باسمه تعالی
هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
شماره پرونده: 9902276
شماره دادنامه: 140009970906010046
تاریخ: 1400/02/04
شاکی: آقای خداداد گل محمدی
طرف شکایت: هیات وزیران
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشی از تبصره 3 الحاقی به ماده 3 آیین‌نامه اجرایی بندهای (الف) و (ب) تبصره 12 ماده واحده قانون بودجه سال 1399 موضوع بند 6 تصویب نامه شماره 74264؍ت 58036 ه- مورخ 01؍07؍1399 هیات وزیران
متن مقرره مورد شکایت:، ، 6- متن زیر به ماده (3) آیین‌نامه اجرایی بندهای (الف) و (ب) تبصره 12 قانون بودجه سال 1399 کل کشور موضوع تصویب نامه شماره 3707؍ت 57594 ه- مورخ 20؍01؍1399 الحاق می‌شود: «تبصره 3 - در اجرای ماده (30) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1395 - و جزء (3) ماده (29) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات دولت - مصوب 1393 - صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح مکلفند علاوه بر افزایش موضوع ماده (3) این آیین‌نامه، از محل منابع داخلی و سایر منابع حاصل از سرمایه گذاری خود منابع حاصل از بند (و) تبصره (2) ماده واحده قانون بودجه سال 1399 کل کشور، نسبت به برقراری عدالت در نظام پرداخت و متناسب سازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران تحت پوشش خود با نود درصد (90%) میانگین حقوق مشمول کسور بازنشستگی شاغلین هم طبقه مشترک صندوق متناسب با سنوات خدمت، از شش ماهه دوم سال 1399 اقدام نمایند.»
خلاصه دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت: از آنجایی که تصویب نامه ها و آیین‌نامه های مصوب هیات وزیران به هیچ وجه نمی‌تواند نافی و ناقض قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی باشند، بنابراین عبارت مورد اعتراض مندرج در تبصره 3 الحاقی به ماده 3 آیین‌نامه اجرایی بندهای (الف) و (ب) تبصره 12 ماده واحده قانون بودجه سال 1393 کل کشور موضوع تبصره 3 ذیل بند 6 تصویب نامه فوق الاشاره هیات وزیران که بر خلاف مفاد بند ب تبصره 12 ماده واحده قانون بودجه سال 1392 کل کشور تاریخ اجرای مصوبه متناسب سازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران کشوری و لشگری را از تاریخ 01؍01؍1399 به تاریخ 01؍07؍1399 تغییر داده و به عبارت دیگر موجب نقض قانون مزبور و تضییع حقوق مکتسبه بازنشستگان و مستمری بگیران کشوری و لشکری گردیده است، صراحتاً مغایر با مفاد بند (ب) تبصره 12 ماده واحده قانون بودجه سال 1399 کل کشور می‌باشد.
خلاصه دفاعیات طرف شکایت: 1- در بند ب تبصره 12 قانون بودجه سال 1399 کل کشور مقرر شده دولت مکلف است اعتبار ردیف 22-55000 جدول شماره 9 قانون را برای افزایش و متناسب سازی حقوق بازنشستگان تحت پوشش صندوق بازنشستگی کشوری... بر اساس آیین‌نامه اجرایی که به تصویب هیات وزیران می‌رسد اختصاص دهد... صندوق بازنشستگی و سازمان تامین اجتماعی مکلف است احکام حقوقی سال 1399 بازنشستگان ذی نفع از اجرای این حکم را از تاریخ 1؍1؍1399 اعمال و به صورت جداگانه در حکم حقوقی درج کنند. چنانکه ملاحظه می‌شود اجرای حکم قانون، از تاریخ 1؍1؍1399 در این این بند از محل تبصره 12 مربوط به اختصاص اعتبار از ردیف 22-55000 قانون بودجه تعیین شده است به خصوص که در قسمت اخیر، عبارت «ناشی از اجرای این حکم» نیز مورد تاکید قرار گرفته است و بر همین مبنا در ماده 1 آیین‌نامه اجرایی بندهای الف و ب تبصره 12 قانون بودجه موضوع تصویب نامه شماره 3707؍ت57594 ه مورخ 20؍1؍1399 اعمال افزایش در سال 1399 مورد حکم قرار گرفته است که شامل 6 ماه اول سال نیز می‌شود. 2- به موجب بند (و) تبصره 12 قانون بودجه نیز مقرر شده در اجرای ماده 12 قانون برنامه ششم توسعه و با رعایت قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهار قانون اساسی دولت مکلف است جهت رد بدهی خود به سازمان های تامین اجتماعی، نسبت به تادیه بدهی ها در سقف پانصد هزار میلیارد ریال در مقاطع سه ماهه از طرق مختلف از جمله از روش های زیر اقدام کند، سازمان های تامین اجتماعی مکلفند سی درصد از منابع ناشی از این بند را در جهت متناسب سازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران در سال 1399 مطابق مقررات مربوطه هزینه و به صورت سه ماهه به آن ها پرداخت نمایند. با توجه به مفاد حکم یادشده اولاً چنانچه در ابتدای مقرره مورد شکایت قید شده مستند حکم مقرره مورد شکایت ماده 30 قانون برنامه ششم توسعه راجع به برقراری عدالت در نظام پرداخت و رفع تبعیض است و ثانیاً اعتبارات موضوع این تبصره محل منابع داخلی و سایر منابع حاصل از سرمایه گذاری های خود و منابع حاصل از بند (و) تبصره 2 قانون بودجه کل کشور است که در واقع ناظر به افزایش از محل اعتبار دیگری است و ارتباطی به اعتبار بند (ب) تبصره 12 ندارد. همچنین مقرره مورد شکایت تصریح دارد که علاوه بر افزایش موضوع ماده 3 این افزایش صورت گیرد.
پرونده در هیات تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و بر اساس نظر اتفاق آراء اعضای هیات تخصصی مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد و بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رای صادر می‌شود.
رای هیات تخصصی
با توجه به این که قانون بودجه سال 1399 کل کشور در خصوص متناسب سازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران واجد 2 حکم مجزا می‌باشد. حکم اول در بند (ب) تبصره 12 قانون مذکور بیان شده که مقرر داشته: «دولت مکلف است اعتبار ردیف 22- 550000 جدول شماره (9) این قانون را برای افزایش و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تحت پوشش صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح با اولویت کسانی که دریافتی ماهانه آنها کمتر از سی میلیون (30.000.000) ریال می‌باشد، براساس آیین‌نامه اجرایی که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری دستگاه های ذی‌ربط تهیه می‌شود و به تصویب هیات وزیران می‌رسد، اختصاص دهد. صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح مکلفند افزایش احکام حقوقی سال 1399 بازنشستگان ذی‌نفع ناشی از اجرای این حکم را از تاریخ 1؍1؍1399 اعمال و به صورت جداگانه در حکم حقوقی درج کنند.» و در اجرای این حکم قانونی، هیات وزیران به موجب تصویب نامه شماره 3707؍ت57594 ه مورخ 20؍1؍1399 اقدام کرده که اجرای آن از ابتدای سال 1399 بوده است. لیکن حکم دوم در بند (و) تبصره 2 قانون بودجه سال 1399 بیان شده و مقرر داشته: «در اجرای ماده (12) قانون برنامه ششم توسعه و، با رعایت قانون اجرای سیاست، های کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی، دولت مکلف است جهت رد بدهی خود به سازمان‌های تامین اجتماعی و تامین اجتماعی نیروهای مسلح پس از اقدام لازم در اجرای جزء (1- 2) بند (و) تبصره (5) این قانون، نسبت به تادیه بدهی ها در سقف پانصد هزار میلیارد (500.000.000.000.000) ریال با احتساب عملکرد جزء مذکور در مقاطع سه‌ماهه، از طرق مختلف از جمله روش های زیر اقدام کند به نحوی که تا پایان سال 1399 این مطالبات تادیه شود: 1- ارائه حق، الامتیاز و واگذاری سهام و حقوق مالکانه ناشی از آن که به تایید هیات، وزیران می‌رسد در چهارچوب قوانین و مقررات پس از محاسبات، دقیق کارشناسی توسط کارشناسان خبره و مورد وثوق.2- تامین خوراک و انرژی با قیمت ترجیحی برای مصرف جاری کلیه واحدهای تولیدی مرتبط با سازمان تامین اجتماعی.3- واگذاری طرح ها و زیرطرح های تملک دارایی های سرمایه ای و طرح های سرمایه‌گذاری متعلق به دولت و شرکت های دولتی. 4- واگذاری خانه‌های سازمانی دولتی که باید مطابق قوانین و مقررات واگذار شود. سازمان‌های تامین اجتماعی و تامین اجتماعی نیروهای مسلح مکلفند سی‌درصد (30%) از منابع ناشی از این بند را در جهت متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران در سال 1399 مطابق با مقررات مربوطه هزینه و به صورت سه‌ماهه به آنها پرداخت و در حساب های فی‌مابین منظور نمایند.» و هیات وزیران در اجرای این حکم اقدام به تصویب مصوبه مورد شکایت نموده و این حکم مقید به اجرا از ابتدای سال 1399 نبوده بلکه متضمن تخصیص 30 درصد منابع حاصله، جهت متناسب سازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران در سال 1399 می‌باشد و مصوبه مورد شکایت نیز در این راستا تصویب شده و از محل منابع مذکور، مرحله دوم متناسب سازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران تحت پوشش تا نود درصد (90%) میانگین حقوق مشمول کسور بازنشستگی شاغلین از شش ماهه دوم سال 1399 مقرر شده است، فلذا مغایرتی با قوانین یاد شده ندارد و رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
رضا فضل زرندیرئیس هیات تخصصی استخدامی