تاریخ نظریه: 1399/10/23
شماره نظریه: 7/99/1469
شماره پرونده: 99-186/2-1469 ک
استعلام:
قسمت اخیر ماده 362 از قانون مجازات اسلامی بیان می‌دارد «... مگر مصالحه شامل فرض انجام ندادن تعهد نیز باشد» لذا چنانچه مصالحه و توافق بدون حق فسخ برای اولیای دم تنظیم شده باشد یا مقید به زمان خاصی نباشد آیا این امر توافق و مصالحه را داخل در این قسمت از ماده مذکور می‌نماید؟
توضیح این‌که منظور این است، چنانچه در قرارداد صلح میان اولیای دم با جانی شرطی قید نشده باشد که با آن فرض مصالحه باطل شود یا حق فسخ برای اولیای دم قرار داده نشده باشد و اصولاً عقد صلح مطلق تنظیم شده باشد آن عقد مشمول این قسمت از ماده است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مقصود مقنن از «مصالحه» میان جانی و مجنی‌علیه یا اولیای دم مذکور در ماده 362 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، عقد صلح با جمیع شرایط و آثار آن مقرر در فصل هفدهم از باب سوم قانون مدنی نیست و به همین جهت، بر خلاف ماهیت لزوم عقد صلح مذکور در ماده 760 این قانون (صلح عقد لازم است... و به هم نمیخورد مگر در موارد فسخ به خیار یا اقاله)، قانون‌گذار قائل به بی‌اعتباری مصالحه در صورت عدم انجام تعهد از سوی جانی و در پی آن، محفوظ ماندن حق قصاص در این فرض شده است؛ بنابراین طبق صدر ماده 362 قانون مجازات اسلامی، در صورت امتناع یا عجز جانی از پرداخت وجه‌‌‌المصالحه یا از ایفای تعهد، حق قصاص محفوظ خواهد بود؛ مگر آن‌که مطابق قسمت اخیر همین ماده، صاحب حق قصاص و جانی حین مصالحه بر نتیجه عدم انجام تعهد از سوی جانی نیز توافق کرده باشند که در این صورت مفاد توافق که می‌تواند امر دیگری غیر از بازگشت حق قصاص باشد، قابل اجرا است.