صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1389/01/10
برگزار شده توسط: استان البرز/
موضوع
وضعیت شیربها از نقطه نظر حقوقی
پرسش
وضعیت شیربها در قانون مدنی ما چگونه است؟ آیا در صورت پرداخت، قابل استرداد است؟ اگر وجه نقد یا مالی که به عنوان شیربها داده می‌شود جزء فهرست جهیزیه قید شود، آیا ملک زوجه تلقی خواهد شد؟
نظر هیئت عالی
در قانون مدنی موضوع شیربها جایگاهی ندارد، لذا به نظر می‌رسد که شیربها امری عرفی است که برای رضایت والدین عروس (زوجه) پرداخت می‌شود و از این جهت تابع عرف هر محل می‌باشد و لذا اگر ازدواج منظور، واقع شود موجبی جهت استرداد آن به نظر نمی‌رسد و چنان‌چه وجه نقد یا مالی در لیست جهیزیه قید شود قطعاً ملک زوجه خواهد بود. بنابراین، نظر اکثریت تا حدی که موافق با این نظر باشد مورد تأیید است.
نظر اکثریت
در قانون مدنی شیربها به رسمیت شناخته نشده است، ولی پرداخت آن در قالب ماده 10 قانون مدنی یا شرط ضمن‌عقد یا سایر عقود بلااشکال است. اما در مورد ماهیت آن نمی‌توان به طور مطلق اظهارنظر کرد. اگر به عنوان جعاله یا شرط ضمن عقد باشد، لازم‌الوفاست و پس از طلاق، حق استرداد وجود ندارد. اگر جزء مَهر باشد متعلق به زوجه است و پدر و مادر وی حقی نسبت به آن ندارند. اگر به عنوان هبه پرداخت شود، با بقای عین قابل استرداد است؛ لذا در هر مورد باید به قصد طرفین رجوع کرد.
نظر اقلیت
پرداخت شیربها نوعی هبه تلقی می‌شود لذا اگر عین آن موجود باشد، قابل استرداد است و حتی همچون سایر عقود جایز قابل رجوع است.