تاریخ نظریه: 1400/07/21
شماره نظریه: 7/1400/364
شماره پرونده: 1400-9/16-364 ح
استعلام:
وفق تبصره ماده 336 قانون مدنی(الحاقی 1385) چنانچه زوجه کارهای منزل را با قصد عدم تبرع و با دستور زوج انجام دهد مستحق جرت‌المثل است. با توجه به عرف جامعه که اساساً بنای زندگی بر عشق و مودت است، آیا زوجه می‌باید قصد عدم تبرع یا فقدان قصد را در دادگاه ثابت کند یا آن‌که بار اثبات تبرعی بودن اعمال زوجه بر عهده زوج است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، از آنجایی‌که زوجه با هدف تداوم زندگی مشترک و استحکام بخشیدن به آن، امور منزل را انجام می‌دهد، سکوت وی در خصوص اجرت‌المثل در زمان انجام این کار‌ها را نمی‌توان حمل بر قصد تبرع وی تلقی کرد.
ثانیاً، قانون‌گذار در تبصره ماده 336 قانون مدنی (الحاقی 1385/10/23) در مقام تغییر مدعی و منکر و تحمیل بار اثبات بر زوجه نبوده است. عبارت «با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود» مندرج در تبصره یادشده مفید این معنا نیست که بار اثبات بر عهده زوجه است؛ و از آن‌جایی که قانون‌گذار عبارت «اثبات کند» را به کار نبرده است؛ و وفق عمومات نافی را نفی کافی است و اثبات هر ادعایی از جمله ادعای تبرعی بودن اقدامات فرض سوال بر عهده مدعی می‌باشد، لذا در فرض سوال، اثبات تبرعی بودن تابع عمومات است.