریان تأمین خواسته، ضرر و یا زیانی به خوانده وارد شده و امکان دارد ضرری متوجه وی نشود.
ب) خیر، در صورتی که خوانده مبادرت به طرح دعوا نکند و خواهان نیز تقاضا نکند که وجه تودیع شده به وی مسترد شود بهتر است دادگاه به خوانده اخطار کند که چنان چه مدعی ورود خسارت به خویش است ظرف مهلت معینی دادخواست لازمه را تنظیم و به دادگاه ارایه نماید و گواهی تقدیم دادخواست را ارایه دهد در غیر این صورت وجه تودیع شده به خواهان مسترد خواهد شد، هرگاه خوانده با ابلاغ اخطاریه و در مهلت مقرره در این راستا اقدامی نکند پرداخت وجه به خواهان بلااشکال است.