نحوه مطالبه دین مدنی هم‌زمان از ضامن و مضمونٌ‌عنه

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1389/10/24

موضوع

نحوه مطالبه دین مدنی هم‌زمان از ضامن و مضمونٌ‌عنه

پرسش

موجر علیه مستأجر دادخواستی به خواسته مطالبه اجور معوقه و خسارات به عین مستأجره را مطرح کرده است. هم‌زمان علیه ضامن مستأجر نیز، دادخواست مطالبه وجه چکی که بابت ضمانت از مستأجر داده شده است را طرح کرده است. آیا موجر هم‌زمان می‌تواند به خاطر یک موضوع علیه دو نفر اقامه دعوا کند؟

نظر هیئت عالی

چنان‌چه ثابت شود موضوع ضمانت به موجب چک، همان بدهی مستأجر راجع به امور معوقه و یا خسارات به عین مستأجره بوده است؛ با توجه به ماده 696 قانون مدنی که در ضمانت‌های مدنی نقل ذمّه به ذمّه وجود دارد، موجر می‌توانسته به مستأجر رجوع کند و در صورت عدم وصول، به ضامن مراجعه کرده و مطالبه موضوع ضمانت را هر چند در قالب مطالبه وجه چک، مطرح کند. بنابراین، طرح دعوای هم‌زمان صحیح و قانونی نبوده و نمی‌توان علیه ضامن و مضمونٌ‌عنه در ضمانت مدنی دعوای مشترک مطرح کرد. لیکن در صورتی‌که موضوع ضمانت، امر دیگری مثل تخلیه باشد، طرح ادعا بابت هر دو موضوع که امور جداگانه و متمایزی هستند بلامانع بوده است. به این ترتیب، نظر اتفاقی در نشست قضایی طبس تأیید می‌شود.

نظر اتفاقی

در اینجا باید قائل به تفکیک شد. اگر صادرکننده چک پذیرفته باشد که در صورت عدم پرداخت اجاره‌بها، نامبرده پرداخت اجاره‌بها را بر عهده خواهد گرفت (چک بابت اجور معوقه) طبق قواعد عمومی عقد ضمان، ذمّه مستأجر بری و ذمّه ضامن مشغول خواهد بود و موجر در صورت مراجعه به مستأجر و عدم پرداخت اجور معوقه از سوی وی می‌تواند علیه ضامن دادخواست بدهد و اگر با بررسی محتویات پرونده مشخص شود که عقد ضمان واقع نشده است و چک مثلاً بابت تخلیه بوده است، موجر فقط می‌تواند علیه مستأجر اقامه دعوا کند.