صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/08/24
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر سقز
موضوع
ابهامات عدم ذکر دقیق مهریه در نکاح منقطع
پرسش
چنانچه در عقد موقت در قسمت صداق قید گردیده باشد با توافق طرفین، طلا خریداری می‌شود؛ چنین عقدی صحیح است یا باطل؟ پاسخ مستدل و با ذکر مستندات و مواد قانونی باشد.
نظر هیات عالی
در فرض سوال، نظر بر اکثریت مورد تائید است چراکه ماده 1095 قانون مدنی صراحتاً مقرر داشته که عدم تعیین مهر در نکاح منقطع، موجب بطلان آن میباشد و نکته ذکر شده در ماده 1087 اولاً؛ مربوط به نکاح دائم است. ثانیاً؛ به میزان مهر دلالت دارد نه عدم وجود مهر و در هر صورت از محل نزاع که نکاح منقطع میباشد خارج است. ضمناً بدون تعیین ضابطه نمی‌توان تعیین میزان مهریه را به آینده موکول کرد.
نظر اکثریت
عقد منقطع صحیح نمی‌باشد زیرا باید میزان مهر مشخص باشد چون قانونگذار در عقد دائم، تعیین مهر را شرط صحت نکاح ندانسته است، اما در ماده 1095 عدم تعین و ذکر مهر در نکاح منقطع موجب بطلان عقد است. لذا این تفات ریشه در فلسفه و ماهیت عقد دائم دارد و فلسفه عقد موقت، استمتاع جنسی مرد از بُضع زن است و استمتاع مرد از زن در قبال صداق یا مهریه میباشد. در عقد موقت، استمتاع مرد در مقابل مهر توزیع و تعدیل می‌گردد و مهریه، محور و اساسی است و فقها نیز این تعدیل را پذیرفته‌اند یعنی به نسبت تمتع جنسی مرد از زن در عقد موقت به زن مهر تعلق می‌گیرد، لذا نامشخص و نامعلوم بودن میزان مهر در عقد موقت، غرری بوده و موجب بطلان عقد موقت است و در حکم تعیین نکردن مهر است. نکته دیگر اینکه موضوع مطالبه مهریه مطرح است و خود طرفین نمی‌دانند چه کاری در این راستا انجام دهند و سوال این است زن چگونه حقوق خود (مهریه) را که مشخص نیست، مطالبه نماید.
نظر اقلیت
عقد منقطع صحیح است چون مهریه تعیین شده است، اما میزان آن نامشخص و نامعلوم است و باید به قدر متقین اکتفا گردد. مرد می‌تواند یک گرم طلا بخرد و زن نمی‌تواند متعرض آن شود که مهریه کم است. اصل صحت عقود و قراردادها و استثنایی بودن قواعد مربوط به نکاح در راستای تحکیم نظام خانواده، جاری بودن اصل صحت عقد موضوع سوال را تقویت می‌نماید.