صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/02/07
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بابلسر
موضوع
نفقه ایام گذشته فرزند مشترک پس از طلاق
پرسش
پس از طلاق مادری که نگهداری فرزند خود را به عهده گرفته و سپس دادخواست مطالبه نفقه به مدت چهار سال علیه پدر فرزند مشترک، (شوهر سابق خود) تقدیم می‌کند آیا چنین خواسته‌ای قابلیت اجابت دارد؟
نظر هیئت عالی
برحسب مقررات ماده 1169 اصلاحی قانون مدنی در صورت جدایی زن و شوهر حضانت طفل تا هفت سالگی به عهده مادر و پس از آن نیز در صورت حدوث اختلاف اخذ تصمیم با دادگاه خواهد بود. با اتخاذ ملاک ماده 1172 قانون مذکور مخارج طفل به عهده پدر است مگر این‌که مادر در زمان جدایی مخارج فرزندش را تعهد کند در این‌صورت حق مراجعه به پدر منتفی است. بدیهی است بر طبق مقررات ماده 1206 قانون مدنی نفقه ایام گذشته اقارب قابل مطالبه نیست.
نظر اتفاقی
با توجه به دلایل زیر پاسخ منفی است.
1- با فرض این‌که پرداخت نفقه فرزند به عهده پدر و نوعی دین بوده باشد که ایفای دین از سوی غیرمدیون اگرچه جایز است اما به موجب ماده 267 قانون مدنی در صورتی‌که شخص دیگری دین را بپردازد که مانحن‌فیه مادر نفقه فرزند را پرداخته است حق مراجعه به پدر را ندارد چون اجازه پرداخت نداشته است.
2- مطابق ماده 1206 قانون مدنی اقارب یعنی فرزند فقط حق مطالبه نفقه آینده را دارد و نسبت به نفقه گذشته حق مطالبه ندارد. لذا دینی وجود ندارد تا از سوی ثالث قابل پرداخت باشد.
3- فرزند نمی‌تواند نفقه گذشته را مطالبه کند به طریق اولیٰ شخص دیگری حق مطالبه آن را نخواهد داشت. مادر حق مطالبه نفقه را در موضوع مطروحه از پدر فرزند مشترک ندارد.