تاریخ نظریه: 1396/09/21
شماره نظریه: 7/96/2247
شماره پرونده: 1526-76-96
استعلام:
فرض مسئله: الف منزل خود را طی مبایعه نامه به ب می‌فروشد و خریدار بخشی از ثمن را تقدا و برای پرداخت باقی ثمن، ج چکی را برای چند روز بعد به فروشنده، تحویل می‌دهد. و شماره چک در مبایعه‌نامه درج شده و مورد قبول فروشنده قرار گرفته است. در سررسید، چک نقد نشده و گواهی عدم پرداخت چک صادر شده است.
سوال: با فرض عدم نقد شدن چک مذکور، آیا فروشنده می‌تواند دعوای مطالبه ثمن به طرفیت خریدار با استناد به مبایعه‌نامه، تقدیم دادگاه نماید؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرض مطروحه که خریدار بابت ثمن معامله، چک شخص ثالثی را در اختیار فروشنده قرارداده که در سر رسید به علت فقدان موجودی، گواهی عدم پرداخت صادر شده است، فروشنده حق مراجعه به خریدار جهت دریافت ثمن معامله را دارد زیرا چک صرفاً وسیله پرداخت و به منزله وجه نقدی است که به محض مطالبه، قابل وصول باشد و عرفاً قبول چک شخص ثالث مبتنی بر فرض وصول شدن وجه آن می‌باشد و جنبه تبدیل تعهد یا انتقال طلب ندارد مگر اینکه برای دادگاه توافق طرفین بر تبدیل تعهد طبق ماده 292 قانون مدنی با رسیدگی قضائی احراز شود.